Bloedarmoede en een tekort aan ijzer komen tijdens de zwangerschap vaak voor. Logisch, want een tekort aan ijzer is de voornaamste oorzaak van bloedarmoede. Men spreekt van bloedarmoede als er te weinig rode bloedcellen in je bloed aanwezig zijn of die onvoldoende werken. Het zijn deze rode bloedcellen die de hemoglobine (Hb) aanmaken. Deze stof zorgt voor het transport van voldoende zuurstof via het bloed naar alle lichaamscellen. Bloedarmoede en te kort aan ijzer moeten voorkomen worden, zeker tijdens de zwangerschap. Wat kun je eraan doen als tijdens je zwangerschap bloedarmoede en een tekort aan dit mineraal worden vastgesteld?

Minder hemoglobine tijdens de zwangerschap

Tijdens je zwangerschap zakt je hemoglobine spontaan. In de dertigste week van je zwangerschap is de concentratie aan hemoglobine op zijn dieptepunt. Deze spontane daling heeft gelukkig geen enkele invloed op de gezondheid van moeder en kind. De hoeveelheid hemoglobine herstelt zich en is enkele weken na je bevalling weer normaal. We spreken pas van bloedarmoede als je hemoglobine waarden gedurende de zwangerschap verder daalt. Die mag nooit minder dan zes zijn. Is dat bij jou het geval, dan moet naar de oorzaken ervan worden gezocht zodat men weet wat er kan aan gedaan worden.

Hoe bloedarmoede herkennen?

Bij bloedarmoede transporteert je bloed minder zuurstof naar je organen, lichaamscellen en weefsels. Dan voel je je vermoeid en zwak. Maar er kunnen zijn nog klachten voordoen als een gevolg van bloedarmoede zoals:

  • Een gebrek aan energie
  • Kortademigheid
  • Duizeligheid
  • Het gevoel flauw te vallen
  • Hartkloppingen
  • Overmatig transpireren
  • Hoofdpijn
  • Oorsuizen
  • Een vale en kleurloze huid

IJzertekort tijdens de zwangerschap kan een oorzaak zijn van bloedarmoede

Bloedarmoede heeft meerdere oorzaken. Een van de meest voorkomende oorzaak is een tekort aan ijzer. IJzer is een mineraal dat de productie van hemoglobine stimuleert. IJzer is aanwezig in vele voedingsproducten. Een ongezond eetpatroon met te weinig gezonde voedingsstoffen, een verminderde opname of een erfelijke bloedziekte liggen aan de basis van een ijzertekort. Tijdens de zwangerschap heb je extra ijzer nodig. In de eerste plaats voor de groei en de ontwikkeling van je baby. Voeding met veel ijzer zijn vooral:

  • Groenten en vooral groene bladgroenten zoals: spinazie, andijvie, sla, groentekiemen, broccoli, groene koolsoorten, tuinkers, waterkers, courgette, doperwten, druivenblad, postelein, tomatenpuree, raapstelen en schorseneren
  • Vlees
  • In alle soorten vette vis: we denken dan in de eerste plaats aan wilde zalm, paling, tonijn, schol, schelvis, heilbot, tarbot, dorade, makreel, sardienen, sprot, haring en ansjovis
  • Zeevruchten: mosselen, oesters, garnalen en krab
  • Volkorengranen zoals in alle soorten volkorenbrood, volkoren deegwaren, zilvervliesrijst, muesli,
  • Fruit en vruchten
  • Onbewerkte noten: die zijn ongezouten, niet geroosterd en ongebrand
  • Onbewerkte zaden en pitten
  • Peulvruchten: erwten, bonen, groentekiemen, mais, kapucijner, linzen en kikkererwten
  • Paddenstoelen
  • Eieren
  • Aardappelen
  • Melk en melkproducten zoals natuuryoghurt en kwark

