Sterilisatie

et kan zijn dat je op een punt in je leven bent aangekomen dat je een sterilisatie overweegt. Er is geen kinderwens meer of het is niet verstandig om nog zwanger te raken. Je kunt dan kiezen voor anticonceptiemiddelen zoals een condoom, de pil, een spiraaltje of iets anders, maar je kunt ook kiezen voor sterilisatie. Je moet dan wel zeker weten dat er inderdaad geen kinderwens meer is, want een sterilisatie is een redelijk blijvende oplossing om niet zwanger te worden.

Een sterilisatie in het kort

Bij vrouwen worden bij een sterilisatie beide eileiders afgesloten en bij mannen wordt zowel links als rechts een stukje van de zaadleider weggehaald én de zaadleiders worden afgesloten. Dat betekent dat er bij de man uiteindelijk alleen nog maar zaadloos vocht uit de penis komt. Verder verandert er niet zoveel voor zowel de mannen als de vrouwen. De seksuele gevoelens blijven hetzelfde en ook het klaarkomen. Daarbij heeft het geen invloed op de hormonen. Bij mannen noemt men een sterilisatie ook wel een vasectomie.

De ingreep bij de vrouw

Bij vrouwen wordt de ingreep meestal via de buikwand en met een kijkoperatie gedaan. Voorheen werd het ook nog via de vagina gedaan, maar door de vele bijwerkingen tegenwoordig niet meer. Via de buikwand worden de eileiders afgesloten, hierdoor kunnen de eicellen de baarmoeder niet meer bereiken en ook de zaadcellen kunnen niet meer bij de eicellen komen. Er kunnen dus geen eitjes meer bevrucht worden. Deze operatie wordt uitgevoerd onder narcose. Er worden op twee plekken kleine sneeën in de buikwand gemaakt. Eentje vlakbij de navel waardoor lucht in de buikholte wordt gepompt. Hierdoor komt de buikwand bol te staan en kan de gynaecoloog beter zijn werk doen. Het andere sneetje wordt aangebracht bij de grens van het schaamhaar en door dit sneetje bevestigt de arts een kleine klem of een ringetje op beide eileiders. Soms kiest de gynaecoloog ervoor om de eileiders dicht te branden of te verwijderen. Als de ingreep achter de rug is, wordt de lucht in de buikholte weer afgevoerd en worden de sneetjes gehecht. Alles bij elkaar duurt het ongeveer een half uur. Vaak kun je dezelfde dag alweer naar huis en na tien dagen mogen de hechtingen er uit. Er wordt geadviseerd om minimaal drie dagen rustig aan te doen.

De ingreep bij de man

Ook de ingreep van de man duurt ongeveer een half uur. De sterilisatie wordt meestal uitgevoerd in het ziekenhuis of bij een gespecialiseerde huisarts. Voorafgaand aan de ingreep wordt de huid gedesinfecteerd. Dan worden er twee injecties gezet in de balzakhuid, direct onder de penis en aan beide kanten. Soms ook in de zaadstreng. Zodra de verdoving werkt, maakt de arts aan beide zijden een klein sneetje waarna hij de zaadleiders blootlegt. Van beide zaadleiders wordt een stukje weggehaald en daarna worden de uiteinden afgebonden. Hierdoor kunnen de zaadcellen niet meer hun weg naar buiten vervolgen. Na de ingreep krijg je van de arts gaasjes op de wondjes die je er minimaal een dag op moet laten zitten. Ook het dragen van een strakke onderbroek wordt aangeraden. Na een dag mogen de gaasjes eraf en kun je weer douchen. Het duurt ongeveer twee tot drie maanden tot ze met zekerheid kunnen zeggen of de operatie is gelukt. Of de operatie succesvol was, kunnen ze zien aan het prostaatvocht hier zitten dan geen zaadcellen meer in. Na de operatie is het verstandig om het nog twee dagen rustig aan te doen.

Wat zijn de voor- en nadelen van een sterilisatie bij de vrouw?

