Hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap

Hooikoorts kan de lentekriebels en zomervreugde behoorlijk in de weg staan voor sommige mensen. Niemand wil een leuke picknick, BBQ of ochtendwandeling doorbrengen met een doos vol tissues in de hand. Gelukkig bestaan er allerlei medicijnen om de klachten te verminderen. Maar wat nou als je zwanger bent? Hoe zit het met hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap? Mag je hooikoorts medicijnen slikken als je zwanger bent?

Wat is hooikoorts en wat zijn de symptomen?

Hooikoorts betreft een allergie voor het stuifmeel van gras, bomen, planten. In de bloeiperiode komt het stuifmeel in de lucht terecht. Dit stuifmeel staat bekend als ‘pollen’. Het is een veelvoorkomende allergie. In Nederland heeft zo’n 15 tot 20% van de mensen er last van tijdens het hooikoortsseizoen. Dit betreft ongeveer de periode van februari tot september. Het verschilt echter sterk per persoon wanneer iemand er het meeste last van heeft, afhankelijk van de weersomstandigheden en welke soort pollen er vooral een overgevoeligheidsreactie oproepen bij de persoon. Tijdens de bloeiperiode van deze bomen, planten of grassen heb je er dan het meeste last van.

Wanneer iemand met een pollenallergie het stuifmeel in het lichaam krijgt (via de mond, ogen, neus, luchtpijp of keel), ontstaat er een allergische reactie. Het immuunsysteem reageert dan overgevoelig en start met vuren tegen de vijand. In dit proces komt histamine vrij. Deze stof is altijd aanwezig in ons lichaam. De normale hoeveelheid histamine in ons lichaam heeft belangrijke functies. Het speelt een rol bij de ademhaling, de bloedsomloop en het immuunsysteem.

Wanneer er door de allergische reactie extra histamine vrijkomt, worden de slijmvliezen geprikkeld bij iemand met een pollenallergie. Dit zorgt voor hooikoorts klachten. De bijbehorende symptomen kunnen o.a. zijn: vermoeidheid, koorts, een loopneus of verstopte neus, tranende, brandende of jeukende ogen, niezen, jeuk in de keel of een druk op het hoofd wat vaak wordt beschreven als een ‘vol hoofd’.

Hooikoorts en zwangerschap

Tijdens een zwangerschap is zowel je hormoonhuishouding als je immuunsysteem anders. Je lichaam is in de war. Aangezien allergische reacties op pollen een reactie van het immuunsysteem zijn, kan het dat een vrouw tijdens de zwangerschap anders reageert op het stuifmeel. Voor sommige vrouwen pakt dit goed uit en betekent dit dat ze er tijdens de zwangerschap veel minder last van hebben. Het tegenovergestelde kan echter ook gebeuren, wanneer een vrouw er normaal weinig last van heeft en tijdens de zwangerschap de klachten de pan uit rijzen. Het kan zelfs zo zijn dat hooikoortsklachten ontstaan bij zwangere vrouwen die er voorheen nooit last van hebben gehad.

Wat de invloed van zwangerschap op het ontstaan en het verloop van hooikoortsklachten zal zijn is van te voren niet te voorspellen. De klachten zijn erg vervelend voor de zwangere vrouw, maar gelukkig niet schadelijk voor de ontwikkeling van de ongeboren baby. Soms is het wel op een indirecte manier schadelijk voor een baby. Wanneer de zwangere vrouw door de klachten slecht slaapt, doet dit een enorm beroep op haar immuunsysteem. Hier kan de baby wel last van hebben. Goede slaap en voldoende rust zijn dus zeer belangrijk.

De kans dat een kind later zelf gevoelig zal zijn voor hooikoorts is groter wanneer een of beide ouders ook allergisch zijn voor pollen. De aanleg hiervoor is genetisch bepaald en dus aangeboren. Wanneer beide ouders er last van hebben is de kans dat het kind het ook krijgt groter dan wanneer slechts één van de ouders kampt met de klachten. De klachten ontstaan echter vaak pas na jaren, wanneer de slijmvliezen gevoeliger zijn geworden.

Hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap of borstvoeding

In principe wordt het gebruik van hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap (zowel pillen als neussprays) en het geven van borstvoeding afgeraden. Bijsluiters bevatten vaak dan ook dit advies. Dit is het geval omdat er hedendaags nog onvoldoende onderzoek is gedaan naar het effect van het gebruik op de moeder en baby. Met name de effecten van relatief langduriger gebruik van de hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap zijn nog onvoldoende in kaart gebracht. Omdat alle medicatie die een zwangere vrouw inneemt via de placenta bij de ongeboren baby terecht komen, is voorzichtigheid hierbij zeer belangrijk.

Dit geldt ook voor vrouwen die borstvoeding geven, waarbij het via de moedermelk bij de baby terecht kan komen. Desondanks zijn er tot nu toe nog geen aanwijzing gevonden dat het gebruik van hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap bijdraagt aan aangeboren afwijkingen bij het kind of verhoogde kans op een miskraam. Huisartsen zijn echter niet snel bereid om vormen van hooikoorts medicatie voor te schrijven aan een zwangere vrouw. Uitzonderingen worden gemaakt wanneer blijkt dat de klachten zodanig hevig zijn dat ernstige slaap deprivatie optreedt. Uiteindelijk lijdt de baby hier ten slotte ook onder.

