Duizeligheid tijdens de zwangerschap

Duizeligheid of lichthoofdigheid kan ontstaan omdat je cardiovasculair systeem grote wijzigingen ondergaat. Je hartslag gaat de hoogte in, je hart pompt meer bloed per minuut, en de hoeveelheid bloed in je lichaam stijgt met 50 tot 30 procent.

Bij de meeste zwangerschappen gaan de bloedvaten uitzetten en de bloeddruk daalt, waarbij het laagste punt wordt bereikt halverwege de zwangerschap. Dan begint het weer omhoog te gaan, en op het einde van de zwangerschap bereikt dit weer ongeveer het normale niveau. Tijdens het tweede en derde trimester zet ook de groeiende baarmoeder druk op de bloedvaten, waardoor de bloedcirculatie vertraagd wordt.

Je cardiovasculair systeem en zenuwstelsel kunnen zich meestal aanpassen aan deze wijzigingen, waardoor er voldoende bloed naar je hersenen stroomt. Maar soms passen ze zich niet snel genoeg aan, waardoor je je lichthoofdig kunt voelen of duizelig, en soms kun je zelfs flauwvallen.

Je zult je ook sneller duizelig voelen als je anemie hebt, niet genoeg eet of drinkt, te diep gaat bij het sporten, of wanneer je lichaamstemperatuur te hoog wordt.

Wat moet ik doen wanneer ik me duizelig voel tijdens de zwangerschap?

Ga meteen neerliggen als je je duizelig begint te voelen. Op je zijde liggen, zal voor een maximale bloedstroom naar je lichaam en hersenen zorgen. Dit kan voorkomen dat je flauwvalt en de lichthoofdigheid zal normaal verdwijnen. Als je ergens bent waar je niet kunt gaan neerliggen, ga dan zitten zodat je niet kunt vallen. Probeer je hoofd tussen je knieën te steken. Natuurlijk zal dit laatste niet meer mogelijk zijn op het einde van je zwangerschap. Als je iets aan het doen bent waarbij er risico op letsels bestaat voor jou of iemand anders, zoals autorijden, stop daar dan meteen mee.

Hoe kan ik vermijden dat ik duizelig wordt?

Je kunt een aantal dingen doen om duizeligheid te minimaliseren tijdens de zwangerschap. Hier heb je enkele mogelijke oorzaken van duizeligheid of lichthoofdigheid alsook de voorzorgsmaatregelen die je kunt nemen.

Sta zeker en vast niet te snel recht. Als je zit, dan zakt je bloed naar je voeten en je onderbenen. Als je lichaam zich niet kan aanpassen wanneer je rechtstaat, zal er niet genoeg bloed van je benen naar je hart terugkeren. Daardoor daalt je bloeddruk snel, waardoor je je duizelig zult voelen. Spring dus zeker niet zo maar uit je stoel of van je bed. Als je neerligt, ga dan eerst langzaam rechtzitten, blijf zo gedurende een paar minuten zitten met je benen over de rand van het bed of de bank. Ga dan langzaam van een zittende naar een staande houding.

Je bloed kan ook ‘ophopen’ in je voeten en onderbenen wanneer je te lang op dezelfde plek blijft rechtstaan. Als je je in een situatie bevindt waar je maar moeilijk in het rond kunt bewegen, probeer dan af en toe je benen uit te schudden om de bloedcirculatie te stimuleren. Steunkousen dragen kan ook helpen voor een betere bloedcirculatie in de onderste helft van je lichaam.

Ga niet op je rug liggen. In je tweede en derde trimester, kan je groeiende baarmoeder de bloedcirculatie in je benen vertragen door druk uit te oefenen op je grote ader die het bloed van de onderste helft van het lichaam naar het hart voert. Plat neerliggen op je rug kan dit probleem alleen maar groter maken.

Ongeveer 8 procent van de zwanger vrouwen in hun tweede of derde trimester ontwikkelen een toestand genaamd liggend hypotensiesyndroom. Dit betekent dat wanneer je op je rug ligt, je hart minder bloed pompt en je bloeddruk daalt. Hierdoor kun je je angstig voelen, lichthoofdig en duizelig totdat je van houding wisselt. Om dit te voorkomen, ga je best op je zij liggen in plaats van op je rug. Een kussen achter je of onder je heup kan helpen om op je zij te kunnen blijven liggen, of tenminste een beetje verhoogd zodat je baarmoeder geen druk kan uitoefenen op de aders.

