Kind alleen thuis: Op welke leeftijd kan ik mijn kind alleen thuis laten?

Vanaf welke leeftijd kun je je kind alleen thuis laten? Wanneer is je kind verantwoordelijk genoeg om alleen te laten als het gaat om een snelle boodschap, wanneer bij een avondje uit of als je kind een studiedag heeft waar je geen rekening mee hebt gehouden? Hieronder enkele richtlijnen wanneer je je kind zelfstandig in huis kan achterlaten zonder ongerust te zijn.

Kind voor eerste keer alleen laten zorgt voor een dilemma

De eerste keer een kind alleen laten in huis zonder toezicht in de buurt is een beslissing die geen enkele ouder licht opneemt. Natuurlijk spelen je gevoel en verstand mee (s mijn kind er klaar voor? Wat als er in de tussentijd iets gebeurt met mijn kind? Of met mij?), maar je zou ook kunnen zeggen dat de wet een rol speelt in je beslissing.

Er is geen leeftijd vastgelegd in de wet wanneer een kind alleen thuis gelaten mag worden. Wel bestaat er een wet die zegt dat je geen hulpbehoevenden zonder toezicht thuis mag achterlaten. Gezond verstand zegt dat een kind van vijf jaar zichzelf maar moeilijk op eigen houtje kan redden in huis. Voor schoolgaande tieners op een leeftijd van zestien jaar ligt dat uiteraard totaal anders. Meestal zal je zelf moeten oordelen wanneer je kinderen groot genoeg zijn om alleen in huis te blijven. Vastomlijnde regels bestaan hier niet voor en hangt van kind tot kind af.

Over het algemeen bestaan er dus geen vaste richtlijnen. Elk kind is anders en bovendien moet je rekening houden met enkele externe factoren die je zelf moeilijk in de hand hebt. Denk maar aan de buurt. Is het een drukke straat waar veel verkeer is? Kan je steun zoeken bij de buren in geval van nood als je kind alleen in huis is? Is er veel criminaliteit in de omgeving? Ben je ver verwijderd van je kind als je weg bent? Het is ook belangrijk om te weten hoe je kind omgaat met verschillende situaties die kunnen ontstaan. Uiteraard speelt de leeftijd een rol van betekenis.

Richtlijnen wanneer en hoe lang je je kind alleen thuis kunt laten

Hieronder vind je richtlijnen die je kunt aanhouden bij het overwegen van de leeftijdscategorie wanneer je van plan bent kinderen alleen thuis te laten:

Onder de zeven jaar

Als je kind in groep 7 of 8 zit, dan is het oud genoeg om het even alleen thuis te laten. Tot en met zeven jaar is het onverantwoordelijk om een kind alleen te laten. Dat geldt ook in speeltuinen, achtertuinen, het schoolplein of in de auto.

Van acht tot tien jaar

Kinderen van ongeveer 8 tot 10 jaar mogen – wanneer je dat zelf verantwoordelijk acht – even alleen gelaten worden. Maar niet langer dan anderhalf uur en dan alleen overdag of in de hele vroege avonduren bij schemerlicht.

Van elf tot twaalf jaar

Op deze leeftijd mag een kind ongeveer twee a drie uur alleen worden achtergelaten, maar beter niet tot laat in de avond en zeker niet tijdens de nacht.

Van dertien tot vijftien jaar

Kinderen in de leeftijd van 13 tot 15 jaar kunnen prima alleen thuis gelaten worden zonder toezicht, maar niet ’s nachts.

Van zestien tot zeventien jaar

Er wordt verwacht dat op deze leeftijd de kinderen alleen in huis kunnen blijven voor langere tijd. Een dag of een nacht, maar niet langer dan dat. En vergeet niet dat het verschilt per kind. Sommige kinderen van deze leeftijd hebben soms angst om alleen thuis te blijven wanneer het donker is.

Kind alleen thuis: is je zoon of dochter er klaar voor?

Het is belangrijk om te weten dat geen twee kinderen hetzelfde zijn en dat je als ouder intuïtief autonoom moet beslissen wat het beste is voor je kind. Het ene kind is het andere niet. Ook hier enkele handvatten op basis waarvan je kunt bepalen of je je kind alleen thuis kunt laten:

• afhankelijk van de leeftijd en de mate van verantwoordelijkheid van je kind
• kan je kind jouw aanwijzingen goed opvolgen?
• is je kind zelfstandig genoeg en kan het voor zichzelf zorgen tijdens je afwezigheid?
• hoe lang verwacht je dat je kind qua tijd thuis kan blijven?
• de bereidheid van buren eventueel om een oogje in het zeil te houden
• komt het veiligheidsgevoel van je kind niet in gevaar?
• hebben jullie een manier om elkaar te contacten terwijl je weg bent?

