Oren en horen baby

Klassieke muziek is goed voor je baby, ook al is je kindje nog niet geboren. Dit is iets wat je vaak hoort. Maar hoort je kind ook effectief muziek in de buik? En zo ja, vanaf hoeveel maanden is dit? En hoe ontwikkelt het gehoor van een kind zich eigenlijk? In dit artikel overlopen we de belangrijkste stappen in de ontwikkeling van het gehoor.

Je kind begint al tijdens de zwangerschap te horen

Tijdens de zwangerschap ontwikkelt je baby zich aan een razendsnel tempo. Voor het gehoor geldt dat vanaf week 10 je baby zichtbare oortjes heeft. Dit wil evenwel nog niet zeggen dat je baby vanaf dan al alles glashelder kan horen. Pas rond de 20ste week onderscheidt je baby voor het eerst echt geluiden. In de baarmoeder valt dan ook heel wat te horen. Dit zijn vooral inwendige geluiden, zoals het rommelen van de ingewanden, de hartslag of de ademhaling van de mama. Ook stemmen van buitenaf of muziek kan je baby vanaf de twintigste week beginnen horen. Nog een maandje verder, ongeveer tijdens week 24, herkent je kind echt jouw stem en gaat het de klanken die je maakt met jou associëren . Vanaf dan kan je dus ook echt reacties op je stem voelen of herkennen.

De baby houdt van rustige en herhalende geluiden

Als je weet dat je kindje al tijdens de twintigste week goed klanken kan onderscheiden, is het wel leuk om hier rekening mee te houden. Rustgevende en zich herhalende geluiden? Dit is iets wat je baby zeker weet te appreciëren. Melodieuze stemmen of ouders die liedjes zingen is zeker ook leuk voor de ontwikkeling van het gehoor. Na de bevalling zal je baby deze geluiden immers ook opnieuw horen. Dit geeft een gevoel van veiligheid en herkenning na de ingrijpende gebeurtenis die de bevalling toch wel is.

Leren horen gebeurt stap voor stap

Na de geboorte is horen dus, net zoals leren praten, een proces dat stap voor stap verloopt. In het prille begin is er de gewaarwording van een bepaalde klank ten opzichte van stilte. Vandaar dat je kind bijvoorbeeld plots opschrikt van een geluid. Dit is een soort reflexmatige beweging. Daarna gaat je kindje verschillen tussen stemmen leren onderscheiden en die stemme bij verschillende mensen horen. Ook leert het kind dat een geluid niet steeds uit dezelfde locatie komt. Vandaar dat een baby van vier maanden bijvoorbeeld zijn hoofdje draait in de richting van waaruit het geluid komt. Tussen vier en zes maanden begint je kind zelf ook volop te experimenteren met objecten die geluid maken. Denk maar aan rammelaars en xylofoons, die heel leuk speelgoed zijn voor je kind en ook helpen om het gehoor te ontwikkelen.

Tijdens het eerste levensjaar verandert er veel

Het eerste levensjaar is heel belangrijk voor de normale ontwikkeling van het gehoor. Toch is dit proces nog zeker niet voltooid als je kind een jaar is. Vanaf dan leert je oogappel immers volop om betekenis aan woorden of geluiden te koppelen. Als het stappen hoort, weet het dat mama of papa op komst zijn. Het gekletter van vorken en messen betekent dat het bijna etenstijd is voor het gezin. Geluiden krijgen op deze manier een echte identiteit en helpen om een vaste structuur voor je kind te creëren.

Opvallend is de interesse voor de ontwikkeling van de eigen stem. De typische brabbeltaal van je baby is hier belangrijk. Je kind maakt diverse geluiden en door naar de eigen stem te luisteren, leert het om bepaalde klanken en zelfs woorden te produceren. Ook kan het aan de hand van enkele kleine woordjes duidelijk maken dat het iets nodig heeft en iets kan verkrijgen. Het gehoor is dus met andere woorden een belangrijk gegeven in de communicatie met de buitenwereld.

