Koemelkallergie

Vermoed je dat je baby een koemelk allergie heeft? Dan heeft je baby vast een heleboel vervelende klachten. Goed nieuws: een baby met koemelkallergie knapt onder begeleiding van een specialist snel op. Hier lees je wat een koemelk allergie precies is, wat de symptomen zijn en hoe een specialist je baby kan helpen. Zo kan jij straks onbezorgd genieten met je blije baby.

Wat is een koemelkallergie?

Een koemelkallergie is een overgevoeligheid voor het melkeiwit in koemelk. Als een baby met koemelkallergie een voedingsmiddel inneemt dat koemelk bevat, dan reageert zijn immuunsysteem hierop door antistoffen aan te maken. Deze antistoffen zorgen voor een allergische reactie, met verschillende klachten als gevolg.

Er zijn ook baby’s die allergisch reageren op de borstvoeding nadat hun moeder een voedingsmiddel heeft ingenomen dat koemelk bevat. Deze baby’s hebben ook een koemelkallergie.

Koemelk allergie is de meest voorkomende voedselallergie bij baby’s. Naar schatting krijgt twee tot drie procent van de kinderen in hun eerste levensjaar een koemelk allergie. De meeste kinderen groeien vanzelf over hun koemelk allergie heen. Koemelk allergie komt bij kinderen boven de vier jaar nauwelijks meer voor. Ruim de helft van de kinderen met een koemelk allergie verdragen koemelk weer na hun eerste verjaardag en bij de meeste andere kinderen met koemelk allergie verdwijnt de allergie in de vier jaar daarop.

Oorzaken van een koemelkallergie

Normaal gesproken worden koemelkeiwitten uit je voeding door je darmen in kleine stukjes afgebroken, gezeefd en in de bloedbaan opgenomen. De darmen van baby’s zijn nog niet helemaal ontwikkeld. Daarom laten de darmen van baby’s weleens grotere stukken koemelkeiwit door naar hun bloedbaan. Voor de meeste baby’s kunnen deze grotere stukken koemelkeiwit geen kwaad. Het immuunsysteem van baby’s met een koemelkallergie ziet de koemelkeiwitten echter onterecht als een indringer. Hun immuunsysteem maakt antistoffen aan tegen de koemelkeiwitten. Door deze antistoffen krijgen baby’s met een koemelkallergie een allergische reactie op de koemelkeiwitten en last van klachten.

Er is geen aanwijsbare reden waardoor sommige baby’s een koemelkallergie ontwikkelen. Wel hebben baby’s met familieleden die een voedselallergie hebben een grotere kans op een koemelk allergie. Baby’s met een koemelk allergie zijn daarnaast vaker allergisch voor andere voedingsmiddelen en hebben meer kans op astma, eczeem en hooikoorts dan baby’s zonder een koemelkallergie.

Symptomen van een koemelkallergie

Koemelk allergie is moeilijk te herkennen. De symptomen die horen bij een koemelk allergie komen namelijk ook voor bij gezonde baby’s en bij baby’s met andere aandoeningen. Een baby met een allergie voor koemelk krijgt binnen enkele minuten tot enkele dagen na het innemen van een voeding met koemelkeiwit last van meerdere van de volgende klachten:

• Huidklachten: jeuk, eczeem, netelroos, uitslag of oedeem.
• Maag- en darmklachten: misselijkheid, overgeven, darmkramp, verstopping, diarree, bloedverlies bij ontlasting, weinig eetlust of heftige krampen.
• Klachten aan zijn luchtwegen: astma, bronchitis, benauwdheid, niesbuien met helder neusvocht, oogklachten en neusklachten.
• Andere klachten: claimend of opstandig gedrag, aanhankelijkheid, lusteloosheid, onrust, veel en ontroostbaar huilen, slecht slapen, vermoeidheid, migraine, onrustig drinken of een groeiachterstand.
• Zeldzame klachten: acute benauwdheid, een lage bloeddruk, sufheid of een anafylactische shock.

Wanneer ga je direct naar de dokter?

Heb je het vermoeden dat je baby allergisch is voor koemelk? Neem dan contact op met je dokter, het consultatiebureau of een specialist. Vermoed je een koemelk allergie of is er bij je baby een koemelk allergie vastgesteld en vertoont je baby één of meer van de volgende symptomen? Neem dan direct contact op met je dokter.

• Als je baby erg suf wordt of bewusteloos raakt.
• Als je baby zich na een voeding erg onrustig of bang gedraagt.
• Als je baby’s oogleden of lippen opzwellen, je baby weinig adem krijgt en kwijlt.
• Als de huid van je baby tijdens het ademen naar binnen trekt rondom zijn ribben.
• Als je baby piept of giert bij het ademen.
• Als je baby diarree heeft en minder dan de helft drinkt van wat hij normaal drinkt.
• Als je je veel zorgen maakt om andere klachten die je baby heeft.

