Kinderen met autisme in de klas helpen

Elk autistisch kind heeft individuele behoeften en capaciteiten. In dit artikel kijken we naar de uitdagingen waar zij op school voor staan en naar informele manieren waarop leerkrachten kunnen helpen. Bovendien is het belangrijk dat ook andere kinderen in de klas worden geholpen om autisme te begrijpen. Voor autistische kinderen kan het de sleutel tot acceptatie zijn door hun klasgenoten. Dit kan leiden tot minder pesten op school.

Wat is autisme?

Autisme is een levenslange ontwikkelingsstoornis die van invloed is op hoe een persoon communiceert met andere mensen, afstand neemt van anderen, en hoe zij de wereld om hen heen ervaren.

Benadering van autistische kinderen

Er zijn veel benaderingen, therapieën en interventies om het leven van autistische kinderen te verbeteren. Geen twee mensen zijn hetzelfde, dus het kiezen van de juiste keuzes voor het kind dat wordt ondersteund, kan een uitdaging zijn. In het belang van het kind is samenwerking met de sociale werker op school en de ouders van het kind erg belangrijk.

Autistische leerlingen in de klas

Er zijn heel wat leerlingen in reguliere scholen die gediagnosticeerd zijn als zijnde in het autismespectrum, inclusief degenen met het Asperger-syndroom. Sommigen van je leerlingen hebben mogelijk leerproblemen of andere aandoeningen die soms gerelateerd zijn aan autisme, zoals ADHD. Als leerkracht die met kinderen en jongeren werkt, kom je ongetwijfeld op een dag leerlingen tegen waarvan je denkt dat ze autistisch zijn zonder dat ze gediagnosticeerd werden. Jouw school zou een interventieplan en ondersteuningsbeleid moeten hebben, maar misschien is het allemaal te ingewikkeld. In dat geval helpen we je graag een beter begrip te krijgen van autisme in de klas.

Herkennen van autisme en het plannen van de juiste ondersteuning

Als leerkracht kom je leerlingen tegen die autistisch zijn, met of zonder diagnose van autisme. Hieronder kijken we naar enkele zaken die zouden kunnen aangeven dat een kind autistisch is om vervolgens een geschikte ondersteuning te plannen. Hierbij is het belangrijk te onthouden dat ondersteuning moet worden ingesteld op basis van behoefte, en niet enkel op basis van diagnose. Hieronder een aantal dingen die je bij een leerling in het autismespectrum kunt herkennen:

• Ze hebben vaak obsessies of intense interesses
• Ze vertonen vaak herhalend gedrag dat van invloed is op hun vermogen om deel te nemen aan activiteiten in de klas of op school
• Ze hebben vaak 'ongepast' oogcontact, zoals vermijden om naar je te kijken of te staren
• Autistische kinderen hebben moeite hebben met communiceren (sommige kinderen praten misschien zelfs helemaal niet)
• Missen sociale vaardigheden
• Ze hebben meer tijd nodig om informatie te verwerken
• Ze hebben moeite om vrienden te maken
• Autistische kinderen hebben moeite met fantasierijke spelletjes
• Kinderen met autisme vinden het niet leuk om dingen anders te doen en moeten veel voorbereidingen treffen voor eventuele veranderingen
• Ze genieten van draaiende voorwerpen of klapperen met hun handen
• Ze kunnen zich op een zelf verwondende manier gedragen, of andere vormen van uitdagend gedrag vertonen, zoals bijten, knijpen en schoppen
• Kinderen met autisme kunnen zich agressief gedragen ten opzichte van andere kinderen vanwege onderliggende angsten of sensorische gevoeligheden
• Vaak hebben ze moeite met organiseren, rangschikken en prioriteiten stellen
• Ze kunnen gebrek hebben aan bewustzijn van gevaar

Ondersteuning plannen

Als je je zorgen maakt over een leerling in je klas (al dan niet met een autistische diagnose), moet je de sociale werker op school of een gelijkwaardig personeelslid inlichten zodat een gepaste ondersteuning kan worden besproken. Autistische leerlingen hebben mogelijk speciale onderwijsbehoeften of extra ondersteuningsbehoeften. Ze hebben ook recht op deze extra hulp en ondersteuning. Daarom is het belangrijk voor een school (en als leerkracht) om:

• een duidelijke schoolbenadering te kiezen waarbij alle medewerkers op de hoogte zijn van de behoeften van een autistisch kind en van de te gebruiken strategieën en interventies
• een open communicatie te hebben met de leerling en zijn of haar ouders
• te weten dat elk kind in het autismespectrum individuele behoeften heeft en dat wat voor het ene kind werkt niet altijd werkt voor anderen
• te zorgen voor een zorgvuldig ondersteuningsplan in de klas
• na te denken over hoe een autistische leerling omgaat met huiswerk en examens

Samenwerken met ouders

Ouders van autistische kinderen zullen tijdens hun schooljaren veel beslissingen moeten nemen over hun kind. Werk nauw met hen samen, voornamelijk omdat zij hun kind het beste kennen. Ze kunnen ideeën hebben over hoe je hun kind kunt helpen zich op school comfortabeler te voelen, wat een positief effect zal hebben op hun gedrag thuis. Onderliggende angst op school kan vaak gedurende de schooldag worden opgebouwd en leiden tot ander gedrag tussen thuis dan op school. Dit komt omdat het kind zich thuis in een vertrouwde omgeving bevindt en weet dat het daar volledig geaccepteerd wordt.

