Heeft medicijngebruik invloed op mijn zwangerschap?

Ontdekken dat je zwanger bent doe je altijd wanneer het vruchtje reeds een paar weken aan het groeien is. Je merkt het omdat je niet meer ongesteld wordt of, wanneer je een onregelmatige cyclus hebt, kom je er vaak zelfs nog later achter. Indien je om één of andere reden medicatie neemt dan heb je, in de periode dat je je nog niet bewust was van je zwangerschap, medicijnen genomen die misschien wel gevaarlijk kunnen zijn voor jouw ongeboren kindje. Alles hangt uiteraard af van het soort medicijn dat je neemt maar de meeste medicatie neem je beter niet als je zwanger bent.

Wat het gevaar van medicijnen betreft op de foetus is nog niet helemaal gekend. In het verleden, en denken we dan maar aan de gevolgen van Softenon en diëthylstilbestrol, een hormoon wat vroeger in pilvorm werd toegediend aan zwangere vrouwen, hebben medicijnen zware gevolgen gehad voor de gezondheid van moeder en kind. Niet moeilijk dat je je dan de vraag stelt; Bij zwanger worden: hebben medicijnen invloed op mijn gezondheid?

De invloed van medicijnen op fertiliteit

Wanneer jij of je partner medicijnen neemt voor een bepaalde aandoening bestaat de kans dat ze invloed hebben op de vruchtbaarheid. Bij een man kan het de kwaliteit aantasten van de zaadcellen. Deze kunnen ofwel vernietigd worden of er voor zorgen dat de zaadcelletjes minder beweeglijk worden.

Bij de vrouw kunnen sommige medicijnen er voor zorgen dat de innesteling van de eicel bemoeilijkt wordt of er helemaal geen eisprong plaatsvindt. Wanneer je er klaar voor bent om jullie gezinnetje uit te breiden doe je er goed aan om dit te bespreken met jouw behandelend arts. Hij weet precies welke medicijnen je beter niet neemt en hoe lang je wacht nadat je er mee gestopt bent. Het is namelijk zo dat de werking van een medicijn niet stopt nadat je het laatste pilletje genomen hebt.

Kan ik medicijnen nemen tijdens de zwangerschap?

De foetus wordt gevoed via de navelstreng die bevestigd zit aan de moederkoek. Daardoor krijgt het alle voedings- en bouwstoffen die nodig zijn om zich te ontwikkelen tot een gezonde baby. Maar niet enkel wat je eet en drinkt komt in de bloedbanen van het ongeboren wichtje terecht, ook de medicijnen die je neemt.

Indien je in behandeling bent bij een arts en hij weet dat je zwanger bent, kan hij de gepaste medicatie voorschrijven die jouw baby niet zal schaden. Maar niet enkel reguliere medicijnen kunnen risico’s inhouden. Sommige homeopathische middelen en vitaminepreparaten kunnen de gezondheid van een foetus in gevaar brengen. Wanneer je bijvoorbeeld, tijdens de zwangerschap, teveel aan vitamine A zou nemen, vergroot dit de kans op een hersenafwijking bij jouw kleintje. Ook is het aan te raden om geen medicatie zonder voorschrift te nemen. De doosjes paracetamol, laxeermiddelen of substanties voor maagproblemen die je zo uit de schappen kunt nemen bij de supermarkt zijn niet altijd veilig.

De uitzondering, in de categorie vitamines, is foliumzuur. Deze mag wel gebruikt worden tijdens de zwangerschap omdat dit de kans zou verkleinen op spina bifida (open rug). Neem dit vooral in samenspraak met de arts die je behandelt of jouw zwangerschap volgt.

Wat als ik medicijnen nodig heb voor mijn gezondheid tijdens de zwangerschap

Stellen met een kinderwens, die voor een lange periode aangewezen zijn op medicijnen, doen er goed aan om een mogelijke zwangerschap eerst met hun arts grondig door te spreken, nog voor ze beslissen om zwanger te worden. Wanneer de medicatie van levensbelang is voor jou of je partner, kun je deze niet zomaar aan de kant gooien om zwanger te worden. Sommige medicijnen blijven heel lang in de bloedbaan en de cellen opgeslagen vooraleer je veilig zwanger kunt worden zonder dat het een invloed heeft op jouw gezondheid en die van de baby.

Onderzoek naar geneesmiddelen tijdens de zwangerschap

Omdat onderzoek naar schadelijke gevolgen van medicijnen tijdens de zwangerschap ingewikkeld is en vaak te weinig informatie beschikbaar is, moet het toedienen van geneesmiddelen bij vrouwen die zwanger willen worden, goed geëvalueerd worden. Hiervoor gebruiken dokters een classificatiesysteem dat gebaseerd is op ervaringen wereldwijd.

Hierbij spelen ook de periodes waarin een medicijn wordt toegediend een belangrijke rol en worden op die manier geclassificeerd.

• Teratogene medicijnen die een vrouw niet mag nemen gedurende de eerste acht weken en, mogelijkerwijs ook niet daarna.
• Geneesmiddelen die door de fabrikant aangeduid zijn als schadelijk voor de foetus
• Medicijnen die door de fabrikant vermeld worden als medicatie met een mogelijk farmacologische werking

Teratogene of foetotoxische medicijnen betekent zoveel als giftig voor de ongeboren baby. Wanneer je de lijst in deze categorie bekijkt zul je zien dat er heel wat ogenschijnlijk onschuldige middelen werden opgenomen zoals o.a. Diclofenac en Ibuprofen.

Welke aandoeningen kunnen baby’s hebben door medicijngebruik tijdens de zwangerschap

Mogelijke afwijkingen bij de geboorte zijn meestal gerelateerd aan het tijdstip waarop tijdens de zwangerschap een medicijn werd toegediend. Wanneer je bijvoorbeeld medicatie neemt in de tijdspanne vanaf het moment van de conceptie en de innesteling van de eicel, is er tussen het weefsel van de foetus en de moeder nauwelijks contact. Indien je in die periode teratogene stoffen naar binnen krijgt via medicatie, is het een dubbeltje op z’n kant; ofwel volgt er een miskraam, ofwel is de kans op een aangeboren afwijking even groot, 2 tot 4%, als bij moeders die geen medicijnen namen.

Na die periode gaat de foetus zich ontwikkelen en beginnen alle organen te groeien. Het is vanzelfsprekend dat, wanneer deze groei verstoord wordt door medicijnen, dit nadelige gevolgen heeft voor de ontwikkeling. De kans op aangeboren afwijkingen verkleint naarmate de organen zich gevormd hebben maar dit betekent niet dat het gevaar voor foetotoxische medicatie geweken is. In de volgende maanden kan de rijping van de organen en het centrale zenuwstelsel nog belemmerd worden waardoor het kind gedragsproblemen krijgt, een lager IQ of problemen met de mobiliteit. In vele gevallen kunnen er ook bijwerkingen optreden met als gevolg dat de baby trager groeit of problemen krijgt met het hartje.

Opvallend is wel dat, hoe ouder de toekomstige moeder is, hoe hoger de kans op nadelige gevolgen van medicatie tijdens de zwangerschap