Bloedarmoede tijdens de zwangerschap door tekort aan foliumzuur

Bloedarmoede kent meerdere oorzaken. Het ontstaat vaak bij een tekort aan foliumzuur of vitamine B12. We halen deze belangrijke vitamine vooral uit onze dagelijkse voeding. Zeker voor diegenen die een dieet volgen is dit een probleem. Bloedarmoede als gevolg van een tekort aan vitamine B12 komt bij ons weinig voor. Vooral vegetariërs die gedurende een lange periode geen voeding van dierlijke oorsprong aten hebben er last van. Foliumzuur is echter erg belangrijk tijdens je zwangerschap of voor vrouwen die het zo snel mogelijk willen worden. Foliumzuur zorgt voor de groei van je baby en voorkomt belangrijke afwijkingen zoals een hazenlip of een open ruggetje. Foliumzuur of vitamine B12 is vooral aanwezig in:

  • Peulvruchten
  • Fruit: en vooral citrusvruchten (sinaasappels), ananas en ananas in blik, avocado, frambozen, alle soorten bessen, bramen en aardbeien, bananen en grapefruit
  • Orgaanvlees: lever, niertjes, hersenen en zwezeriken
  • Groenten: asperges, broccoli, erwtjes, spruiten, rode biet, kropsla, wortels, tomaten, groene bonen, mais,
  • Gist
  • Aardappelen
  • Eieren
  • Alle gedroogde vruchten: zoals abrikozen, dadels en vijgen
  • Volkorengranen
  • Melk

Andere oorzaken van bloedarmoede zijn chronische ziekten, infecties, ontstekingen (reuma, artrose en artritis) en erfelijke bloedziekten

Behandeling bloedarmoede

Gelukkig kan bloedarmoede uitstekend behandeld worden. Dat kan best met een combinatie van gezond en natuurlijk eten met een goed voedingssupplement met extra ijzer. Op die manier wordt je ijzervoorraad regelmatig aangevuld en op peil gehouden. Zo wordt er ook weer voldoende hemoglobine aangemaakt en je zuurstoftransport vergemakkelijkt. Bloedarmoede als gevolg van een tekort aan foliumzuur of vitamine B12 kan ook met een gezond voedingspatroon en een voedingssupplement opgelost worden. De zogenaamde ijzer- of staalpillen kunnen bijwerkingen veroorzaken zoals:

  • Constipatie of verstopping
  • Diarree
  • Misselijkheid en braken
  • Donkere of zwarte stoelgang

Bij een eerder lichte vorm van bloedarmoede of als je voedingssupplementen met ijzer niet goed verdraagt, kun je die vervangen door voeding dat met ijzer verrijkt is zoals alle soorten fruit-vruchtensappen, kruidendrankjes of multivitaminen. Neem deze met ijzer verrijkte middelen zonder advies van je huisdokter of gynaecoloog.

Dit kun je zelf doen tegen bloedarmoede

Je kunt zelf veel doen om bloedarmoede te voorkomen of de symptomen ervan te verminderen. Zo kun je de opname van ijzer vergemakkelijken door extra vitamine C in te nemen. Dat kan via je voeding en in combinatie met een goed voedingssupplement. Voeding rijk aan vitamine C:

  • Guave
  • Rode paprika
  • Peterselie
  • Broccoli
  • Spruiten
  • Aardbeien
  • Papaja
  • Sinaasappelen
  • Boerenkool

Constipatie of verstopping als gevolg van ene voedingssupplement met ijzer voorkom je door dagelijks voldoende water te drinken, gemiddeld zo'n 2,5 liter per dag. Voldoende voeding met veel vezels eten (in de eerste plaats alle volkorenproducten) en dagelijks een half uurtje wandelen, joggen, lopen of zwemmen helpen ook. Gezonde en natuurlijke voeding, voldoende beweging en een goede multivitamine preparaat slikken is de beste manier om je concentratie aan ijzer te verhogen, extra energie te krijgen en bloedarmoede te behandelen. Er zijn speciale multivitaminepreparaten te koop voor zwangeren. Overleg altijd met je huisdokter of gynaecoloog voor je een voedingssupplement of een multivitaminepreparaat slikt. Doe dit nooit op eigen initiatief.