Spruw bij je baby

Spruw kan iedereen treffen, maar komt het meest voor bij baby’s jonger dan 6 maanden en bij oudere volwassenen. Meestal treft het baby’s en peuters onder de twee jaar. Het komt heel vaak voor in het eerste levensjaar en bij relatief veel kinderen: ongeveer één op de 20 baby’s krijg er wel eens mee te maken. Spruw komt het vaakst voor als je baby vier weken oud is, hoewel oudere baby’s het ook kunnen krijgen.

Wat is spruw?

Spruw is een veelvoorkomende infectie in de mond van zuigelingen. Het wordt veroorzaakt door een gistachtige schimmel, Candida albicans en uit zich in crème witte of gele vlekken op de zijkanten van de mond, het gehemelte, het tandvlees, de lippen en de tong van een baby. Het kan zich ook verspreiden naar de keel, amandelen of slokdarm. Hoewel spruw irriterend kan zijn, is het gelukkig behandelbaar.

Premature baby’s, vooral baby’s geboren vóór 37 weken, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van spruw. Pasgeborenen kunnen bij de geboorte of kort daarna symptomen van Candida hebben. Het is niet duidelijk waarom sommige baby’s symptomen ontwikkelen, terwijl anderen dat niet doen.

Over het algemeen hoef je je geen zogen te maken als je kindje spruw heeft opgelopen. Maar als je baby erg kieskeurig en ongemakkelijk is, kan de aandoening het eten belemmeren. Een hongerige baby die het pijnlijk vindt om te eten is een heel triest gezicht. Geef je baby daarom alle comfort die hij of zij nodig heeft en volg de instructies van je arts of apotheker voor pijnverlichting en medicatie. En onthoud: ook deze infectie zal overgaan.

Hoe weet je zeker dat het spruw is?

Als je baby dikke witte vlekken op de binnenkant van de mond heeft, dan zou het wellicht spruw kunnen zijn. Gaat het alleen een witte laag op de tong van je baby, dan zijn het waarschijnlijk alleen maar melkresten; die kun je gemakkelijk wegvegen. Maar wanneer je de kenmerkende witte of gele vlekken in de mond of keel van je baby ziet, neem dan contact op met je huisarts, vooral als deze vlekken pijnlijk lijken. Doorgaans begint je kleintje te huilen wanneer hij borstvoeding krijgt of op een fopspeen of fles zuigt.

Symptomen van spruw bij je baby

Een baby met spruw kan een gebarsten huid hebben in de mondhoeken of witte plekken op de lippen, tong of binnenkant van de wangen, die een beetje op cottage cheese lijken, maar niet kunnen worden weggeveegd. Sommige baby’s eten mogelijk niet goed of voelen zich niet op hun gemak bij het zuigen, omdat hun mond pijn doet, maar er zijn ook veel baby’s die geen pijn of ongemak voelen.

Wanneer je denkt dat je baby spruw heeft, kun je het beste eerst zijn of haar mond, wangen en tong heel zorgvuldig onderzoeken. Volg nauwlettend hoe je baby aan het eten is. Houd er rekening mee dat je baby ook een vorm van spruw kan krijgen die eruitziet als een slechte luieruitslag. Hier is waar je op moet letten:

• Witte laesies op de tong en wangen van je kind. Dit kunnen verhoogde plekken, een heel dikke laag of algemene weefselirritatie zijn. Ze kunnen er wit of roomkleurig uitzien, zoals kwark;
• Verlies van eetlust bij je baby;
• Ongemak bij je baby tijdens de verpleging;
• De laesies in de mond van je kindje kunnen pijn en verlies van smaak veroorzaken, dus het is begrijpelijk dat baby misschien kieskeurig is.

De vlekken kunnen ook samenkomen om grotere platen te maken. Mogelijk zie je verdikkingen en vlekken:

• Op het tandvlees van je baby.
• Op de tong.
• Aan de bovenkant van de mond (gehemelte).
• In de wangen.

In tegenstelling tot stukjes melk kunnen deze plekjes niet gemakkelijk worden weggewassen of afgeveegd. Het onderliggende weefsel is rood en rauw. Het kan ook een beetje bloeden. De vlekken lijken je baby misschien niet te storen. Maar als ze pijnlijk zijn, kan het je baby ervan weerhouden om te eten.

Andere tekenen en symptomen van spruw bij baby’s zijn:

• Een witachtige glans aan hun speeksel.
• Blijft weg van de borst.
• de borst weigeren.
• klikken tijdens het voeden.
• slechte gewichtstoename.
• rode uitslag in het gebied van de luier.

Wanneer je borstvoeding geeft en de spruw aan jou als moeder wordt doorgegeven, let dan op de volgende zaken:

• Je tepels zijn ongewoon rood, gebarsten, gevoelig of jeuken.
• Je ervaart pijn tijdens de verzorging.
• Je tepels voelen pijnlijk aan tussen de voedingen door. Hoewel alle moeders die borstvoeding geven weten dat borstvoeding soms pijnlijk kan zijn, is de pijn van spruw intenser, dieper dan normaal en verdwijnt het niet wanneer je baby klaar is met eten.

Oorzaken van spruw

Een klein deel van de Candida-schimmel leeft meestal in de mond. Het wordt meestal onder controle gehouden door het immuunsysteem en andere soorten bacteriën, die normaal ook in de mond leven. Wanneer het immuunsysteem echter zwakker is of nog niet helemaal volgroeid (zoals bij baby’s), dan kan de schimmel groeien. Dat leidt tot zweren en laesies in de mond en op de tong. Spruw kan voorkomen bij kindjes, omdat hun immuunsysteem nog niet volwassen is. Ze zijn minder goed bestand tegen infecties.