Stimuleer als ouder de ontwikkeling van het gehoor

Als ouder kun je de ontwikkeling van het gehoor zeker goed stimuleren. Dit kan bijvoorbeeld door een soort “geluidshygiëne” in je leven in te bouwen. Als je met je kindje wil babbelen, is het goed om dit in een rustige omgeving te doen, zonder al te veel lawaai op de achtergrond. Ook je eigen taalgebruik en articulatie kun je gebruiken. Door zelf goed en duidelijk te spreken, prikkel je de juiste zenuwen bij je kind en gaat het scherper kunnen luisteren. Je kunt dit vergelijken met de manier waarop je als volwassene een vreemde taal leert. Het is gemakkelijker om in een rustige omgeving een gesprek te volgen dan in een ruimte waarin er luidruchtig gesproken wordt en waar er luide muziek is.

Oppassen met lawaai

De oren van kinderen zijn sowieso ook heel gevoelig, dus het is altijd een goed idee om op te passen met te veel lawaai. Tijdens je zwangerschap naar een rockconcert of een housefeest gaan? Het harde geluid gaat door de buik van de mama heen en kan dus tijdens de zwangerschap al problemen geven voor het gehoor van het kind. Op festivals is het geen uitzondering dat een kindje tot 97 decibel te verduren krijgt. De afdeling audiologie van de Universiteit Gent in België heeft aangetoond dat er een verband is tussen luide muziek op festivals en gehoorschade voor de baby tijdens de zwangerschap.

De gehoortest na de geboorte

Na de geboorte vindt er ook al snel een gehoortest voor je baby plaats. Dit wordt zo vroeg gedaan, omdat het belangrijk is om eventuele afwijkingen zo vroeg mogelijk op te merken. Is er een afwijking, zelfs een kleine, dan heeft dit een rechtstreeks gevolg op de algemene ontwikkeling in de kindertijd. En hoe eerder een afwijking wordt vastgesteld, hoe eerder er ook een behandeling kan gestart worden. Laat je als ouder zeker bijstaan door een specialist als er ook maar een kleine afwijking wordt waargenomen aan het gehoor.

Deze gehoortest gebeurt standaard in de eerste weken na de geboorte. Je wordt hier trouwens zelf voor aangesproken door de medewerkers van het consultatiebureau. Ligt je kind toevallig in het ziekenhuis of verblijft het op intensive care, dan is er toch een speciale gehoorscreening, ook hier om zo snel mogelijk zekerheid te hebben over het goed functioneren van het gehoor.

Hoe verloopt deze gehoortest?

Bij deze gehoortest krijgt je baby een dopje in het oor, waardoor de medewerker van het consultatiebureau een zachte toon stuurt. Een oor reageert hierop door zijn eigen geluidjes terug te zenden. Het dopje registreert deze geluidjes. Het is dus niet zo dat je kind zelf actief moet reageren op de geluiden. In deze optiek kan de test zelfs afgenomen worden terwijl je baby slaapt.

Statistisch gezien is de uitslag van deze test in 95 % van de gevallen “voldoende”, wat wil zeggen dat je kind een normaal gehoor heeft. Het blijft wel steeds van belang om je kind op te volgen, omdat ook in het eerste levensjaar het gehoor kan verminderen. Bij een “onvoldoende” resultaat wordt de test in eerste instantie na een week nog eens herhaald. Indien ook dit resultaat onvoldoende is, word je als ouder doorverwezen naar een audiologisch centrum.

Besluit

De ontwikkeling van het gehoor is zeker geen passief gebeuren voor je baby. De oren en de gehoorzenuwen ontwikkelen zich al razendsnel tijdens de zwangerschap. Pas daarom ook tijdens de zwangerschap op met al te harde geluiden. Actief praten en vaste rituelen gebruiken helpt om de ontwikkeling van het gehoor actief te ondersteunen.