Lichttherapie tegen depressieve klachten tijdens zwangerschap

Je zwangerschap verloopt niet altijd zoals gehoopt. De kans op vaak onschuldige bijwerkingen zoals misselijkheid, braken, een onverklaarbare zin in sommige voedingsmiddelen zijn vervelend maar verdwijnen meestal spontaan. Ben je toch niet blij bent met het nieuwe leven dat groeit in je buik? Vind je gelukwensen van familie, kennissen, vrienden en vriendinnen ongepast en maken ze je niet gelukkig? Dat zijn evenveel symptomen dat er iets ernstigs mis gaat. Vaak wijst dit op een prenatale depressie tijdens het verloop van je zwangerschap. Wat kun je daaraan doen en hoe kom je er vanaf?

Prenatale depressie

Een prenatale depressie tijdens het verloop van je zwangerschap komt veel meer voor dan gedacht. Maar liefst een op acht vrouwen hebben er last van. Prenatale depressie zit spijtig genoeg nog altijd in de taboesfeer en is vaak onbespreekbaar. Er heerst dan ook nog veel onbegrip over dit onderwerp. Spijtig want je klacht kenbaar maken is een eerste belangrijke stap naar genezing. Tegen prenatale depressie tijdens je zwangerschap kun je namelijk zelf veel doen. Lichttherapie is een nieuwe behandeling die voor veel vrouwen een oplossing biedt.

Wat is een prenatale depressie?

Een prenatale depressie is een depressieve stoornis verbonden aan de zwangerschap. Die haalt je ganse hormoonhuishouding in de war. Dat beïnvloed in sterke mate de gezondheid van de hersenen van zwangere vrouwen. Ze verstoren daar scheikundig evenwicht. Dat zorgt voor angst, zenuwachtigheid of depressie. Ook stress speelt een belangrijke rol.

Diagnose

Een snelle en sluitende diagnose is belangrijk om een prenatale depressie te behandelen. Dat is niet altijd eenvoudig. Vele symptomen wijzen naar andere en veel voorkomende zwangerschapskwaaltjes zoals vermoeidheid. Dokters en gynaecologen omschrijven deze depressieve gevoelens vaak als een normale reactie op de hormonale schommelingen tijdens een zwangerschap. Plotse stemmingswisselingen horen bij het begin van de zwangerschap. Vooral als je veel ziek bent of regelmatig moe bent. Doen deze klachten zich tijdens de laatste drie maanden van je zwangerschap voor, dan is snel ingrijpen nodig. Een onbehandelde prenatale depressie wordt vaak postnataal.

Gevolgen voor je ongeboren baby

Een prenatale depressie kan ook gevolgen hebben voor de gezondheid van je ongeboren baby. Het vergroot het risico op vroeggeboorten of kampen met overgewicht. Ze zijn vaak ook minder actief en aandachtig. Risicofactoren voor het ontwikkelen van een prenatale depressie zijn vooral:

• Misbruik en-of verwaarlozing in de kindertijd
• Depressies en angst voor je zwangerschap
• Ernstige ochtendmisselijkheid
• Relatieproblemen
• Probleem situaties zoals geldtekort
• Werkloosheid, stress of onzekere werksituatie
• Ongewenste of niet geplande zwangerschap

Wanneer zoek je hulp bij prenatale depressie?

Als stress en angst je zwangerschap beheersen is het hoog tijd om gespecialiseerde hulp te zoeken. Dat is zeker ook het geval als je ongewoon emotioneel bent. Als je bijvoorbeeld niets anders doen dan wenen, als je de baby en-of jezelf verwaarloost of jezelf betrapt op roekeloos gedrag ‘in de hoop dat je de baby verliest’. Praat er zeker over met je vertrouwde huisarts, met je gynaecoloog, vroedvrouw of met een psycholoog.

Waarom zoeken vrouwen vaak geen hulp

Een prenatale depressie is goed behandelbaar en toch zoeken de meeste zwangere vrouwen nog altijd geen hulp. In de eerste plaats door schaamte. Iedereen ziet zijn baby toch graag, zelfs tijdens de zwangerschap? Je moet toch dankbaar zijn voor dat ongeboren leven in je buik? Anderen denken dat ze de zorg voor hun baby niet aankunnen dat ze hun baby zullen verliezen of dat hun partner hen niet begrijpen. Vele vrouwen die kampen met een prenatale depressie gaan ervan uit dat die na de bevalling spontaan verdwijnt.

Lichttherapie tegen depressieve klachten tijdens je zwangerschap.

Lichttherapie gebruiken we ondertussen al enige voor de behandeling van depressieve klachten tijdens de zwangerschap. Daarmee past men de biologisch klok van zwangere vrouwen aan hun gewijzigde omstandigheden aan zodat die weer normaal werkt. Lichttherapie bleek eerder al effectief bij de behandeling van een algemene depressie en een winterdepressie. Nu blijkt dat deze therapie ook doeltreffend is bij zwangerschapsdepressie, bij een premenstruele stemmingsstoornis of kortweg PMSS, bij plotse stemmingswisselingen tijdens de zwangerschap en bij depressie tijdens de overgang.