Leer je kind op voorhand enkele basisvaardigheden

Je kan je kind een aantal basisvaardigheden aanleren die van pas kunnen komen tijdens een noodgeval zoals diefstal, inbraak of bij spoedeisende medische hulp. Enkele aandachtspunten die je als ouder niet over het hoofd mag zien:

• wanneer 112 bellen en welke informatie dan doorgegeven moet worden
• je telefoonnummer achterlaten
• hoe je de mobiele telefoon gebruikt als je een noodnummer wil draaien
• hoe je deuren en ramen vergrendelt en ontgrendelt
• voor wie je wel en niet de deur open moet doen
• hoe je een veiligheidssysteem (wanneer je over een alarm in je woning beschikt) gebruikt en wat te doen bij het afgaan van het systeem
• wat te doen als er een stroomstoring is

Aan te raden is om enkele noodscenario’s te bespreken op voorhand. Onderwerp je kind aan bepaalde vragen hoe hij of zij op die situatie zou handelen en reageren.

Laatste checklist voordat je weggaat

Voordat je besluit om je kind voor even alleen te laten: overleg altijd eerst met je kind wat hij van je voorstel vindt. Probeer het in de beginfase stap per stap uit. Maak duidelijk dat je je kind voor honderd procent vertrouwt om die verantwoordelijkheid te dragen.

Wanneer je de definitieve beslissing hebt genomen dat je kind klaar is om heel eventjes of wat langer alleen in huis te blijven, kunnen deze praktische tips het voor jou en je kind iets makkelijker maken:

1. Stel een tijdschema op wanneer jullie bereikbaar voor elkaar zijn

Maak een planning wanneer je elkaar het beste kunt bereiken. Bijvoorbeeld meteen na schooltijd en zorg ervoor dat je kind weet wanneer je beschikbaar bent. Of misschien totaal niet bereikbaar bent op een bepaald tijdstip zodat hij weet dat hij of zij zich geen zorgen hoeft te maken. Maak een lijst met nummers van familie, buren en vrienden die je kind altijd kan bellen als het jou niet kan bereiken.

2. Maak duidelijke afspraken over huiselijke basisregels

Stel duidelijk omlijnde regels voor je kind in wanneer je als ouder niet thuis bent. Wat mag en mag niet tijdens je afwezigheid? Overweeg duidelijke afspraken te maken over volgende regels:

• vrienden of vriendinnen op bezoek krijgen als je niet aanwezig bent
• bepaalde kamers van het huis die verboden terrein zijn als er vrienden langskomen
• duidelijke afspraken over internet en gamen
• tegen niemand vertellen dat hij of zij alleen is in huis
• opschieten met broers en zussen

3. Maak je huis kindveilig

Hoe goed je kind zich aan de gemaakte onderlinge afspraken houdt, kan je best alles beveiligen wat te maken heeft met veiligheid– en gezondheidsrisico’s. Sluit ze zorgvuldig op en plaats ze op een plek achter slot en grendel waar kinderen er niet bij kunnen zoals:

• geneesmiddelen
• slaappillen die bij overmatig gebruik mogelijk problemen kunnen veroorzaken
• alcohol
• autosleutels
• eventueel: aanstekers en lucifers
• koppel de droger, vaat- en wasmachine af. Zo verminder je de kans op kortsluiting

Verlies niet uit het oog dat huisdieren een ideale bondgenoot kunnen zijn voor kinderen die voor de eerste keer alleen thuis worden gelaten. Het is een publiek geheim dat het overgrote deel van de kinderen zich veiliger voelen met een huisdier in de buurt.

Wat zegt de Nederlandse wetgeving over het alleen laten van kinderen

Artikel 255 van Het Wetboek van Strafrecht in Nederland zegt letterlijk dat je een hulpeloos kind als ouder niet mag achterlaten. In juridische termen heet dit officieel ‘handelsbekwaam’. Vrij vertaald betekent dit dat je je kind niet alleen aan zijn lot mag overlaten wanneer het niet voor zichzelf kan opkomen. Officieel ben je dit pas wanneer je de leeftijd van achttien jaar hebt bereikt.

Maar je wordt heus niet op de vingers getikt wanneer je je puber of kind een dag alleen thuis laat. Tenzij er in het ergste geval iets misloopt binnenshuis. Dan hangt er een celstraf van twee jaar of een geldboete van bijna twintigduizend euro boven je hoofd.