Leren zitten

Als een baby zijn hoofd rechtop kan houden en zichzelf kan omrollen, dan is het tijd voor het leren zitten. Eerst doet een baby dat met ondersteuning, later gaat een baby zelfstandig rechtop zitten. Een baby gaat dan zonder hulp van een ouder uit zichzelf rechtop zitten.

Wat is er nodig voor een baby om te leren zitten?

Het is van groot belang dat een baby zijn hoofd rechtop kan houden om te zitten. Zolang een baby nog niet zelfstandig gaat zitten, heeft hij steun nodig in zijn rug, dat kan een schoot zijn of een paar grote kussens.

De motorische ontwikkeling van een kind

In baby’s eerste jaar gebeurt er heel veel. De taalontwikkeling van je baby en de ontwikkeling van het geheugen komt langzaam op gang. Maar de meeste baby’s ontwikkelen zich in het eerste jaar het meest op motorisch gebied. De motorische ontwikkeling begint met het grijpen met de handjes, het omrollen op de grond en het leren zitten. Eerst ga je je kind leren zitten met steun, later gaat je kind zelfstandig, zonder jouw hulp, zitten. In het eerste jaar gaat je kind waarschijnlijk ook leren tijgeren, leren kruipen en misschien zelfs al leren lopen. Ieder kind ontwikkelt zich op een eigen, unieke manier.

Het ene kind doet niks liever dan op schoot zitten en rondkijken, terwijl een ander kind van dezelfde leeftijd op datzelfde moment al door de kamer stapt. De een doorloopt alle fases van de motorische ontwikkeling, de ander slaat allerlei fases over en staat bijvoorbeeld vanuit de zitposities ineens uit het niets op om vervolgens te leren lopen. Het is belangrijk dat je je niet te snel zorgen maakt over hoe je kind zich ontwikkelt. Vergelijk niet teveel met andere kinderen. Ook al kan het buurjongetje allang lopen, jouw kind kan misschien al veel beter babygebarentaal gebruiken of brabbelen. Ieder kind bepaalt zelf wanneer hij er aan toe is om een bepaald iets te leren. Als ouder kun je de beweging van je kind stimuleren, maar niet afdwingen.

Maak je je druk? Bedenk dan hoe uniek het is dat zelfs de allerkleinsten al een eigen karakter hebben en dat jouw kind uniek is om wat hij al kan, maar ook om de keuzes die hij maakt in wat hij wanneer wil gaan leren. Maak je je echt zorgen? Ga dan te raad bij het consultatiebureau.

Leren zitten met steun

Een pas geboren baby is nog heel passief en kwetsbaar. Je moet je baby heel voorzichtig oppakken en het hoofdje goed ondersteunen, zodat je baby niet kan vallen of zich bezeert. Je baby geeft zich volledig aan jou over, onderneemt zelf nog maar weinig actie. Een pas geboren baby ligt enkel nog op zijn rug en kijkt naar boven of hij ligt te slapen. Even denk je misschien dat je baby altijd zo rustig en passief zal blijven, maar al snel blijkt dat je kind veel meer wil dan op zijn rug liggen. Je kind heeft jouw steun steeds minder nodig, het ligt steeds steviger in je handen, dat komt doordat de spieren van je baby steeds sterker worden.

Ligt je baby in de box, op de grond of in zijn bedje dan gaat je baby zich omrollen op zijn buikje. Eerst moet je baby steeds huilen, omdat hij met zijn hoofdje hopeloos naar beneden ligt, maar al snel worden zijn nekspiertjes sterker en gaat hij met zijn hoofdje omhoog om rond te kunnen kijken. Zo is het op de buik liggen een stuk aangenamer. Als je kind zijn hoofdje rechtop kan houden, dan is je kind ook toe aan de volgende stap: het zitten. Meestal is dit ergens tussen de vier en zes maanden. Je kunt vanaf dit moment je kind:

• op schoot aan zijn armpjes optrekken naar de zithouding
• laten zitten met een steuntje in de rug, zoals een paar grote kussen
• laten zitten in de hoek van een hoekbank, eventueel met wat kussens in de rug

Je kind kan in deze eerste fase van het leren zitten nog niet zelfstandig rechtop zitten, waardoor je er goed op moet letten of je kind in balans blijft. Het kan gemakkelijk en snel gebeuren dat je kind omvalt. Blijf daarom altijd in de buurt en alert. Valt je kind om, dan kun jij hem snel opvangen.

