Stel je eens voor…je wordt wakker en weet niet of het veilig is, of mensen je verlaten hebben, of er iets naars staat te gebeuren, of alles weer zo word als op het moment dat je je ogen sloot. Dit zijn geen bewuste gedachten, maar wel iets dat zich afspeelt rondom het thema hechting.

Mag ik hier wel blijven?

Een kind dat niet goed gehecht is, zal bij alle – voor de meeste mensen – gebruikelijke zaken zich vraagtekens zetten. De wekker gaat en het kind wordt wakker. Zijn papa en mama er nog? Mag ik hier wel blijven? Zijn ze boos op me? Het zijn dingen die op de achtergrond spelen, maar bij elke verandering of onverwachte situatie opduiken. Het continu onzeker zijn over het feit dat je ‘er bent’ en ‘er mag zijn’ heeft een enorme impact.

Zo wordt het naar school gaan een heel beladen iets. Je wordt weg gebracht, maar je weet echt niet of je wordt opgehaald. Ook al zeggen papa en mama van wel, wie weet of dit klopt? In het verleden zijn er al veel verschillende beloftes gedaan. Zowel verbaal als non-verbaal.

Hoe kun je leren om weer te vertrouwen als je zo vaak teleurgesteld bent? En ook vooral op momenten waarop je als baby en kindje totaal afhankelijk bent van anderen, zoals bij het krijgen van eten, een schone luier, een tedere aanraking, een geborgen gevoel en slaapritme. Maar ook in het troosten, het gehoord worden als je huilt, als je schrikt, of bang bent voor het onweer. Zelfs als je pijn hebt, is er niemand die dit opmerkt en ernaar handelt.

In de overlevingsstand

Deze ervaringen laten sporen achter. Sporen die een enorme impact hebben op het ‘ik’-zijn en het gedrag. En dat kan zich op veel verschillende manieren uiten. Zoals een hard stemgeluid, maar ook een zucht kan al voldoende zijn om de ‘angst’ van het trauma te activeren. Het brein schiet weer in overlevingsstand. Je blik wordt killer en je lijkt minder goed bereikbaar. Soms krijg ik je er makkelijk uit. Door kalm te blijven en rustig te praten over wat er gebeurde, je te aaien over je rug of je schouders, kom je terug in het hier en nu.

Maar soms schiet het door en is het krijgen van contact bijna een onmogelijke opgave. Fysiek en emotioneel zit je op een andere planeet. Een planeet waar ik veel over lees, ik tips over ontvang en waar ik probeer me in te verplaatsen. Het is tevens een planeet waar ik boos op ben, waar ik niet wil dat je naartoe reist. Het kost jezelf ook heel veel energie, dat zie en merk ik. Als ik weer met je in contact kom -in het hier en nu – is het wel heel fijn. We praten weer over wat ons bezighoudt en pakken de draad weer op.

Mama ziet jou

Wat ik als mama zie is heel anders dan de mensen om me heen zien. Ik zie een bang kindje dat vecht om gevoelens toe te laten, maar door het trauma in zijn lijfje, dit niet kan. Hij vecht en vecht en loopt vast. Keer op keer.

Het gebeurt niet alleen bij groet gebeurtenissen, maar ook bij kleine dingen in het leven, zoals een leuk samenspel met de duplo. Het wordt op een bepaald moment ‘te leuk’ en ‘te fijn’ en met die gevoelens kan hij niets. Hij is niet gewend om te gaan met emoties, zowel positieve als negatieve. Om echt te voelen dat iets helemaal okay of fijn mag zijn. En dan neemt het reptielenbrein het over en gaat in de vechtstand. Soms saboteer je alles, zodat je weet dat er een negatieve consequentie moet volgen, want je gaat extreem ver.

Het doet ontzettend veel pijn om je zo te zien. Om je niet te zien rusten in je lijfje, maar continu aan te staan. Niet te mogen ontspannen of verslappen, omdat er ‘gevaar’ kan zijn. Altijd aan te staan, alert te zijn. Op elk geluid, zuchtje of kuchje te reageren.

Uitgeput en vol liefde

Een paar mensen om ons heen zien dit gedrag. Ze mogen dichterbij komen, maar ze zijn op één hand te tellen. Diezelfde mensen zien ook dat we op zijn, dat we uitgeput zijn als ouders zijnde. Ook wij staan altijd aan, overdenken alles, schatten alle situaties in en stellen continu bij. We proberen op elk zuchtje en hoestje te letten. En ik kan je vertellen dat het zwaar is. Dat ik uitgeput ben. Moe van het strijden, maar nog meer van het aanzien van jouw strijd en je daarbij niet (echt) kan helpen.

Terwijl de deur van ons hart helemaal open staat, vol liefde is. Je bent hier helemaal veilig, je mag hier liggen, hangen en zelfs tussendoor in slaap vallen. Ik blijf dromen en hopen op de dag dat jij dit kunt, dat jouw lijfje het toelaat. Tot die tijd blijf ik me daarvoor inzetten en zoeken we naar de gepaste hulp om dat te gaan bereiken, zoals elke mama dat voor haar kindje wilt.