Babygebaren: klappen, zwaaien en wijzen

De eerste gebaartjes, geluidjes en lachjes van je baby zijn vaak de mooiste mijlpalen in de ontwikkeling van je kindje. Je baby gaat zwaaien, klappen en wijzen als eerste gebaren. Maar wist je al dat het gebruik van gebaren een grote stap is in de (taal)ontwikkeling van je kindje? In dit artikel alles over de eerste babygebaren, en wat ze betekenen.

De eerste gebaartjes

Een jonge baby kan nog maar beperkt communiceren. De manieren waarop een baby zich uit, worden steeds verder uitgebreid. Waar een pasgeboren baby zich enkel kan uiten met huilen, gaan baby's steeds meer geluidjes maken en signalen afgeven, naar mate ze groter worden. Het doen van gebaren is het eerste teken dat je baby zichzelf bewust probeert te uiten, behoeftes kenbaar maakt en een goede poging doet tot het doen van fijne motorische bewegingen. Dit is op cognitief, sociaal en motorisch vlak een grote ontwikkeling!

Je baby begint gebaren te maken rond de leeftijd van zeven maanden. Dit begint vrijwel altijd met het gebruiken van de handjes als communicatiemiddel. Zwaaien en klappen komen als eerste aan bod, zo rond de leeftijd van zeven maanden. Vaak komt dit voort uit imitatie: je baby ziet mensen zwaaien en wil ze na doen, of je hebt vaak een spelletje 'klap eens in de handjes' gespeeld met je kindje. Wijzen doet een baby vaak pas vanaf de leeftijd van tien maanden tot een jaar. Dit is dus een gebaar wat iets later tot uiting komt. Wijzen is namelijk motorisch gezien een complexe beweging voor een kleintje.

Het wijzen is dus een grote sprong in de ontwikkeling, op meerdere vlakken. Wijzen is namelijk een complexere beweging dan simpel klappen of zwaaien. Het ballen van de vuistjes en het uitsteken van de vinger is voor een baby moeilijker dan het eruit ziet! Ook is het aanwijzen van zaken voor je kindje de eerste vorm van een bewuste sociale interactie met anderen. Het betekent dat je baby het vermogen ontwikkelt om zich in anderen te verplaatsen: mama, kijk daar naar! Dat betekent dat wijzen ook duidt op een goede cognitieve ontwikkeling: je baby begrijpt nu namelijk dat zijn perspectief niet hetzelfde is dan dat van alle andere personen, en dat hij of zij moet wijzen om iets duidelijk te maken.

Babygebaren en taalontwikkeling

Wist je al dat deze babygebaren een grote mijlpaal zijn in de taalontwikkeling en ontwikkeling van de communicatie? Je baby probeert namelijk te communiceren met deze gebaren. Je baby begrijpt nu wat zwaaien is, wanneer je het doet, en hoe hij of zij je iets duidelijk kan maken. Je baby gaat bijvoorbeeld wijzen naar een lieve puppy of zijn of haar lievelingsknuffel, terugzwaaien naar opa en oma of klappen in de handjes. Babygebaren zijn het eerste communicatiemiddel.

Omdat (taal)ontwikkeling sterk kan verschillen per kind, is het niet erg als je baby dit alles niet volledig 'volgens het boekje' doet. Sommige kindjes zijn wat langzamer, anderen juist wat sneller. Soms worden fases overgeslagen, vooral in de taalontwikkeling. Dat is niet meteen erg.

Stimuleer de ontwikkeling!

Het is van groot belang deze ontwikkelingen goed te stimuleren bij je kindje. Ben ook niet bang om simpele, gesproken taal te gebruiken. Dat is goed voor de taalontwikkeling, die er ook aan zit te komen. Rond de leeftijd van een jaar is er namelijk een grote kans dat je kindje zijn of haar eerste woordjes gaat zeggen: de taalontwikkeling gaat op dat moment als een speer! Hier onder een aantal tips om de (taal)ontwikkeling van je kindje te stimuleren met behulp van babygebaren.

• Doe dingen voor: baby's apen graag na. Vooral de ouders en de oudere broers of zussen.
• Doe aanwijsspelletjes: pak zijn of haar vingertje en wijs samen iets aan. Benoem wat het is, zodat je meteen een stukje taal meepakt.
• Doe dit ook omgekeerd, als je kindje het wijzen door heeft. Benoem iets en laat je baby ernaar wijzen.
• Lees voor uit boekjes, bij voorkeur met veel plaatjes. Voorlezen is goed voor de taalontwikkeling, en met de plaatjes kun je het aanwijs-spelletje spelen.
• Speel spelletjes met zang en dans, zoals het liedje 'klap eens in de handjes'. Dit is goed voor de motorische en cognitieve ontwikkeling, en leuk voor ouder en kind!
• Beloon goede resultaten en goed gedrag enthousiast! Kinderen leren snel wanneer het leren op een positieve manier plaatsvindt. Door je kindje enthousiast te belonen zal hij of zij veel plezier krijgen in het aanleren van nieuwe vaardigheden. Straf een baby nooit.

Het leren van babygebaren kan ook een leuke toevoeging zijn. Hiervoor zijn speciale cursussen, waarbij je gebaren uit de Nederlandse gebarentaal toevoegt aan de gesproken taal. Dit stimuleert de taalontwikkeling en motorische ontwikkeling bij je kindje. Dit kun je doen vanaf dat je kindje begint met zwaaien. Je kindje is dan klaar voor het leren van gebarentaal. Babygebarentaal heeft veel voordelen. Je baby kan met de gebaren immers delen hoe hij of zij zich voelt, en voelt zich dan ook meer begrepen. Je baby is dan minder huilerig, omdat hij of zij zich wat meer begrepen voelt. Volgens Amerikaans onderzoek kunnen kinderen die gebarentaal hebben geleerd beter en eerder praten. Ze hebben een grotere woordenschat en lijken later zelfs een hoger IQ te hebben.

Het stimuleren van het gebruiken van gebaren en het benoemen van zaken zorgt ervoor dat je kindje gestimuleerd wordt tot het uiteindelijk gaan gebruiken van taal. Ze gaan bijvoorbeeld sneller hun eerste woordjes zeggen. Soms gaat je baby wat later praten, of slaan ze fasen in de ontwikkeling over, waardoor ze in een keer een grote stap maken. Dat is niet erg, ieder kind is anders.