Echter is het dan verstandig om de hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap alleen te gebruiken bij klachten en zo kort mogelijk. Ga in ieder geval nooit zelf ondoordacht medicatie inslaan bij een drogist. Laat je altijd goed informeren en laat de huisarts of verloskundige meedenken. Raadpleeg bij het gebruik van homeopathische middelen ook altijd goed de bijsluiter. Ook deze middelen kunnen stoffen bevatten die schadelijk kunnen zijn voor de baby.

Wanneer de klachten dermate ernstig zijn dat een bepaalde vorm van hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap echt nodig is, kun je het beste eerst verlichting proberen te vinden met bijvoorbeeld een geschikte neusspray of natuurlijke supplementen voor minder hooikoorts gebruiken. Indien pillen toch echt nodig zijn, kies dan voor de meest veilige optie in een lage dosering. Hier volgen enkele adviezen die gelden voor hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap en tijdens het geven van borstvoeding:

• Neussprays: de eerste keuze is een neusspray met fluticason. Beclometason of budesonide mogen ook. Gebruik mometason en triamcinolon niet.
• Oogdruppels: oogdruppels met cromoglicinezuur zijn veilig en dus eerste keuze voor hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap.
• Antihistaminica pillen: loratadine is eerste keuze. Cetirizine is tweede keuze. Pas op met clemastine. Dit medicijn geeft risico op ademhalingsproblemen of suf worden bij de pasgeboren baby.

Aanvullende tips tegen hooikoorts klachten

Wanneer je het slikken van hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap wilt voorkomen, kun je verlichting proberen te vinden door op allerlei manieren zoveel mogelijk rekening te houden met het minimaliseren van het effect dat het stuifmeel op je kan hebben. Hier volgt een opsomming van enkele tips:

• Vermijd het inademen van sterke geuren, zoals tabaksrook, sterk ruikende parfums en andere verzorgingsproducten, schoonmaakmiddelen, enzovoort. Dat zorgt voor extra prikkeling en kan de allergische reactie versterken.
• Bescherm je ogen buiten tegen het stuifmeel met een zonnebril.
• Houd de ramen en deuren van je auto en huis zoveel mogelijk gesloten. Luchten is het beste vroeg in de ochtend of nadat een regenbui de meeste pollen heeft weggespoeld. Of maak gebruik van de voordelen van een luchtreiniger.
• Leg natte wattenschijfjes of schijfjes komkommer op je ogen om jeuk te neutraliseren.
• Droog je was niet buiten om te voorkomen dat er gelijk veel pollen op komen.
• Neem een douche en was je haar voor het slapen gaan om pollenvrij te kunnen slapen. Verschoon om dezelfde reden ook regelmatig je lakens.
• Smeer vaseline of kokosolie aan je wimpers en in je neus zodat de pollen hieraan blijven plakken.
• Blijf binnen tijdens enorm hete dagen. Hoe warmer het is, hoe hoger de pollenconcentratie in de lucht.
• Eet bij voorkeur geen voedingsmiddelen waarbij een kruisallergie zou kunnen ontstaan.
• Overweeg bij ernstige klachten een luchtreinigingssysteem in huis te plaatsen.
• Schaf pollenhorren aan voor de ramen in huis
• Minimaliseer het wrijven in je ogen zodat je de klachten niet versterkt.
• Drink brandnetelthee, kamillethee of gemberthee ter verlichting van de klachten.
• Probeer Medinose Pro lichttherapie om het histamine-niveau omlaag te brengen.
• Ga regelmatig even met de stofzuiger aan de slag in huis en neem met een doekje de meubels af om de pollen zoveel mogelijk weg te halen. Een stofzuiger met een goede filter is een aanrader.
• Stoom elke dag. Overweeg ook een speciale neusdouche als alternatief voor hooikoorts medicijnen tijdens de zwangerschap.
• Vermijd plekken waar relatief meer pollen zijn zoals weilanden, bossen, parkjes, tuinen, plattelandsgebieden en plekken waar het gras net gemaaid is. Zoek voor een dagje weg juist de plekken op waar relatief minder pollen in de lucht zijn zoals bij de zee of in hooggebergte. Raadpleeg een website met pollen weerberichten om de concentratie pollen in verschillende gebieden te weten.
• Vermijd het dragen van contactlenzen wanneer hooikoortssymptomen bij de ogen aanwezig zijn.
• Eet voedsel dat de stof quercetine bevat om de hoeveelheid histamine in je bloedsomloop te verminderen (o.a. in uien, appels, boerenkool, kappertjes en bosbessen).
• Haal ter decoratie geen planten in huis die stuifmeel afgeven waar je allergisch voor bent.
• Was de vacht van huisdieren regelmatig zodat er geen pollen in schuil kunnen gaan.
• Probeer jezelf minder gevoelig te maken voor pollen door er immuun voor te worden middels het eten van rauw honing van een lokale imker.