Over het algemeen hebben de lichamen van moeders en hun baby’s een natuurlijke balans van micro-organismen, die hen gezond houden. Bacteriën klinkt als een slecht woord, maar er zijn goede bacteriën en slechte bacteriën en antibiotica discrimineren niet. Dus wanneer moeder of baby antibiotica moet gaan gebruiken, verstoort dit de natuurlijke flora balans en maakt het ons vatbaarder voor spruw. Een orale spruwbesmetting kan plaatsvinden na behandeling met antibiotica, omdat antibiotica de niveaus van gezonde bacteriën in de mond verminderen. Hierdoor kan de schimmel zich vermenigvuldigen.

Sommige moeders en baby’s geven een spruwinfectie afwisselend door: je baby kan spruw verspreiden als je borstvoeding geeft, wat resulteert in een pijnlijke schimmelinfectie op je tepels, die behandeling vereist. En je kunt je baby met spruw besmetten geven als je borstvoeding geeft en een gistinfectie op je tepels ontwikkelt bij het innemen van antibiotica. Aan de andere kant is het ook mogelijk dat jullie beiden niet-geïnfecteerd worden, zelfs als je borstvoeding geeft aan een baby die spruw heeft. Evenzo kan uw baby die borstvoeding krijgt, mogelijk niet worden beïnvloed door jouw schimmelinfectie.

Sommige mensen denken dat spruw ook kan worden veroorzaakt door langdurig op een fles of fopspeen te zuigen. Anderen denken dat onreine flesnippels de schuld zijn. Maar baby’s die uitsluitend borstvoeding krijgen en geen fopspenen gebruiken, kunnen nog steeds spruw krijgen, dus het is moeilijk om één enkele oorzaak te vinden. Sommige baby’s (en moeders) zijn gewoon gevoeliger voor schimmelinfecties dan anderen.

Candida veroorzaakt trouwens ook luieruitslag en vaginale schimmelinfecties. Baby’s kunnen daarom tegelijkertijd een spruw én een luieruitslag hebben. Spruw kan ook voorkomen na het gebruik van steroïde geneesmiddelen. Uit een onderzoek is gebleken dat – opmerkelijk genoeg – de aandoening minder voorkwam in huizen waar een harig huisdier was, zoals een kat of hond.

Behandeling van spruw bij je baby

Raadpleeg je arts als je denkt dat je baby spruw kan hebben. Sommige gevallen verdwijnen binnen een week of twee zonder medische behandeling, maar de arts kan een antischimmelmiddel voorschrijven voor de mond van je baby. Er zijn verschillende schimmelwerende gels of druppels die orale spruw kunnen behandelen. Het is belangrijk om je arts of apotheker te raadplegen voordat je ze gebruikt, omdat sommige gels niet geschikt zijn voor zeer jonge baby’s.

Als de arts of zorgverlener van je baby de diagnose van spruw heeft vastgesteld, kan die een oraal schimmelmedicijn voorschrijven (vaak nystatine). Het kan ongeveer twee weken duren om de infectie op te ruimen. Je arts kan ook aanbevelen om je baby paracetamol te geven tegen de pijn. Wanneer je baby ook een luieruitslag heeft ontwikkeld, dan kan je zorgverlener ook nystatine voorschrijven voor gebruik in het luiergebied. Geef je je baby borstvoeding, dan zal je zorgverlener je waarschijnlijk aanraden om nystatine of clotrimazol op je tepels aan te brengen, zodat jij en je baby de infectie niet over en weer kunnen doorgeven.

Een antischimmelmiddel wordt meestal meerdere keren per dag aangebracht door het aan de binnenkant van de mond en tong te “schilderen” met een sponsapplicator. Afhankelijk van de leeftijd van je baby, kan de arts je ook aanraden yoghurt toe te voegen met lactobacilli aan het dieet van je baby. De lactobacillen zijn “goede” bacteriën die kunnen helpen bij het wegwerken van de gist in de mond van je kind.

Natuurlijke behandelingen tegen spruw

Er zijn een aantal natuurlijke behandelingen tegen spruw, maar zorg ervoor dat je de goedkeuring van je arts of kinderarts krijgt voordat je deze natuurlijke middelen tegen spruw gebruikt.

• Probiotica in yoghurt en moedermelk zijn geweldig om mee te beginnen. Als je baby te jong is voor yoghurt, zijn er veilige probiotica voor baby’s waar je naar kunt kijken. Je zou bijvoorbeeld een portie acidophiluspoeder op je tepel kunnen wrijven tijdens het geven van borstvoeding, omdat dit zowel jou als je baby en de besmette gebieden ten goede komt. Houd er rekening mee dat het geven van borstvoeding moeilijk kan verlopen, maar als je je baby zover kunt krijgen, dan is de acidophiluspoeder een eerste stap om de bacteriële onbalans weg te werken.
• Als je een zogende moeder bent, dan is het verminderen van je suikerinname essentieel, omdat een suikerhoudend dieet de symptomen verergert.
• Grapefruitzaadextract vermengd met gedestilleerd water is een andere manier om de gist die spruw veroorzaakt te bestrijden. Grapefruitzaadextract is een antimicrobiële samenstelling met een breed spectrum, gemaakt van de zaden en pulp van grapefruit. De aanbevolen dosering is 10 druppels gemengd met een ons water, dat wordt afgenomen op de pijnlijke tepels van mama en de zachte mond van de baby vóór de borstvoeding, net als de aanbeveling met probiotica.
• Gentiaan Violet is een andere populaire natuurlijke remedie tegen spruw. Het is een antiseptische kleurstof die wordt gebruikt om een groot aantal schimmelinfecties te behandelen. Wat deze remedie echter niet populair maakt, is de mogelijke bijwerking van toegenomen zwelling of pijn en het feit dat het de huid paars kleurt.