Hoe controleer ik mijn kind op hoofdluis?

De controle van je kind op hoofdluis wordt vaak na de zomervakantie op school gedaan. Omwille van het coronavirus zal dit echter op vele scholen op dit moment niet gebeuren, waardoor je als ouder zelf zult moeten controleren op hoofdluis bij je kind. Maar hoe herken je hoofdluis? Hoe behandel je het? En hoe kun je het voorkomen? Lees hier onze tips en aanwijzingen.

Hoe ziet hoofdluis eruit?

Volwassen luizen zijn meestal donkerbruin en ongeveer twee tot drie millimeter groot. Jonge luizen zijn vaak lichter bruin van kleur en ongeveer een tot twee millimeter groot.

Eieren worden aan de haarschacht vastgemaakt. Ze kunnen erg klein en moeilijk te zien zijn, vooral de pas gelegde eieren die zich heel dicht bij de hoofdhuid bevinden. Ze zijn grijswit en ongeveer zo groot als een zoutkorrel.

Andere voorwerpen in het haar kunnen worden aangezien voor hoofdluis of eieren. Denk hierbij aan zand, roos, haarlakschilfers, mieren, bladluizen of andere kleine insecten.

Waar komen hoofdluizen vandaan?

Hoofdluizen zijn kleine, vleugelloze insecten die in mensenhaar leven. Hun voedsel halen ze uit het bloed dat in de hoofdhuid circuleert.

Volwassen hoofdluizen leggen eieren die neten worden genoemd. Zodra luizen neten leggen, duurt het ongeveer een week voordat de neten uitkomen.

Hoofdluizen zijn niet afkomstig uit de lucht en ze leven ook niet op de grond. Het zijn parasieten die al heel lang op de mens leven. Zo zijn bijvoorbeeld in Egypte in de haren en op de hoofdhuid van mummies gedroogde hoofdluizen en eieren gevonden.

Hoe krijgen kinderen hoofdluis?

Er zijn heel wat feiten over hoofdluis bekend, maar het belangrijkste om te onthouden is dat hoofdluizen worden verspreid door rechtstreeks contact met een andere persoon die hoofdluis heeft. Dit soort contact omvat groepswerk op school, spelen of knuffelen.

Hoofdluizen kunnen zich binnen enkele seconden verplaatsen van het ene naar het andere hoofd. Ze kunnen niet vliegen, springen of zwemmen, maar ze slingeren wel van het ene haar naar het andere. Het is onwaarschijnlijk dat borstels en kammen hoofdluizen of hun eitjes overbrengen, aangezien deze moeilijk los te maken zijn van de haarschacht.

Hoofdluizen worden niet verspreid door beddengoed, kleding of hoofddeksel (hoeden en helmen), aangezien ze de hoofdhuid niet verlaten, tenzij ze naar een andere hoofdhuid gaan, of als ze dood of stervend zijn. Is een luizenzak op school dan ook wel echt nodig?

Kinderen worden vaak getroffen door hoofdluis, omdat hun hoofden vaak dicht bij elkaar staan als ze spelen of groepswerk in de klas doen. Sommige kinderen krijgen meerdere keren per jaar hoofdluis. Als je kind hoofdluis krijgt, hoef je je daarover niet te schamen. Het betekent niet dat je kind en huis vuil zijn. Hoofdluizen dragen geen ziekten.

Wat zijn de symptomen van hoofdluis?

De hoofdhuid kan gaan jeuken omdat de huid reageert op het speeksel van de hoofdluis. Het kan weken duren voordat deze jeuk zich ontwikkelt. Als je kind eerder hoofdluis heeft gehad, kan zijn of haar huid minder gevoelig zijn en kan er weinig of geen jeuk worden waargenomen.

Je kunt mogelijk ook hoofdluizen in het haar van je kind zien kruipen, hoewel ze moeilijk te herkennen zijn omdat ze snel bewegen. Op de website van het RIVM vind je veel informatie over het herkennen van hoofdluis. Er zijn verschillende video’s beschikbaar die je aardig op weg helpen om hoofdluis te herkennen en te controleren.

Wat is de levensduur van de hoofdluis?

Hoofdluizen kunnen ongeveer 30 dagen overleven op een menselijke gastheer. Ze kunnen over het algemeen niet langer dan 48 uur buiten de gastheer overleven. Een vrouwtjesluis legt drie tot vijf eieren per dag. De eieren komen binnen zeven tot tien dagen uit en het duurt nog eens zeven tot tien dagen voordat de luis volwassen is en zijn eigen eieren legt.

Het haar van je kind controleren op hoofdluis

Tenzij je de hoofdluis gemakkelijk kunt zien, maakt de snelheid waarmee ze kunnen bewegen het controleren van droog haar onbetrouwbaar. Je kunt het haar dus beter nat controleren.

Nat haar op hoofdluis te controleren

• Was het haar met een gewone shampoo
• Kam voorzichtig veel haarconditioner door het haar om het te ontwarren. De conditioner remt de hoofdluis af, zodat ze in de kam kunnen worden opgesloten
• Kam vervolgens het haar opnieuw in secties met een metalen luizenkam met fijne tanden (verkrijgbaar bij de meeste apotheken)
• Veeg het afval op de kam af op een witte handdoek of keukenpapier zonder een gekleurd motief. Zoek naar hoofdluizen en eieren met een vergrootglas bij sterk licht, zoals zonlicht
• Gebruik een vergrootglas bij sterk licht om het haar dicht bij de hoofdhuid te onderzoeken, vooral achter de oren en aan de achterkant van de nek
• Leid je kind af terwijl je op hoofdluis controleert door hem of haar een favoriete video of game te laten spelen, een boek te laten lezen of een hoofdmassage aan te bieden

Wat te doen als je kind hoofdluis heeft?

• Controleer of iemand anders in je huis luizen heeft – gebruik de hierboven beschreven methodes
• Kies vervolgens de behandelmethode die het beste bij jou en je gezin past en volg de instructies nauwkeurig op
• Informeer de basisschool, kinderopvang, peuterspeelzaal, buren en familieleden zodat andere kinderen en volwassenen die in nauw contact zijn geweest met je kind kunnen worden gecontroleerd
• Als de behandeling is voltooid en alle hoofdluizen en eitjes zijn verwijderd, blijf dan wekelijks het haar controleren op verdere uitbraken
• Laat je kind thuisblijven van school tot het luis-vrij is

Hoe kun je nieuwe hoofdluis voorkomen?

• Controleer het haar regelmatig op hoofdluis en eieren. Vroegtijdige behandeling van hoofdluis kan voorkomen dat het zich verder verspreidt naar nauwe contacten
• Bind lang haar vast
• Haargel of -mousse kan helpen voorkomen dat losse haarlokken in contact komen met andere hoofden
• Vermijd het delen van kammen of borstels
• Als je onlangs hoofdluizen hebt gehad, laat borstels en kammen dan na gebruik 10 minuten in heet water staan om vastzittende hoofdluizen of eieren te doden. Maak ze schoon met een oude tandenborstel om eventueel afval te verwijderen
• Herinner je kind eraan om hoofd-tegen-hoofd contact met andere kinderen te vermijden, bijvoorbeeld wanneer ze met anderen achter de computer werken, spelen of elkaar knuffelen

Bron: Dit artikel is gebaseerd op informatie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu.