Wat is de drie-minuten toets en waarom is deze belangrijk voor jouw kind?

Leren lezen is voor elk kind een belangrijke mijlpaal. Zoals met alle belangrijke ontwikkelingen is het ene kind wat sneller dan het andere. Gemiddeld genomen leren alle kinderen in groep 3 lezen. Vanaf halverwege groep 3 wordt dan ook de drie-minuten-toets (DMT) afgenomen. Dit is een belangrijk middel om te zien hoe snel en foutloos een kind kan lezen. Elk kind krijgt hier tijdens zijn schooltijd dus meerdere keren mee te maken. We zochten voor je uit wat deze toets precies inhoudt.

Wat is de drie-minuten-toets?

De DMT is een Cito-toets en een belangrijk onderdeel van het Leerling Volg Systeem (LVS). Hiermee wordt de ontwikkeling van je kind bijgehouden. De DMT wordt twee keer per schooljaar afgenomen. Hiermee wordt halverwege groep 3 begonnen. De juf of meester of een onderwijsassistent neemt de toets af. Dit gebeurt bij elke leerling individueel. Het gebeurt soms in de klas, maar soms ook buiten het lokaal. Dit is afhankelijk van de leerling. Sommige kinderen vinden het erg spannend om uit de klas gehaald te worden, terwijl anderen zich juist in de klas moeilijk kunnen concentreren. De leerkracht kan dit over het algemeen goed inschatten.

Zoals de naam al doet vermoeden duurt de drie-minuten-toets slechts drie minuten. Jouw kind krijgt drie verschillende leeskaarten. Elke kaart heeft een ander niveau. Gedurende één minuut moet hij of zij zoveel mogelijk woordjes van één kaart lezen. Op elke kaart staan losse woordjes en er wordt gekeken hoeveel woordjes je kind foutloos leest binnen één minuut. Meestal worden alle drie de kaarten gelezen, vandaar de naam drie-minuten-toets. Soms worden er slechts één of twee kaarten gebruikt om het niveau te bepalen. Hiervoor kan ook worden gekeken naar het AVI leesniveau van het kind.

Hoe zien de leeskaarten er uit?

Hoe de leeskaarten er precies uitzien is afhankelijk van de versie die jullie basisschool gebruikt. Er zijn nieuwe kaarten, maar deze worden nog niet in alle groepen gebruikt. Vaak kiezen scholen ervoor om deze nieuwe versie, met nieuwe normering, vanaf groep 3 in te voeren. Hogere klassen gebruiken dan dus nog tijdelijk de oude kaarten, zodat de scores van voorgaande jaren makkelijker vergeleken kunnen worden.

Op de nieuwe kaarten staan steeds 15 rijtjes van tien woorden. Elk rijtje heeft dezelfde moeilijkheidsgraad. Op de oudere kaarten liep het moeilijkheidsniveau op een kaart op. Dat is nu dus niet meer. Tussen de drie leeskaarten zit wel een moeilijkheidsverschil. Op de eerste kaart staan woordjes met maar één lettergreep, die je uitspreekt zoals je ze schrijft. Bijvoorbeeld ‘oog’ of ‘was’. Op de tweede kaart staan ook woorden van één lettergreep, maar die wat lastiger te lezen zijn. Denk hierbij aan ‘jurk’ of ‘vrucht’. De derde kaart bevat woorden meerdere lettergrepen. ‘Computer’ of ‘dromen’ zijn hier voorbeelden van. Tijdens de eerste drie-minuten-test die wordt afgenomen, worden alleen de eerste twee leeskaarten gebruikt. Vanaf het eind van groep 3 en in heel groep 4 worden alle drie de kaarten gelezen. Vanaf groep 5 wordt de eerste kaart vaak weggelaten. Dit is ook afhankelijk van het niveau van het kind. Bij snelle lezers wordt de eerste kaart eerder weggelaten. Bij de wat langzamere leerlingen kan ook in groep 5 de eerste kaart nog gebruikt worden.

Hoe wordt de score berekend?

