Krentenbaard bij kinderen en baby’s

Kinderen en baby’s zijn kwetsbaar voor allerlei ziekten. De weerstand is nog laag en ziektes nestelen zich gemakkelijk in de kleine lichaampjes van ons kroost. Zo ook, krentenbaard. Deze besmettelijke ontstekingsinfectie van de huid veroorzaakt door een bacterie komt veel voor bij kinderen en vormt vervelende wondjes en plekjes. Krentenbaard bij kinderen moet goed verzorgt worden en goede hulp van jou als ouder is vereist bij een snel verloop en herstel van de ziekte.

Wat is krentenbaard?

Krentenbaard of impetigo is een besmettelijke huidinfectie veroorzaakt door de Stafylokokken of Streptococcus-bacteriën. Deze bacteriën kunnen onschadelijk leven op het huidoppervlak rond de mond en ook in de neus van mensen. Krentenbaard of impetigo wordt ook wel ‘schoolzweren’ genoemd omdat het vaak voorkomt bij schoolgaande kinderen. Hoewel het ook van invloed kan zijn op adolescenten en volwassenen, komt de infectie het meest voor bij kinderen tussen de leeftijd van twee en zes jaar oud.

De infectie veroorzaakt zweren op de huid, die meestal jeuken. De zweren kunnen beginnen als blaren die uiteindelijk barsten en vochtig worden voordat ze worden bedekt met een korst. Krentenbaard is gewoonlijk geen ernstige infectie en moet na een paar dagen met medische behandeling verdwenen zijn. In sommige gevallen wordt de infectie aangewakkerd op plekken waar de huid al beschadigd is, bijvoorbeeld door eczeem, schaafwondjes of waterpokken.

Wat zijn de symptomen van krentenbaard?

Om te achterhalen of jouw kind krentenbaard heeft, kun je kijken naar de symptomen van de ziekte. De aandoening is te herkennen aan rode vlekken of bultjes in het gezicht en vaak rond de mond en neus. Deze bultjes ontwikkelen zich verder tot blaasjes die gevuld zijn met geel vocht. Als deze blaasjes open gaan en indrogen, kunnen er vochtige plekjes en geelbruine of honinggele korstjes ontstaan.

De huid gaat jeuken en soms voelen kinderen pijn aan de huid. Soms ontstaan er overigens zwellingen in de hals bij het krijgen van krentenbaard. Dit is een reactie op de infectie, waardoor klieren gaan opzwellen. Ook kunnen er plekken ontstaan op de armen en benen, maar dit is niet gebruikelijk.

De meest voorkomende symptomen van krentenbaard op een rij:

• De zweren kunnen overal op het lichaam voorkomen, maar komen het vaakst voor op het gezicht bij de mond en de neus, of op de armen en benen.
• Krentenbaard kan beginnen met een blaar of een groep blaren.
• De blaar barst open en laat een stukje rode, vochtige huid achter.
• De blaar wordt meestal bedekt met een bruine of gelige korst, waardoor het lijkt alsof het bedekt is met honing.
• Er kunnen kleine vlekken rond de eerste zweertjes zijn, die zich naar buiten verspreiden.
• Krentenbaard is een jeukende aandoening.

Is krentenbaard besmettelijk?

Kinderen met krentenbaard zijn zeer besmettelijk (omdat ze de aandoening minder begrijpen dan volwassenen), maar de verspreiding van krentenbaard kan worden verminderd door een goede hygiëne in acht te nemen, de zweren te bedekken met verbanden en je kind weg te houden van andere kinderen totdat ze niet langer besmettelijk zijn. Heel wat ouders maken zich soms zorgen over krentenbaard omdat het er behoorlijk ernstig uit kan zien, maar het is meestal een milde infectie die gemakkelijk te behandelen is.

Wie loopt het meeste risico op krentenbaard?

Als je snijwonden, schaafwonden of insectenbeten in de huid hebt en dan in contact komt met de Stafylokokken- of Streptococcus-bacteriën, maak je meer kans om krentenbaard op te lopen. Door deel te nemen aan activiteiten waarbij veel huid-op-huidcontact is, zoals sommige sporten, kan het risico op infectie toenemen. Ook als je een chronische huidaandoening hebt, zoals eczeem, maak je meer kans om de huidinfectie te krijgen.