Van onderzoek naar diagnose

Als je denkt dat je baby een koemelk allergie heeft, dan is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts, het consultatiebureau of een specialist. Zij zullen onderzoeken of er sprake is van koemelk allergie of dat de klachten een andere oorzaak hebben.

De dokter zal één of meerdere gesprekken met jullie voeren om de situatie en de klachten duidelijk te krijgen. Hij zal je baby ook lichamelijk onderzoeken. In de gesprekken bespreken jullie de medische geschiedenis van je familie en je baby, de klachten van je baby en de voedingsgewoontes van je baby. Bij het lichamelijk onderzoek van je baby kijkt de dokter onder andere naar de luchtwegen, de groei en eventueel aanwezig eczeem van je baby. Het is handig om voorafgaand aan de afspraak een klachtendagboekje bij te houden: een dagboekje waarin je alles opschrijft over de voedingen en de klachten van je baby en over het moment waarop de klachten bestaan.

Als de dokter een koemelk allergie vermoedt, zal hij zijn vermoeden verder onderzoeken door middel van drie stappen: eliminatie, provocatie en reëliminatie.

1. Eliminatie

Bij eliminatie vermijd je vier weken lang alle voedingsmiddelen die koemelkeiwit bevatten. Het doel van de eliminatie is om te kijken of de klachten van je baby door het ontbreken van koemelkeiwit in zijn voeding afnemen. Geef je flesvoeding? Dan krijgt je baby speciale flesvoeding voorgeschreven, die je hem volgens een voedingsschema geeft. Eventuele bijvoeding bij baby’s ouder dan vier maanden, wordt in overleg met de dokter aangepast en aan het voedingsschema toegevoegd. Als je borstvoeding geeft, volg je zelf een dieet zonder koemelkeiwit en melk van andere dieren. Een diëtiste kan je helpen om je eigen dieet aan te passen. In de vier weken van de eliminatie houdt je een dagboek bij met de voedingen en klachten van je baby. Nemen de klachten tijdens de eliminatie af? Dan is de kans groot dat je baby een koemelk allergie heeft.

2. Provocatie

Na de eliminatie worden er onder toezicht en begeleiding van de dokter weer koemelkeiwitten aan het dieet van je baby of jou toegevoegd. Meestal gebeurt dit bij de dokter. Je baby of jij krijgen de ene dag voeding met koemelkeiwit en de volgende dag voeding zonder koemelkeiwit. De voedingen en klachten van je baby worden weer bijgehouden in een klachtendagboek of ter plekke gemonitord door de dokter. Nemen de klachten op de koemelkeiwitvrije dagen af en op de dagen met koemelkeiwit toe? Dan is het zeer waarschijnlijk dat je baby allergisch is voor koemelk.

3. Reëliminatie

Ten slotte moeten je baby of jij weer alle voedingsmiddelen die koemelkeiwit bevatten vermijden. Nemen de klachten van je kindje in deze fase opnieuw af? Dan wordt de diagnose koemelkallergie gesteld.

Behandeling van een koemelkallergie

De behandeling van een koemelkallergie gebeurt in overleg met je dokter. Je baby of jij zullen een koemelkeiwitvrij dieet volgen. In enkele gevallen neemt het dieet niet alle klachten weg en zijn er aanvullend medicijnen nodig voor je baby.

Als je baby flesvoeding krijgt, dan stap je over op speciale flesvoeding. Bij deze voeding is het koemelkeiwit in stukjes geknipt. Het afweersysteem van je baby zal deze stukjes niet herkennen. Daardoor zal je baby niet allergisch op de voeding reageren. Het gebruik van sojamelk en melk en zuivelproducten van andere dieren worden in het eerste jaar van je baby met koemelkallergie afgeraden.

Krijgt je baby met een koemelkallergie borstvoeding? Dan volg je als moeder een koemelkvrij dieet. Je vermijdt dan alle producten die koemelk bevatten. De dokter kan ook adviseren om een volledig zuivelvrij dieet te volgen: een dieet zonder zuivelproducten van dieren. De reden hiervoor is dat baby’s met een koemelk allergie vaak allergisch zijn voor alle zuivelproducten.

Baby’s met een koemelkallergie mogen net als andere baby’s als ze vier tot zes maanden zijn beginnen met hun eerste hapjes, zoals groente, fruit en brood. Overleg met je dokter voor je een baby met een koemelk allergie zijn eerste hapjes geeft.

Regelmatige allergietest

Baby’s en peuters met een koemelk allergie worden regelmatig opnieuw getest op koemelkallergie. Hiermee voorkom je dat je kind of jij een zuivelvrij dieet blijven volgen, terwijl je kindje al over zijn allergie is heen gegroeid. Deze allergietesten gebeuren in overleg met je dokter. Als je kindje niet meer allergisch blijkt te zijn, dan stel je samen met je dokter een nieuw dieet op.