Voorbereid op de zomer: een hitteplan voor je baby

Baby’s zijn extra gevoelig voor extreme hitte omdat zij nog minder goed in staat zijn om de eigen lichaamstemperatuur te reguleren. Daar hebben ze hun ouders dus hard bij nodig. Om de zomer samen met je baby te trotseren hebben we wat belangrijke tips op een rij gezet. Bereid je voor op wat je moet doen in geval van verbranding, zonnesteek of uitdrogingsverschijnselen.

Hitteplan tips

• Zorg voor een goede temperatuur in de slaapkamer van je baby. De ideale temperatuur is 18 graden Celsius. Het is natuurlijk lastig om deze temperatuur te handhaven in de warme zomer, maar met een paar simpele dingen maak je het al iets luchtiger. Haal de knuffelparade weg uit het bedje en leg de baby desnoods tijdelijk in een andere kamer, kies daarvoor een relatief koele kamer in het huis.
• Neem maatregelen om de slaapkamer zo koel mogelijk te houden en een goede ventilatie in huis te garanderen, maar waak ervoor dat dit er niet voor zorgt dat je baby vervolgens op de tocht ligt en hierdoor verkouden wordt.
• Hanteer een rustgevend slaapritueel en gun hem of haar nog een lauw badje. Kies voor dun katoenen beddengoed en vermijd waterdichte matrasbeschermers.
• Controleer regelmatig de lichaamstemperatuur van je baby. De meest handige manier om dit te doen is om te voelen in het nekje of onder de voetjes of kleding. Voelt dit heel warm of bezweet aan? Dan heeft je baby het te warm. Ook een rood gezichtje of warmte-uitslag zijn tekenen dat je kindje het te warm heeft. Zorg voor verkoeling met bijvoorbeeld een lauwwarm washandje en/of door het verwijderen van (een laag) kleding.
• Zorg ervoor dat je baby genoeg vocht binnen krijgt. Leg je baby extra vaak aan als je borstvoeding geeft en voeg in het geval van flesvoeding een beetje extra water toe. Blijf zelf ook voldoende drinken. Als je baby ouder dan 6 maanden is kun je tussendoor ook soms wat water geven. Minder dan vier plasluiers op een dag en donkergele urine kunnen tekenen zijn van tekort aan vochtinname.
• Kleed je baby aan met katoenen, bamboe of linnen kleding (en liefst ook katoenen luiers), omdat hierbij het vocht beter opgenomen wordt en de warme minder vastgehouden wordt. Lichte kleuren en weinig laagjes is het beste op heel warme dagen.
• Voor een goede temperatuur in de kinderwagen zorg je dat er geen zon in de wagen komt door de kap omhoog te doen en/of een parasol te bevestigen. Het is af te raden om een doek of deken aan de kap te hangen die de wagen kan afsluiten. Dit kan gevaarlijk zijn omdat het daarmee juist extreem warm kan worden in de kinderwagen.
• Let op wanneer je baby meegaat in een warme auto. Ventileer de auto, hang zonneschermen voor het raam en controleer voordat je je baby in de autostoel zet hoe warm de gordel en het autostoeltje zijn. Gebruik eventueel een hydrofieldoek over de autostoel terwijl je weg bent. Laat je kind nooit alleen achter in een auto, ook niet ‘heel even’!
• Zoek zoveel mogelijk de schaduw op als je naar buiten gaat met je baby, maar blijf binnen tijdens de heetste uren van de dag (tussen 12.00 en 16.00 uur).
• Gebruik een klamboe of netje buiten in de box of babybedje. Je hebt ook speciale netjes voor aan de kinderwagen om je baby te beschermen tegen insecten. Ga zeker niet sprayen met (giftige) anti-insectenspray in de buurt van de baby.
• Pasgeboren baby’s moet je volledig uit de zon houden, het liefst het hele eerste jaar. Ga je wel naar buiten met je baby, smeer je baby dan goed in met een zonnebrandcrème. Ook als je alleen in de schaduw bent, is het mogelijk dat je baby verbrandt. Dit is voor baby’s extra belangrijk omdat door relatief weinig pigment in de huid extra kwetsbaarheid voor UV-straling ontstaat. Gebruik minstens factor 30 in de zomer en eigenlijk het liefst factor 50. Hoeveel moet je smeren? Het KWF adviseert 7 theelepels per smeerbeurt. Smeer het vooral op de plekken waar je snel kunt verbranden zoals neus, nek, schouders en oren. De crème moet altijd een tijdje intrekken, dus smeer je kind al in zo’n 30 minuten voordat jullie vertrekken. Herhaal het insmeren iedere twee uur en na iedere keer dat de baby nat is geworden.
• Omdat de voetjes ook een plek zijn die relatief snel verbranden, is het dragen van katoenen sokjes raadzaam. Een hoedje beschermt ook tegen verbranding en een zonnesteek. Om een andere reden is het echter beter om te vermijden iets op het hoofdje te zetten: de baby raakt warmte kwijt via het hoofdje. Dus nogmaals: zo veel mogelijk verkoeling zoeken in schaduw/in huis en als het niet kan: goed beschermen tegen de zon!