Als jouw kind begint met de DMT, zal hij of zij zo snel en foutloos mogelijk de woorden proberen voor te lezen. Hierbij wordt er op gelet dat het woord normaal wordt uitgesproken. Het woord eerst spellen mag, als het daarna maar volledig gezegd wordt. Heeft de leerling moeite met een woord? Dan wordt deze na vijf seconden voorgezegd, zodat hij of zij verder kan. Het kan dus niet dat het kind vastloopt op één woord.

Terwijl het kind leest, noteert de leerkracht welke woorden goed en fout worden gelezen. Na een minuut wordt het aantal gelezen woorden geteld. Hier wordt het aantal fouten van af getrokken. Woorden die werden uitgesproken met een verkeerde klemtoon worden alsnog goedgekeurd. Andere uitspraakfouten worden wel afgekeurd. Ook als het woord alleen klank voor klank werd uitgesproken, en dus niet als volledig woord, telt deze als fout. Corrigeert het kind zichzelf tijdens de toets? Dan wordt dit woord alsnog goedgekeurd.

Is het nodig om thuis te oefenen?

Als ouder wil je jouw kind natuurlijk altijd zo goed mogelijk op alles voorbereiden. Bij de DMT is dat niet nodig. Er thuis teveel aandacht aan besteden kan er zelfs voor zorgen dat je kind faalangst krijgt voor de toets. Ook kan thuis veel oefenen voor een vertekend beeld zorgen. In de klas zal de juf of meester er voor zorgen dat jouw kind weet hoe de toets in z’n werk gaat.

Wil je thuis toch extra aandacht besteden aan de drie-minuten-toets? Dan kun je leeskaarten bestellen. Ook kun je natuurlijk extra oefenen met het lezen van verhaaltjes. Vaak vinden kinderen dit ook veel leuker dan de losse woordenlijsten.

Waarom is de DMT belangrijk?

De drie-minuten-toets is een manier om het technisch leesniveau van een kind te bepalen. Dit is belangrijk, omdat dit de basis voor alle leesvormen. Pas als een kind goed technisch kan lezen, kun je met begrijpend lezen gaan oefenen. De DMT wordt gebruikt om te ontdekken met welke klanken of lettercombinaties jouw kind nog moeite heeft. Door een verhaaltje te laten lezen gaat dit lastiger, omdat kinderen dan vaak woorden afleiden uit de context. Hierdoor blijven problemen onder de radar. Omdat er tijdens de drie-minuten-toets losse woordjes worden gelezen, kan een kind niet voorspellen om welk woord het moet gaan. Hierdoor moet het woord echt goed gelezen worden.

De DMT is vooral een manier om leesproblemen vroeg te signaleren en de voortgang van een leerling in de gaten te houden. Vooral in groep 3 en 4 is dit belangrijk. In de hogere groepen wordt er minder waarde gehecht aan de DMT en kijkt de leerkracht meer naar begrijpend lezen. De score van de drie-minuten-toets heeft dan ook geen invloed op het uiteindelijke schooladvies van jouw kind.

Een belangrijke toets tijdens het leren lezen

De drie-minuten-toets is dus een toets waar elk kind mee te maken krijgt. Vooral in groep 3 en 4 is het een goede indicatie van het technisch leesniveau van jouw kind. Er wordt duidelijk met welke woorden en klanken er extra geoefend moet worden, waardoor er een sterke basis kan worden gelegd. Hierdoor zal begrijpend lezen in hogere groepen makkelijker gaan. Een lage score op de DMT is geen ramp. Ook kan een lage score soms veroorzaakt worden door andere factoren. Sommige kinderen vinden het lastig om zich te concentreren op losse woordjes, andere kinderen spreken wat langzamer of articuleren niet zo duidelijk. Dat heeft ook invloed op de score van de toets. De leerkracht van jouw kind zal de score dus altijd goed bekijken en ingrijpen waar nodig is. Zo heeft jouw kind straks een goede basis voor een leven lang leesplezier!