Uitdagingen waar autistische leerlingen mee te maken kunnen krijgen

Kinderen in het autismespectrum hebben vaak routine nodig om hen te helpen de wereld om hen heen te begrijpen. Dit betekent dat ze ongestructureerde tijden zoals lunch- en pauzes bijzonder moeilijk kunnen vinden. Ze hebben ook meer tijd nodig om informatie te verwerken en kunnen ook socialiseren en communiceren uitdagend vinden. Velen willen vrienden worden, maar vinden het moeilijk omdat ze de verwachte sociale vaardigheden missen. Ze worden vaak gepest omdat hun leeftijdsgenoten autisme niet begrijpen en daarom aanvaarding missen. Sommigen hebben intense interesses of missen organisatie- en planningsvaardigheden die hun vermogen om deel te nemen aan activiteiten in de klas kunnen beïnvloeden. In aanvulling hierop zullen velen moeite hebben met het verwerken van sensorische informatie. Dit kan in een of meer van de zeven zintuigen voorkomen. Hun zintuigen kunnen worden versterkt (overgevoelig) of ondergevoelig (hyposensitief). De moeilijkheidsgraad varieert van kind tot kind en is afhankelijk van andere factoren zoals stemming en niveaus van stress en stimuli. Het proberen omgaan met bovenstaande tijdens de schooldag kan leiden tot angst en meltdowns veroorzaken. Autistische leerlingen laten vaak niet de stress zien die ze in de klas ervaren, wat leidt tot ander gedrag tussen thuis. Het gedrag van sommige autistische kinderen kan een uitdaging zijn voor leerkrachten. Maar dit gedrag is vaak te wijten aan een onderliggende angst, frustratie of sensorische gevoeligheid. Het is niet altijd duidelijk wat het heeft veroorzaakt, waardoor het moeilijk is om de situatie onder controle te houden en nuttige strategieën te identificeren. Het is nuttig om het gedrag van het kind te observeren om te zien of jij en het kind beginnen te herkennen wanneer angst of frustratie begint te borrelen. Als leerkracht kun je dan met hen praten over wat zou helpen, voornamelijk om een passende ondersteuning op zijn plaats te zetten.

Informele manieren waarop je kunt helpen

Het proberen van onderstaande technieken kan autistische kinderen helpen zich beter ondersteund te voelen op school. Dit kan leiden tot het minder weigeren om naar school te gaan en uitsluiting (pesten). Het is echter belangrijk om te onthouden dat elk kind anders is en dat wat werkt voor de ene autistische leerling misschien niet zal werken voor de andere.

• Gebruik een routine gebruiken die ze kennen of die je met hen afspreekt
• Zorg ervoor dat je ze klaarmaakt voor elke verandering in deze routine
• Gebruik visuele ondersteuning om hen te helpen hun routine en de schooldag beter te begrijpen, dit kan bronnen omvatten zoals bijvoorbeeld een klok
• Vereenvoudig het communiceren en geef ze de tijd om informatie te verwerken
• Probeer met sociale verhalen een groter sociaal begrip te ontwikkelen
• Denk aan de schoolomgeving en over hoe je het zo comfortabel mogelijk kunt maken voor de leerling. Een leerling die moeite heeft met het blokkeren van achtergrondgeluiden, kan bijvoorbeeld baat hebben bij het dragen van gehoorbeschermers
• Reageer onmiddellijk op pesten. Als een autistisch kind niet kan zeggen wat er is gebeurd, kan het helpen om hen te vragen een foto van een incident te maken
• Leer de andere leerlingen wat autisme is, zodat ze het kunnen aanvaarden
• Denk na over hoe je hun intense interesse in je lessen kunt verwerken
• Houd een gedragsdagboek bijhoud
• Gebruik een stressschaal om emoties in concretere concepten te veranderen
• Creëer een afgesproken veilige en rustige plek voor autistische leerlingen om naar toe te gaan als ze angstgevoelens ontwikkelen of overbelast raken door sensorische stimuli. Dit mag niet dezelfde plaats zijn waar leerlingen naartoe worden gestuurd als een vorm van straf
• Introduceer programma's voor sociale vaardigheden in je lessen, zoals tijd maken om te praten
• Laat autistische leerlingen een time-out kaart of exit-pass hebben om aan je te geven als ze zich angstig voelen en het klaslokaal moeten verlaten
• Zorg voor een goede communicatie met de ouders. Ze kennen hun kind het beste en kunnen mogelijk interventies aanbevelen om te gebruiken