Wat te doen bij verbranding?

Wat kun je het beste doen wanneer je ontdekt dat er zonnebrand is ontstaan? Het is verstandig om eventueel ontstane blaren heel te laten. Vermijd de aankomende dagen dat je baby opnieuw in de zon komt. De huid heeft nu extra tijd nodig om weer goed te kunnen herstellen.

Als moeder wil je daarnaast natuurlijk voor zorgen dat je kindje zo min mogelijk pijn hoeft te ervaren. Het kan soms helpen om met een natte doek de aangedane plekken te verkoelen. Dit kan de pijn verlichten. Daarnaast kan een paracetamol ook helpen. Let echter op dat je geen baby’s jonger dan 3 maanden pijnstillers geeft en lees eerst goed de bijsluiter om te voorkomen dat je een variant toedient die niet geschikt is voor kinderen. Wees voorzichtig met aftersun-smeersels. Smeer je baby liever niet in, een crème kan de huid verder irriteren.

Bij twijfel: bel je huisarts

Wanneer je twijfelt of het beter is om een arts te raadplegen, neem dan het zekere voor het onzekere. Het raadplegen van een arts is extra raadzaam wanneer je merkt dat de huid van de baby is opgezwollen of wanneer er sprake is van veel blaren. Ook wanneer er sprake is van ziekteverschijnselen is het verstandig gelijk de telefoon te pakken. Symptomen die alarmerend zijn: overgeven, koorts, koude rillingen, hoofdpijn, misselijkheid of bewusteloosheid.

Wat te doen bij een zonnesteek?

Kleine kinderen zijn extra vatbaar voor het oplopen van een zonnesteek. Verschijnselen waar je een zonnesteek aan kunt herkennen bij je baby zijn onder andere: signalen die lijken te wijzen op duizeligheid, misselijkheid en hoofdpijn. Een beter zichtbaar signaal is wanneer je baby een erg rood gezicht heeft. Het is extra gevaarlijk indien je baby daarnaast ook een onregelmatige en zwakke hartslag lijkt te hebben en niet meer transpireert.

Neem bij bovenstaande verschijnselen gelijk contact op met huisarts of huisartsenpost. In de tussentijd is het raadzaam om je baby op een zo koel mogelijke plek te zetten en met lauw water af te koelen (vooral het gezicht, nek en de polsjes). In sommige gevallen zal hierdoor na enkele minuten verbetering optreden. Wanneer de signalen echter duidelijk aanhouden, wacht dan zeker niet langer met het contact opnemen met een arts.

Wat te doen bij uitdrogingsverschijnselen bij een baby?

Een ander risico tijdens extreme hitte is het ontstaan van uitdrogingsverschijnselen bij je baby. Baby’s kunnen snel uitdrogen, in het bijzonder wanneer ze jonger dan 3 maanden oud zijn. In het warme weer moet ook jouw baby meer zweten dan bij koelere temperaturen. Als je dit vocht niet voldoende aanvult, dan leidt dat tot een tekort aan water in het lichaam van je baby. Als je kindje diarree heeft of moet overgeven is drinken nog extra belangrijk. Dan is het risico op uitdroging nog vele malen groter.

Bij signalen van uitdroging moet je direct contact op te nemen met je huisarts of verloskundige. Enkele van deze signalen waaraan je uitdroging kunt herkennen:

• sufheid;
• een droge mond en lippen (geen of zeer weinig kwijl);
• het lang uitblijven van een natte luier;
• rusteloosheid;
• koude armpjes en beentjes;
• een rood gezicht;
• snelle ademhaling en snelle hartslag;
• ogen die diep liggen;
• een stugge huid.

Dit laatste – een stugge huid – is te controleren door een stukje huidplooi te pakken en te kijken hoe het met de elasticiteit van het huidje is gesteld. Indien het stukje huidplooi niet terugveert, maar in plaats daarvan als het ware blijft staan, is dit een zeer duidelijk teken van mogelijke uitdroging.

Fases van uitdroging

Uitdroging kent verschillende fases. Het spreekt voor zich dat hoe verder qua fase, hoe meer alarmerend de situatie is. De fases met verschijnselen zijn:

1. erge dorst;
2. rusteloosheid sufheid en slaperigheid, een droge huid en minder plassen;
3. weinig reactievermogen, niet huilen, niet plassen en een stugge huid;
4. shock.

Bang voor ernstige gevolgen?

Angst nummer één onder ouders van jonge baby’s is misschien wel het optreden van wiegendood. Bij wiegendood overlijdt de baby plotseling en een bewezen verklaring is hiervoor nog niet gevonden. Het is wel bekend dat oververhitting (warmtestuwing) bij de baby een risicofactor kan zijn. De lichaamstemperatuur van de baby stijgt dan bovenmatig en de baby raakt de warmte moeilijk kwijt. Het allerbelangrijkste is dus dat de baby niet met het hoofdje onder de lakens ligt in het bedje.