GUO: De extra uitgebreide echo tijdens je zwangerschap

Tijdens je zwangerschap heb je verschillende echo’s om de groei en ontwikkeling van je ongeboren kindje in de gaten te houden. Iedere zwangere vrouw krijgt een termijnecho, die met twaalf weken plaatsvindt, en een 20-weken echo. Sommige praktijken plannen al eerder een vitaliteitsecho, die rond de 8 weken plaatsvindt. Afhankelijk van de situatie vindt er eventueel ook nog een groeiecho (30 weken) en/of een liggingsecho (36 weken) plaats.

Het GUO – het Geavanceerd Ultrageluid Onderzoek – is een uitgebreide echo die niet standaard plaatsvindt. Sterker nog: je hebt een medische indicatie nodig om deze echo te krijgen. In dit artikel leggen we uit wat het GUO precies is en hoe het onderzoek in zijn werk gaat.

Wat is het GUO?

Het geavanceerd ultrageluid onderzoek is een extra uitgebreide echo tijdens de zwangerschap. Deze echo vindt zoals gezegd niet standaard plaats. Het GUO is bedoeld voor zwangere vrouwen met een vergroot risico op aangeboren afwijkingen van hun kindje. Tijdens het onderzoek wordt er nauwkeurig naar de groei en ontwikkeling van de baby gekeken. Hierbij worden alle organen van het kindje uitvoerig onderzocht en gemeten. In het bijzonder wordt het volgende bekeken en beoordeeld:

• Eventuele afwijkingen in de hersenen (zoals bijvoorbeeld een waterhoofd)
• De aanwezigheid van hartafwijkingen
• Eventuele afwijkingen in nieren en/of urinewegen
• Skeletontwikkeling
• Evt. aanwezigheid van spina bifida, oftewel een open ruggetje
• Algehele groei van het kindje.

Ten slotte wordt er beoordeeld of er voldoende vruchtwater is en in sommige gevallen wordt de bloedstroomsnelheid gemeten, van zowel de baarmoeder alsook van het kindje zelf. Dit gebeurt dan met behulp van de Doppler.

Voor wie is het onderzoek bedoeld?

Het GUO vindt uitsluitend plaats indien hier een medische indicatie voor is. Hiervan kan sprake zijn in de volgende gevallen:

• Vrouwen met een vergroot risico op aangeboren afwijkingen van hun baby, door bijvoorbeeld een erfelijke ziekte of aandoening.
• Het doormaken van een (risicovolle) infectie gedurende de zwangerschap. Denk hierbij aan toxoplasmose of cytomegalie.
• Zwangerschapscomplicaties die nadelige gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van het ongeboren kind. met een mogelijk vergroot risico op afwijkingen voor het ongeboren kindje.
• Een vergroot risico voor het kindje, door medicijngebruik van de moeder. Bijvoorbeeld bij insulinegebruik bij diabetes.
• In een eerder stadium is gebleken dat er mogelijke afwijkingen zijn. Deze vermoedens werden gebaseerd op resultaten van de NIPT-test, de combinatietest of de 20-wekenecho. Het GUO wordt in dit geval soms ingezet in combinatie met een vlokkentest of vruchtwaterpunctie.
• Er blijkt sprake van een groeiafwijking. Dit kan een groeiachterstand zijn of de baby is juist erg groot.
• Tijdens een eerdere zwangerschap zijn er afwijkingen bij het kindje geconstateerd.
• Aanwezige antistoffen in het bloed van de zwangere vrouw voor bepaalde bloedgroepen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Rhesus Antagonisme.
• Er blijkt te weinig of juist te veel vruchtwater te zijn.
• De nekplooi van het kindje is meer dan 3,5 mm. – De BMI van de zwangere vrouw bedraagt meer dan 40.

Hoe ziet het onderzoek eruit?

Net als de 20-weken echo, is het GUO een uitgebreid echo-onderzoek. Het GUO is zelfs nog veel uitgebreider dan de 20-weken echo en de apparatuur is nog nauwkeuriger. Dit onderzoek wordt dan ook slechts in academische centra voor prenatale diagnostiek uitgevoerd en alleen gedaan door gespecialiseerde arts-echoscopisten. Het onderzoek duurt gemiddeld 15 tot 45 minuten, afhankelijk van de situatie.

Het GUO wordt in de meeste gevallen slechts eenmalig uitgevoerd. Bij een vermoeden op afwijkingen kan het onderzoek in principe op ieder moment worden uitgevoerd. In de praktijk vindt deze uitgebreide echo meestal plaats tussen de 18 en 22 weken zwangerschap.

De kosten van het GUO vallen onder de basis zorgverzekering. Dit onderzoek wordt dan ook volledig vergoed door de ziektekostenverzekeraar.

De voordelen van GUO

Het uitgebreide echo-onderzoek kent verschillende voordelen: – Het heeft voordeel wanneer bepaalde afwijkingen al in een vroeg stadium bekend zijn. Allereerst omdat op deze manier de juiste zorg kan worden voorbereid tijdens en na de bevalling. Daarnaast is het voor de toekomstige ouders mogelijk om zich (mentaal) voor te bereiden. – In sommige gevallen is het mogelijk om de baby al in de baarmoeder te behandelen. Dit is slechts bij een minimaal aantal gevallen mogelijk. – Wanneer men zulke ernstige afwijkingen constateert, dat de kwaliteit van leven minimaal, dan is het wettelijk gezien mogelijk om de zwangerschap in dit stadium af te breken. Dit is mogelijk tot 24 weken zwangerschap.

De nadelen van GUO

Het GUO kent echter ook een aantal beperkingen:

• Wanneer het kindje niet gunstig ligt, is het niet mogelijk om de organen van de baby goed in beeld te krijgen. Het is in dat geval nodig om het GUO een andere keer nogmaals uit te voeren.
• In sommige gevallen is het moeilijk inschatten wat de exacte situatie is en hoe de geconstateerde afwijking beoordeeld moet worden. In dat geval kan pas na de geboorte aanvullend onderzoek plaatsvinden.
• Niet alle aangeboren afwijkingen kunnen worden gezien met het GUO. De afwijkingen zijn dan niet duidelijk genoeg, te klein of moeilijk te herkennen met behulp van een echo. Sommige afwijkingen zijn überhaupt niet waar te nemen met een echo en worden pas zichtbaar na de geboorte. Na het GUO bestaat er ook nog een mogelijkheid dat een aangeboren afwijking ontstaat.

Wat gebeurt er na het GUO?

De uitslag van het onderzoek ontvangt men direct na afloop. In sommige gevallen is aanvullend onderzoek nodig.

Indien wordt geconstateerd dat het ongeboren kindje een lichamelijk afwijking heeft, is er veelal uitgebreider onderzoek nodig, zoals vruchtwaterpunctie of een vlokkentest. Er worden in dit stadium verschillende specialisten in het onderzoek betrokken om een zo duidelijk en eerlijk mogelijk beeld te kunnen schetsen van de situatie. Afhankelijk van verschillende factoren, zoals de ernst van de afwijking en de zwangerschapsduur, zijn er verschillende opties. Men kan ervoor kiezen de zwangerschap uit te dragen of deze tijdig af te breken. Dit is uiteraard een verschrikkelijk moeilijke keuze en men zal in dit geval ook altijd specialistische hulp aangereikt krijgen gedurende dit proces.