5 tips tegen de stress van de feestdagen

De feestdagen kunnen tegelijkertijd heel gezellig en heel stressvol zijn. Niet alleen voor jou als ouder, maar ook voor je kind. De maand december zit vol spanning en feestjes – Sinterklaas, kerstmis, vieringen op school – die hartstikke leuk zijn, maar ook afwijken van de routine. En dan heb je nog de kerstdagen met familie die het af en toe ook lastig kunnen maken. Hoe ga je om met de extra prikkels rondom de feestdagen en hoe vertel je die bemoeizuchtige tante dat jullie graag zelf bepalen hoe jullie je kind opvoeden? 5 tips tegen de stress van de feestdagen, voor meer rust voor jullie gezin.

1. Bereid je kind voor op feestdagen en kerstvakantie

Sinterklaas, kerstmis, oud en nieuw: de feestdagen zijn leuk, maar zitten ook vol dagen die anders lopen dan normaal. Met name peuters en kleuters vinden het heel lastig om met plotselinge veranderingen om te gaan. Je kunt je kind helpen door voorafgaand aan alle ‘bijzondere’ dagen uit te leggen wat er gaat gebeuren. Neem de dagen uitvoerig door met je kind. Dat zorgt voor een relaxte setting en minder stress voor je kind. En dus ook voor jou.

Herhaal dit ook zo vaak als nodig is. Wat gaan jullie wanneer doen, wie komen er en hoe zien de dagen eruit? En ook: wat gaat je kind zien, horen en proeven? Op de ochtend van de dag zelf helpt het om het nog eens stap voor stap te herhalen. Ook het spelenderwijs oefenen kan je kind helpen.

Bespreek van tevoren wat je kind kan verwachten maar ook wat jij verwacht van je kind. Leg uit dat het okee is voor je kind om grenzen aan te geven, dat zij of hij mag aangeven als het iets niet leuk vindt en dat er een moment komt dat jullie weer naar huis gaan (dat kan soms ook lastig zijn, als het zo gezellig is). Maar dat er ook bepaalde ‘regels’ zijn (thuis of bij iemand anders) zoals wachten op elkaar als iemand nog niet klaar is met eten, helpen bij tafel dekken, niet gillen en rennen door de woonkamer of wat er voor jullie ook van belang is.

2. Bepaal hoe je wil reageren kritiek van familie 

Het kan voorkomen dat je tijdens de feestdagen geconfronteerd wordt met familieleden die kritiek uiten op jullie opvoedkeuzes, het gedrag van je kind of wat je je kind wel of niet te eten geeft. Kortom, mensen die het allemaal beter weten dan jij. Of mensen die weten hoe jij en je partner jullie kind willen opvoeden, maar toch stiekem je baby ijs voeren. Mierzoete gifgroene limonade serveren in plaats van water. Of misschien zelfs je kind vuurwerk laten afsteken. 

Adem in en adem uit. Onthoud altijd dat jij de beste moeder voor je kind bent, want je familie, kennissen of vrienden er ook van vinden. Realiseer je dat jíj́ degene bent die beslist hoe je je kind wenst te behandelen en opvoeden. Het is jouw gezin, de mensen met kritiek gaan straks weer naar hun eigen huis en eigen gezin.

Als iemand een opmerking maakt over je kind of je opvoedstijl kun je twee dingen doen: vriendelijk lachen en het onderwerp veranderen of zelfs weglopen uit de conversatie, dan stopt het. Of je kunt vriendelijk zeggen tegen die bemoeizuchtige tante dat jullie je kind op je de manier grootbrengen zoals dat bij jullie past. Je kunt prima zeggen: ‘Het gaat prima zo, dank je’ en het daarbij laten. Je hoeft jezelf niet te verantwoorden of te verdedigen, je bent niemand een uitleg verschuldigd waarom jullie bepaalde keuzes maken.

3. Zwaaien, boks, kus of hand?

Hoe ga je om met het groeten van familie (of vrienden)? We voeden onze kinderen op dat ze bij binnenkomst altijd moeten groeten en bij het weggaan gedag moeten zeggen, maar hoe zit dat met een kus of knuffel of andere fysiek contact zoals bij iemand op schoot zitten? 

Sommige mensen binnen je familie kunnen er vanuit gaan dat je kind ze kust omdat dat ‘zo hoort’. Maar wat nou als je kind dat niet wil? We willen dat onze kinderen op latere leeftijd ook hun grenzen kunnen aangeven en respecteren als het gaat om (ongewenste) aanrakingen. Respecteer daarom nu ook de ‘nee’ van je kind en dwing niet om iemand te kussen of knuffelen, ook al wordt dat verwacht.

Er zijn genoeg andere manieren om gedag te zeggen aan familieleden. Als je kind geen kus wil geven, dwing dan niet maar geef een andere optie. Zeg bijvoorbeeld: ‘Wil je je tante een kus geven of liever een knuffel of een boks?’ Of: ‘Kom, we zwaaien iedereen even gedag!’. Of als het gaat om bij iemand op schoot zitten: ‘Wil je naast opa zitten of bij hem op schoot?’

4. Maak overgangen duidelijk en ‘zacht’

Vooral jonge kinderen, peuters en kleuters, kunnen plotselinge veranderingen erg moeilijk vinden. Op tijd aangeven dat jullie ergens naartoe gaan, dat jullie bijna gaan eten of weggaan is dan een must.  

Hoe kun je dat doen? Je kunt het aankondigen door aan te geven dat jullie over een x aantal minuten weggaan. Maar voor jonge kinderen is tijd nog een ongrijpbaar begrip. Een timer (eierwekker bijvoorbeeld) kan je kind helpen. Houd de tijd tussen het wekkertje zetten en weggaan kort, 2 of 3 minuten. Maak voordat je het wekkertje zet duidelijk waarom je dat doet en dat als het wekkertje gaat, je kind gaat stoppen met spelen. Dan is het tijd om de schoenen en jas aan te doen. Of dat je dan handen gaat wassen en aan tafel gaat.

5. Bereid je voor op meltdowns en blijf rustig

Je kunt je kind nog zo goed voorbereiden, je kunt zelf helemaal zen zijn en klaar voor de decembermaand, toch is de kans groot dat er minimaal één meltdown plaatsvindt tijdens of in aanloop naar de feestelijkheden.

Want herkennen we dat zelf ook niet? Dat je het af en toe helemaal gehad hebt in voorbereiding op een feestje, de hoge verwachtingen, alles dat anders gaat in deze maand… De drukte, feestjes, het late opblijven, de spanning rondom de Sint en de vermoeidheid van het einde van het jaar: alles bij elkaar is het niet gek dat ook onze kinderen er soms ook stress van krijgen.

Meltdown in aantocht? Probeer rustig te blijven, blijf ademen en bedenk je dat morgen ook weer gewoon een dag is. Knuffel je kind en trek op tijd de conclusie dat jullie beter naar huis kunnen gaan bijvoorbeeld. Of dat je de cadeautjes op een later moment uitpakt. Leg je lat niet te hoog, voor je kinderen niet en voor jezelf ook niet. Kies voor pannenkoeken of frietjes voor het kerstdiner van je kids en wacht met die derde, vierde en vijfde gang tot ze in bed liggen. 

Heb jij nog meer tips tegen de stress van de feestdagen? Deel ze met ons!