Voordelen:

• beschermd tegen zwangerschap, hier is geen nacontrole voor nodig
• sterilisatiebehandeling heeft geen invloed op hormonen
• geen invloed op seksuele gevoelens
• geen invloed op menstruatie of overgang

Nadelen:

• er is een minimale kans dat je toch nog zwanger wordt
• sterilisatie is in principe niet meer te herstellen
• een operatie is een operatie, dus er is altijd een risico op bijwerkingen of complicaties
• sterilisatie beschermt niet tegen soa’s

Wat zijn de voor- en nadelen van een sterilisatie bij de man?

Voordelen:

• de meeste betrouwbare anticonceptie
• geen invloed op erectie of op het klaarkomen
• geen invloed op hormonen
• geen invloed op seksuele gevoelens

Nadelen:

• sterilisatie beschermt niet tegen soa’s
• heel soms worden mannen na jaren ineens toch weer vruchtbaar
• eerste tijd na operatie nog vruchtbaar
• veilig vrijen is pas mogelijk als de uitslag van het zaadonderzoek positief is, tot die tijd moet men een voorbehoedsmiddel gebruiken

Is er kans op napijn?

Vrouwen kunnen na de operatie een paar dagen wat zeurende buikpijn voelen. Daarnaast hebben ze vaak een opgeblazen gevoel. Bij mannen is in eerste instantie vaak het gebied rondom de balzak en de liezen wat pijnlijk. Zowel de man als de vrouw kunnen voor de napijn bijvoorbeeld een paracetamol nemen. Na de operatie is het verstandig om het een aantal dagen rustig aan te doen. Het is beter om de eerste tien dagen niet te tillen, intensief te sporten, te zwemmen of naar de sauna te gaan. Voor de man is na 10 dagen geslachtsgemeenschap weer toegestaan.

Wanneer aan de bel trekken?

Wanneer je na de operatie koorts krijgt boven de 38,5 graden Celsius, of als de balzak enorm gaat opzwellen is het verstandig om een arts te raadplegen. Ook als wondjes maar blijven bloeden of pijnlijk blijven. Heb je ontzettend veel pijn na de operatie dan kun je ook beter even contact opnemen met de behandelend arts. Bij mannen kan er na de sterilisatie ook een stuwingsgevoel optreden. Voorafgaand aan de zaadlozing kan dat een pijnlijk gevoel geven. Dit komt niet vaak voor en als het wel gebeurd dan is het van tijdelijke aard. Bij vrouwen waarbij de menstruatie ineens een stuk heviger of pijnlijker wordt, kunnen misschien het beste toch even checken bij de arts. Ook als de menstruatie na de sterilisatie helemaal uitblijft. De kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap ligt wat hoger bij vrouwen die gesteriliseerd zijn.

Wat zijn de risico’s?

• het kan zijn dat de sterilisatie mislukt, waardoor de kans op zwangerschap blijft bestaan
• de kans op een infectie

Na de sterilisatie

Wanneer vrouwen een (hormoon)spiraal gebruiken, hoeft deze niet speciaal verwijderd te worden voor de sterilisatie. Daarna kan hij er altijd alsnog uitgehaald worden. Wanneer je last hebt van onregelmatige of heftige menstruaties kun je er ook voor kiezen om de spiraal gewoon te laten zitten. Of je schakelt over naar een anticonceptiepil. Bij mannen is er een kleine kans dat de zaadleider na jaren weer aan elkaar gegroeid is. Het gebeurd maar bij heel weinig mannen en dit percentage is nog steeds veiliger dan de andere vormen van anticonceptie. In principe is de sterilisatie definitief. Een hersteloperatie is niet eenvoudig en zelfs als de operatie is gelukt, blijken mannen vaak daarna nog steeds onvruchtbaar te zijn.

Andere anticonceptiemiddelen

Als je toch nog niet toe bent aan een sterilisatie omdat je niet zeker weet of er in de toekomst misschien toch nog een kinderwens komt, kun je ook kiezen voor andere anticonceptiemiddelen. Onderstaande middelen zijn niet zo definitief als een sterilisatie, waardoor je de situatie wat betreft de kinderwens op ieder moment opnieuw kunt evalueren.

Soorten anticonceptiemiddelen:

• Anticonceptiepleister
• Anticonceptiering
• Anticonceptiestaafje
• Condoom, zowel voor mannen als voor vrouwen
• Pessarium
• Pil
• Prikpil
• Spiraal