Vliezen gebroken, wat gaat er gebeuren?

Het breken van de vliezen wordt vaak gezien als het begin van de bevalling. Menig ‘filmbevalling’ begint met het breken van de vliezen, gevolgd door een flinke plens vruchtwater. Maar wist je al dat het spontaan breken van de vliezen maar bij 10% van de vrouwen het begin van de bevalling inluidt? En dat de vliezen vaak kunstmatig moeten worden gebroken? In dit artikel alles over (het breken van) de vliezen, het vruchtwater en alles wat daarbij hoort.

Wat zijn de vliezen?

Want wat zijn de vliezen nu eigenlijk? Kort gezegd zijn de ‘vliezen’ de vruchtzak waar de baby zich in bevindt, samen met het vruchtwater en de placenta. Deze vruchtzak wordt in de 14e week van de zwangerschap aangemaakt en wordt gevuld met het vocht uit jouw eigen bloedsomloop. Dit vocht vormt het vruchtwater. Het vruchtwater is een soort beschermend schild voor jouw baby. Je baby dobbert lekker rond in het vruchtwater. Val je? Dan vangt het vruchtwater de klap op.

Ook zorgt het vruchtwater voor bescherming tegen infecties en je baby traint zijn spieren, ademhalingsstelsel en spijsverteringsstelsel door lekker in het warme vruchtwater te zwemmen en het in te slikken. De baby plast het vruchtwater vervolgens weer uit.

Help, mijn vliezen breken!

Aan het einde van de zwangerschap breken bij 10% van de vrouwen de vliezen, als begin van de bevalling. Je kan een flinke plens vruchtwater voelen stromen, maar soms stroomt het vruchtwater ook langzaam uit de vagina. Sommige vrouwen hebben niet eens door dat ze hun vliezen breken, omdat het aan kan voelen als urineverlies. Probeer wat van het vruchtwater op te vangen, bijvoorbeeld in een bekertje. Zo kan de verloskundige het vruchtwater goed bekijken. Als je vruchtwater helder is en je baby is ingedaald, hoef je niet ’s nachts de verloskundige te bellen. Noteer wel de tijd waarop je vliezen braken.

Vruchtwater ruikt zoet en is vaak kleurloos of lichtroze. Soms bevat het vruchtwater witte vlokken. Stinkt je vruchtwater of is het groen/geel of bruin? Bel dan meteen de verloskundige, ook ’s nachts. Het kan zo zijn dat de baby in het vruchtwater heeft gepoept, en dat kan complicaties opleveren. Bel meteen je verloskundige als je vliezen zijn gebroken. Het is van belang dat zij dat weet, zodat je in de gaten kan houden of je weeën beginnen.

Het is belangrijk dat je goed op je persoonlijke hygiene let als je vliezen gebroken zijn. De gebroken vliezen vormen immers een infectiegevaar.

• Veeg jezelf na toiletbezoek van voor naar achter af.
• Was je vagina niet met zeep of andere middeltjes. Lauw water is voldoende.
• Meet je temperatuur iedere zes uur en bel meteen je verloskundige als je temperatuur boven de 37,5 graden komt.
• Ga niet in bad tot de verloskundige daar groen licht voor geeft. Over het algemeen mag je pas in het bad als er ontsluiting en sterke weeën zijn. Kies tot die tijd liever voor een warme douche.
• Bij gebroken vliezen mag je geen geslachtsgemeenschap meer hebben, ook al kan dat de weeën opwekken.
• Verschoon regelmatig je maandverband of inlegkruisje. Gebruik geen tampons.

De verloskundige zal je ook nog niet vaginaal onderzoeken, tot je goede weeën hebt. Dit ook in verband met het infectiegevaar.

Langdurig gebroken vliezen

Als je vliezen breken, is het belangrijk dat je op korte termijn (zeker binnen 24 uur) weeen krijgt. Blijven de weeen uit, vertel dit dan tegen je verloskundige of gynaecoloog. Vaak word je ingeleid na 24 tot 72 uur langdurig gebroken vliezen. Deze termijn verandert per ziekenhuis, maar de keuze wordt natuurlijk ook gemaakt op basis van jouw conditie en die van je baby. Is er al verdenking van een (beginnende) infectie? Dan wordt direct ingeleid of een keizersnede gepland, afhankelijk van jullie situatie.

Bij langdurig gebroken vliezen is het van belang dat de baby zo snel mogelijk geboren wordt. Langdurig gebroken vliezen zijn namelijk een risico voor infectie bij baby en moeder. Als je bevalt na het hebben van langdurig gebroken vliezen, zullen jij en je baby een paar uur ter observatie in het ziekenhuis moeten blijven. Je gezondheid en temperatuur worden in de gaten gehouden en soms worden er ook vaginale kweekjes afgenomen, om te screenen op infecties. Ook wordt er bloed uit de navelstreng afgenomen, om te kijken of je baby geen infectie heeft. Ook wordt je baby uitgebreid onderzocht door de kinderarts. Als alles goed gaat, mag je na minimaal zes uur lekker naar huis.

Help, mijn vliezen zijn nog niet gebroken

Bij 90% van de vrouwen breken de vliezen dus niet, of pas later in de bevalling. Voor die vrouwen begint de bevalling met weeën. In zeldzame gevallen kan een baby zelfs geboren worden in de intacte vruchtzak. Als je vliezen niet meteen gebroken zijn, kan dat ook gebeuren tijdens de weeën. Soms breekt de verloskundige of gynaecoloog ook zelf de vliezen. Dat is een routineingreep die zeer weinig risico met zich meedraagt. Zelf de vliezen breken is niet aan te raden. Dit is een gevaarlijke aangelegenheid, in verband met infectiegevaar.

Mijn vliezen zijn te vroeg gebroken

Het is vrij zeldzaam, maar gebeurt wel: het breken van de vliezen of het verliezen van vruchtwater voor de 37e zwangerschapsweek. Neem in zo’n geval altijd contact op met de verloskundige. Het is verstandig om zo snel mogelijk te gaan liggen, zodat je zo weinig mogelijk vruchtwater verliest. Afhankelijk van de zwangerschapsduur, zal je bevalling ingeleid worden of zul je volledige bedrust moeten houden.

Risicofactoren voor te vroeg gebroken vliezen zijn:

• Te veel vruchtwater
• Een meerlingzwangerschap
• Een vruchtwaterpunctie
• Roken tijdens de zwangerschap en slechte voeding
• Infecties of afwijkingen aan de baarmoeder/vagina