Eet en drink zeker en vast voldoende. Als je niet genoeg eet, dan kun je te maken krijgen met een te lage bloedglucosespiegel waardoor je je duizelig gaat voelen of zelfs flauwvallen. Dit gebeurt veel sneller bij iemand die zwanger is. Voorkom dit door regelmatig kleine maaltijden te nuttigen tijdens de dag in plaats van drie grote maaltijden. Zorg ervoor dat je altijd gezonde snacks op zak hebt wanneer je onderweg bent. Uitdroging kan eenzelfde effect hebben, dus drink voldoende water. Wanneer je urine donkergeel of troebel is, betekent dit dat je onvoldoende drinkt.

Je moet zeker ook voorkomen dat je oververhit geraakt. Tijd doorbrengen in een warme ruimte of het nemen van een warm/heet bad, gaat je bloedvaten doen uitzetten, waardoor je bloeddruk daalt en je je duizelig gaat voelen. Als je je duizelig voelt wanneer je het te warm hebt, vermijd dan drukke plaatsen met veel mensen en kleed je in lagen zodat je indien nodig altijd iets kunt uitdoen. Neem een warme douche of bad, in plaats van een gloeiendhete, en zorg voor verluchting in de badkamer.

Als je gaat sporten, ga dan niet te diep. Sporten kan bij zwangere vrouwen soms leiden tot hyperventilatie en duizeligheid. Sporten kan de bloedcirculatie stimuleren, maar overdrijf niet. Doe rustig aan en stop meteen als je moe bent of je niet goed voelt.

Wat kan nog een aanleiding zijn voor duizeligheid?

Andere oorzaken voor duizeligheid of lichthoofdigheid zijn vaak minder eenvoudig vast te stellen of te voorkomen, maar er zijn een aantal dingen die je kunt proberen.

Sommige mensen worden duizeling wanneer ze moeite doen om naar het toilet te kunnen gaan of hoesten. Hierdoor kan de bloeddruk plots dalen, waardoor je duizelig wordt en zelfs kunt flauwvallen. Uitdroging, angstigheid en pijn kunnen ook triggers zijn.

Bij zwangere vrouwen kan dit meer voorkomen dan bij anderen. Naast lichthoofdigheid, zijn er andere waarschuwingssignalen zoals een gevoel van warmte, bleekheid, zweten, misselijkheid, geeuwen en hyperventilatie. Houd deze symptomen in de gaten en ga onmiddellijk neerliggen om te voorkomen dat je zou flauwvallen.

Als je anemie hebt, dan heb je onvoldoende rode bloedcellen om zuurstof naar je hersenen en andere organen te brengen, waardoor je je lichthoofdig kunt voelen. Een gebrek aan ijzer is de meest voorkomende oorzaak voor anemie. Zorg dus voor een ijzerrijk dieet en neem prenatale vitamines met ijzer, zeker in je tweede en derde trimester. Indien je anemie hebt, zou het kunnen dat je arts je ook een ijzersupplement voorschrijft. 

Wanneer je je angstig voelt, kun je gaan hyperventileren of je duizelig voelen. Probeer tijdens de zwangerschap onnodige stress te vermijden en rustig te blijven. Als dit echt niet lukt, ga dan zeker praten met een specialist ter zake om na te gaan wat je kunt doen om je beter te voelen.

Wanneer moet ik een arts raadplegen over duizeligheid tijdens mijn zwangerschap?

Je een beetje lichthoofdig voelen door de hitte, honger of door te snel op te staan, is meestal geen reden tot alarm. Maar als de duizeligheid aanhoudt, dan is het aangeraden om je arts te raadplegen. Doe dit zeker en vast ook wanneer je een van de volgende symptomen hebt: erge hoofdpijn, troebel zicht, hartkloppingen, gevoelloosheid, tintelingen, pijn aan de borst, kortademigheid of vaginale bloeding. Zoek ook onmiddellijk medische hulp wanneer je je duizelig voelt of flauwvalt ten gevolge van een hoofdletsel. Kijk ook even op de pagina zwangerschapskwaaltjes om te kijken of je nog meer kwaaltjes herkent.