Hoe werkt lichttherapie?

Lichttherapie verlaagt de hoeveelheid melatonine in het bloed. Dit hormoon is afkomstig uit onze pijnappelklier. Die bevindt zich in onze hersenen en regelt de controle van onze slaap-waakcyclus. Het is verkrijgbaar als voedingssupplement. Onze biologische klok regelt de hoeveelheid melatonine die ons lichaam aanmaakt. In normale omstandigheden stijgt de hoeveelheid melatonine van de namiddag tot late avond. Tijdens het grootste deel van de nacht blijft de concentratie opvallend hoog om ’s ochtend weer te dalen. daalt je melatoninespiegel. Licht beïnvloed de hoeveelheid melatonine die ons lichaam aanmaakt. Op korte dagen in de winter produceren we melatonine vroeger of later dan normaal. Dat is vaal oorzaak seizoensgebonden winterdepressie. De hoeveelheid van dit hormoon daalt met de leeftijd. Ouderen maken vaak zelfs geen melatonine meer aan. Voedingssupplementen met melatonine gebruiken we niet alleen tegen winterdepressie maar ook bij behandeling van jetlag, slaapstoornissen, slapeloosheid, clusterhoofdpijn, en nu ook bij zwangerschapsdepressie. Melatonine is in beperkte mate ook aanwezig in:

• Verse groenten: en vooral in tomaten
• Fruit: zoals ananas, bananen, goji- bessen en in zure kersen
• Walnoten en in amandelen
• Mosterzaad

Werking lichttherapie

Tijdens een lichttherapie tegen zwangerschapsdepressie gebruikt men wit licht met een intensiteit van gemiddeld 10000 lux. Gedurende tien sessies van een half uur zit aan een tafel op maximaal 60 centimeter van de lichtbron. Die sessies verlopen bij voorkeur ’s morgens. Voor de grootste doeltreffendheid valt het licht zoveel mogelijk in je ogen. Dat herstelt best je dag- en nachtritme. Het licht is afkomstig uit een van speciale tl-buizen en bevat geen ultraviolette straling. De stralingen zijn dus niet schadelijk voor onze huid. Lichttherapie veroorzaakt enkele meestal onschuldige nevenwerkingen zoals:

• Hoofdpijn
• Misselijkheid en braken
• Vermoeide ogen

Naast de behandeling van meerdere soorten depressie en zwangerschapsdepressie gebruiken we lichttherapie ook tegen huidaandoeningen zoals psoriasis zoals acne, eczeem, sclerodermie psoriasis en andere jeukende huidaandoeningen.

Andere behandelingen tegen zwangerschapsdepressie

Tegen depressie en dus ook zwangerschapsdepressie gebruikte men tot voor kort vooral geneesmiddelen. In ons land gebruiken ruim twee procent van zwangere vrouwen antidepressiva. Er werd al veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de eventuele gevolgen van het gebruik van deze medicijnen op de ongeboren baby. Die invloed op het ongeboren kind werd staat nog niet vast. Zwangere vrouwen slikken vaak geen antidepressiva slikken uit schrik voor de gevolgen voor hun baby of om problemen tijdens hun bevalling te voorkomen. Ze houden bij hun beslissing ook rekening met het feit dat het tot twee weken duurt voor die antidepressiva enig resultaat opleveren. Psychotherapie is een andere mogelijkheid voor de behandeling van zwangerschapsdepressie. Maar ook deze therapie kent zijn beperkingen. Gespecialiseerde therapeuten zijn niet altijd onmiddellijk beschikbaar zodat zwangere vrouwen dikwijls op een wachtlijst terecht komen. Deze psychotherapeutische behandelingen zijn ook tijdrovend voor resultaten worden geboekt. Het gebeurt dan ook vaak dat de ongeboren baby’s geen enkel voordeel haalt uit deze behandeling.

Lichttherapie betekent veel meer voor onze gezondheid

Lichttherapie helpt bij de behandeling van seizoensgebonden depressie zoals winterdepressie en is nu ook doeltreffend bij niet-seizoensgebonden depressies en zelfs bij de ziekte van Parkinson. Deze therapie zet men nu ook meer en meer in voor de behandeling van zwangerschapsdepressie die zo meer en meer uit de taboesfeer wordt gehaald. We onderzoeken nu ook grootschaliger naar de andere gezondheidsvoordelen van lichttherapie. Daarin kadert de recente Bright Up studie waar maar liefst 150 zwangere vrouwen aan deelnemen.

De vele voordelen van lichttherapie

Lichttherapie heeft veel voordelen. Het heeft weinig of geen bijwerkingen waardoor deze therapie volkomen veilig is voor de ongeboren baby. Lichttherapie kan ook makkelijk thuis uitgevoerd worden. Een niet te onderschatten voordeel is ook dat deze therapie razendsnel werkt. Positieve effecten zijn vaal al na één week zichtbaar.