Omdat krentenbaard of impetigo gevaarlijk is voor baby’s is het belangrijk om uit de buurt te blijven van pasgeborenen en jonge baby’s als je de huidinfectie hebt. Impetigo is een gevaarlijke aandoening voor baby’s omdat hun immuniteit niet volledig is ontwikkeld en ze daarom infecties niet kunnen bestrijden. Een ernstig geval van krentenbaard kan voor een pasgeborene mogelijk levensbedreigend zijn.

Hoe krijgt een kind of baby krentenbaard?

De bacteriën die krentenbaard veroorzaken, kunnen op de huid, in de keel of neus of op andere delen van het lichaam leven zonder een gezondheidsprobleem te veroorzaken. Maar soms kunnen ze dus een infectie zoals krentenbaard veroorzaken. De infectie kan zich voordoen op een gezonde huid, maar het gebeurt meestal als de huid al is beschadigd door een kras, beet of een ziekte die de huid aantast, zoals eczeem of waterpokken.

De huidinfectie zelf wordt vaak verspreid door de zweren of het slijmvlies in de neus of keel van een geïnfecteerd persoon aan te raken. Krentenbaard of schoolzweren bevatten grote aantallen bacteriën en zijn zeer besmettelijk als ze niet worden behandeld. Als je het geïnfecteerde gebied krabt of aanraakt en vervolgens een ander deel van je lichaam of van iemand anders aanraakt, kun je de infectie verspreiden.

De grootste kans op verspreiding van krentenbaard komt door de volgende redenen:

• Door contact met de pijnlijke plek of door dingen aan te raken die in aanraking zijn gekomen met de zweren of vloeistof (bijvoorbeeld kleding, verbandmiddelen, handdoeken) kun je de infectie verspreiden naar andere mensen.
• Een zweer duurt ongeveer een tot drie dagen om zich te ontwikkelen. Contact met het vocht of de korsten verhoogt de kans op verspreiding.
• De zweren jeuken waardoor kinderen gaan krabben. Hierdoor verspreidt de infectie zich naar de nabijgelegen huid of naar andere delen van hun lichaam.
• Een zweer kan infectieus zijn zolang deze vochtig blijft.

Heeft mijn kind een koortslip of krentenbaard?

Wanneer er sprake is van blaasjes rond de mond, kun je als ouder twijfelen over de soort aandoening. Blaasjes kunnen namelijk bij krentenbaard ontstaan, maar ook bij vele andere aandoeningen en eveneens als jouw kind voor de eerste keer een koortslip krijgt. Beide aandoeningen zijn besmettelijk, maar bij een koortslip zijn de blaasjes echter veel pijnlijker dan blaasjes die ontstaan bij krentenbaard. Daarnaast zullen bij een koortslip het hele leven lang sluimerend herpesvirussen achterblijven in bepaalde zenuwknopen.

Hoe lang duurt krentenbaard?

Ongeveer drie dagen na besmetting met de bacterie ontstaan de eerste symptomen van krentenbaard. Dit kan ook langer duren. Kinderen die de ziekte hebben opgelopen zijn meestal binnen één tot drie weken genezen. Kinderen kunnen ook vaker krentenbaard krijgen en je kind is na de genezing van de ziekte dus niet beschermd tegen de stafylokok-bacterie.

Als je kind vaker lijdt aan krentenbaard is het van belang de adviezen voor hygiëne extra goed op te volgen. Je kunt ook gaan praten met je huisarts voor eventuele opties om een nieuwe besmetting te voorkomen. De adviezen van de huisarts moeten ook strikt opgevolgd worden, ook als je kind het hier niet altijd mee eens is.

Er kan in dit geval sprake zijn van dragerschap van de ziekte bij je kind of iemand anders uit het gezin of de nabije omgeving. Dit wordt meestal in de neus mee gedragen. De huisarts kan dit onderzoeken, waarna de drager een antibioticakuur voorgeschreven kan krijgen met een crème voor de neus. Hiermee kan voorkomen worden dat jouw kind steeds opnieuw besmet wordt met de aandoening.

Krentenbaard bevindt zich alleen op de oppervlakte van de huid, waardoor er over het algemeen geen littekens aan overgehouden worden. Zelfs wanneer er blaren zijn ontwikkeld gedurende het hebben van de aandoening, kunnen deze plekjes volledig genezen. Je kind kan wel nog lange tijd last hebben van rode of roze plekjes op de huid. Vooral bij mensen die veel pigment hebben, kan er sprake zijn van lichte of juist donkere plekken.