Zelfstandig leren zitten

Nadat je kind een tijdje met steun kan zitten, versterken de nek, de rugspieren, het bovenlichaam en de benen van de baby zich, waardoor je kind kan leren tijgeren en/of kruipen. Daarvoor of daarna gaat je kind ook zelfstandig zitten. Het verschilt sterk per kind in welke volgorde hij de verschillende fases doorloopt; ze kunnen ook naast elkaar lopen. De meeste kinderen zijn bezig met zelfstandig leren zitten ergens tussen de zes en negen maanden. Je ziet dat de fase van zelfstandig baby eraan komt als je kind in een houding gaat liggen, die lijkt op een push-up. Vervolgens zijn er twee manieren waarop je kind kan gaan leren zitten

• De baby richt zijn borst omhoog, draait naar de zijkant en drukt zich vervolgens met behulp van zijn armen omhoog, totdat hij in zitstand op zijn billen terecht komt.
• De baby trekt zijn knieën in en zet zijn lijf af met behulp van zijn handen. Zo komt hij op zijn handen en knieën terecht van waaruit hij vervolgens zijn billen naar achteren laat vallen en op zijn billen komt te zitten.

Waarschijnlijk heeft je baby bij het zelfstandig leren zitten de eerste tijd nog even wat steun nodig van zijn armen, maar het duurt niet lang voor je baby ook zonder steun in balans raakt, waardoor volkomen zelfstandig zitten mogelijk wordt. Op zijn eerste verjaardag is de kans groot dat hij zonder enige moeite rechtop zittend in de kamer zijn cadeautjes uitpakt.
 

Leren zitten: doe het niet te vroeg, dan krijg je een billenschuiver

Je kind leren zitten is belangrijk, maar het is niet goed om er te vroeg mee te beginnen. Doe je dat, dan kan dit namelijk een belemmering voor zijn motorische ontwikkeling tot gevolg hebben. Doordat je kind al veel zit op als jonge baby, kan het zijn dat je kind niet toekomt aan tijgeren of kruipen. De zithouding stimuleert namelijk niet om dit te gaan doen. Veel eerder zal je kind er vanuit de zithouding voor kiezen om op zijn billen te gaan schuiven om toch vooruit te komen. Zo ontstaat er een billenschuiver. Dit ziet er best schattig uit en is niet ernstig. Het is echter wel zo dat billenschuivers over het algemeen niet leren tijgeren en/of kruipen en pas laat leren lopen. Vanuit een zithouding jezelf optrekken om te gaan staan is namelijk lastiger dan vanuit een kruiphouding. Wil je je kind stimuleren in zijn motorische ontwikkeling? Laat hem dan niet steeds zitten, maar leg hem liever neer op zijn buik. Zo stimuleer je je kind beter in het gebruiken van zijn spieren.

Wanneer mag je kind in een kinderstoel of in een fietsstoel zitten?

Op het moment dat je kind met steun heeft leren zitten, kun je je baby beter nog niet in een kinder- of fietsstoel neerzetten. De nek- en rugspieren zijn op dit moment nog onvoldoende ontwikkeld en hierdoor nog niet opgewassen tegen het langere tijd balans houden en het gehobbel van een fiets. Het is zelfs gevaarlijk om je baby op dit moment al in een fietsstoel te plaatsen, omdat je baby zijn nek kan breken met alle gevolgen van dien. Je baby mag wel in een kinder- en fietsstoel als je baby zelfstandig kan zitten. Dat betekent dat hij zelf in de zithouding kan komen en er ook langere tijd in kan blijven zitten zonder steun van zijn armen. Zowel de kinderstoel als de fietsstoel maken het leven van je kind nog uitdagender dan het al was.

Je kind krijgt nu zijn eten op een eigen bord en mag daar lekker van gaan smullen, mee spelen en kliederen. De meeste kinderen vinden het prachtig in een voorzitje van een fiets. Vanuit deze plek ziet de buitenwereld er nog mooier uit. Huizen, bomen, mensen, koeien en paarden trekken in een razend tempo langs het gezichtsveld van je kind en trekken daarmee zijn volle aandacht.

Hoe stimuleer je je kind om te leren zitten?

Je kind leren zitten, doe je niet door je kind steeds neer te zetten, want dan ontneem je je kind de vrijheid om te leren tijgeren, kruipen en staan. Hoe doe je het dan wel?

• Laat je kind met regelmaat op zijn buik liggen
• Als je kind zijn hoofd zelfstandig omhoog houdt, kun je de nekspieren trainen. Trek daarvoor als je kind op zijn rug ligt zachtjes aan de handen van je kind, totdat hij zit. Laat je kind daarna weer naar beneden zakken
• Kan je kind al zelfstandig zitten, maar nog niet zo stevig? Ga dan met een bal over en weer rollen, zodat je kind zijn evenwicht leert bewaren.