Genezen en herstellen van krentenbaard

Als je kind toch krentenbaard heeft opgelopen van een vriendje, vriendinnetje of stukje speelgoed, is het verstandig meteen naar de huisarts te gaan. Hier krijg je een antibioticumcrème voorgeschreven, waarmee de huidinfectie binnen enkele weken genezen kan worden. Daarnaast is het van belang besmetting te voorkomen. Meestal is deze zalf of crème voldoende om van de aandoening te genezen, maar dit kan eventueel ook worden uitgebreid naar een antibioticakuur indien dit nodig is.

De wondjes kunnen behoorlijk jeuken en hoe graag jouw kind ook wil krabben, het is belangrijk niet aan deze wondjes te zitten. De handjes moeten regelmatig met gewone zeep gewassen en daarna goed afgedroogd worden. De nagels moeten schoon en kort gehouden worden en het lichaam moet ook één keer per dag met zeep gewassen en goed afgedroogd worden met een schone handdoek. Een bad nemen of nat verband op doen helpt niet om de huid sneller te laten genezen.

Het is ook verstandig om de dingen die je kind vaak aanraakt één keer per dag goed schoon te maken met zeep. Dit kan bijvoorbeeld speelgoed zijn, deurklinken of de trapleuning. Gebruik echter enkel zeep en geen ontsmettingsmiddelen voor het schoonmaken van de huid of voorwerpen. Deze middelen werken niet beter dan zeep en kunnen wel irriterend zijn voor de beschadigde huid van jouw kind.

Het is dus belangrijk dat jouw kind goed schoon blijft en hiermee kun je voorkomen dat de krentenbaard verergerd en dat anderen de bacterie oplopen. Het is daarom ook belangrijk anderen te informeren over de situatie, zodat zij zich ook bewust zijn van het gevaar voor besmetting en maatregelen kunnen nemen. Vermeld het ook op school of het kinderdagverblijf, zodat ook hier de kinderen hun handen regelmatig gaan wassen met zeep. Er is medisch gezien geen echte reden om je kind thuis te houden van school of een kinderdagverblijf.

De meeste kinderen die op school zitten dragen de bacterie al bij zich, zonder dat er iets bijzonders te zien is aan ze. Als je kind het vervelend vindt om naar school te gaan, kun je overwegen om hem of haar toch lekker thuis te laten blijven, maar in verband met het tegenhouden van besmetting met anderen draagt het niet veel bij. Het kan echter wel zo zijn dat de school of het kinderdagverblijf waar je kind op zit andere afspraken hanteert over kinderen die krentenbaard hebben.

Door alles goed schoon te houden, kan de genezing van krentenbaard goed en snel verlopen. De aandoening is daarentegen nauwelijks te voorkomen bij kinderen, mede doordat het even duurt voordat je doorhebt dat er sprake is van krentenbaard na de besmetting.

Medicijnen tegen krentenbaard

Door middel van medicijnen geneest jouw kindje sneller van krentenbaard. Deze middelen worden door je huisarts voorgeschreven en kunnen (over het algemeen) in twee vormen voorkomen.

Fusidinezuurcrème

Fusidinezuurcrème is zoals in de naam verwerkt een crème waarin antibiotica is verwerkt. De crème moet drie keer per dag worden aangebracht op de plekjes van de huidinfectie. Wanneer de wondjes genezen zijn, wordt aangeraden de crème nog een paar dagen te gebruiken, zoals men ook een antibioticakuur afmaakt. De crème dient niet langer dan 14 dagen gebruikt te worden.

Antibioticatabletten

Zoals gezegd kan er ook aangevuld worden met een kuur in de vorm van antibioticatabletten. Dit wordt meestal gedaan als je kind ziek wordt en koorts krijgt, wat ongebruikelijk is bij krentenbaard. Ook kan je kind een verminderde weerstand krijgen of de wondjes op de huid kunnen zich steeds verder uitbreiden. In deze genoemde gevallen krijgt jouw kind vaak een antibioticakuur voorgeschreven. Dit is dan in de vorm van tabletten die over een bepaalde tijdsperiode moeten worden ingenomen.

Jouw kinderarts kan een antibioticumgeneesmiddel voorschrijven in de vorm van een crème, zalf, tabletten of siroop. Geef deze aan je kind volgens de aanwijzingen en zorg ervoor dat je de antibioticakuur afmaakt. Als je kind herhaaldelijk krentenbaard krijgt, kan je kinderarts een neuszwabber doen om te testen op bacteriën in de neus. Je kind kan mogelijk antibiotica nodig hebben, die in de neus worden toegediend om verdere gevallen van krentenbaard te voorkomen.

De verzorging thuis

Ga door met de crème of zalf die werd voorgeschreven totdat alle wonden zijn genezen. Met een antibioticabehandeling zouden de zweren binnen een paar dagen moeten verdwijnen. Het is belangrijk om de korstjes van de zweren te verwijderen, zodat de eventuele zalf die de zweren behandelt, de infectie op de juiste manier kan bereiken.

Probeer vooral te voorkomen dat je baby aan de zweren krabt om littekens, bloedingen of verdere infecties te voorkomen. Bedek de zweren daarom met een waterdicht verband en knip de vingernageltjes van je baby. Als je baby krentenbaard heeft, houd je je baby ook beter thuis van de kinderopvang tot 24 uur na aanvang van de medische behandeling (wat ook van toepassing is voor oudere kinderen). Na deze periode kunnen ze zich opnieuw veilig in het gezelschap van andere kinderen begeven, maar blijf wel hun zweren volledig bedekken met verbanden.

Uiteraard bestaat de kans dat de behandeling met antibiotica niet aanslaat. Breng je baby terug naar de kinderarts als:

• de zweren zich verspreiden of erger worden, zelfs na de behandeling
• je baby ziek is geworden, bijvoorbeeld met koorts
• je om een andere reden bezorgd bent

Andere manieren om krentenbaard te vermijden

De volgende strategieën kunnen helpen om de kans te verkleinen dat je kind krentenbaard van een ander kind of een volwassene overneemt of om de verspreiding van krentenbaard te verminderen als je kind of baby het heeft.

• Een dagelijks bad met zeep en water kan het risico op krentenbaard verminderen. Er kunnen antiseptische zepen worden gebruikt, maar deze kunnen de huid van sommige baby’s irriteren.
• Als je kind wat ouder is, moedig het aan om een goede hygiëne uit te oefenen, inclusief regelmatig handen wassen en gebruikte zakdoeken weggooien.
• Knip de vingernagels van je baby kort en houd ze schoon.
• Zorg ervoor dat schaafwonden of snijwonden grondig worden gereinigd.
• Als je kind aan een zweer krabt, bedek het dan met een waterdicht verband.
• Na contact met je baby moet je je handen regelmatig wassen.
• Stop alle verbanden en materiaal waarmee je de zweren behandeld hebt in een bak met een deksel en verwijder ze.
• Als je kind of baby krentenbaard of impetigo heeft, was dan alle kleding, handdoeken en beddengoed apart van de rest van de familie. Was ze in warm water en droog ze in de zon of een hete wasdroger. Speelgoed kan met een mild desinfectiemiddel worden gewassen.

Belangrijke punten om te onthouden

• Krentenbaard of impetigo is zeer besmettelijk en kan gemakkelijk worden verspreid naar andere kinderen.
• Probeer te voorkomen dat je baby aan de zweren krabt. Bedek de zweren met een waterdicht verband en knip de nagels van je baby.
• Het is belangrijk om de korstjes van de zweren te verwijderen.
• Voltooi de antibioticakuur zoals voorgeschreven en ga door met de behandeling met crèmes of zalven totdat alle zweren zijn genezen.
• Je baby kan na 24 uur behandeling teruggaan naar de kinderopvang of de kleuterschool als je de zweren volledig bedekt met een verband.

Bleekwater en krentenbaard

Online vind je verschillende mengingen over het gebruik van bleekwater en krentenbaard wij kunnen de werking niet bevestigen maar ook niet ontkennen. Wees daarom extra voorzichtig met dit soort middelen en adviezen en vraag dit altijd eerst aan je huisarts. Zo zou bijvoorbeeld een dagelijks bad van 10 minuten met in het water een kleine hoeveelheid bleekwater helpen de hoeveelheid bacteriën op de huid van je kind te verminderen en het risico van verspreiding van krentenbaard bij je baby te verminderen.