Brandwonden behandelen bij kinderen

Een ongelukje zit in een klein hoekje en zeker met kinderen is het altijd oppassen geblazen. Kinderen zijn zich vaak ook niet bewust van het gevaar van voorwerpen die heet zijn en hierdoor is de kans op brandwonden groot. Daarom is het belangrijk dat je weet hoe de brandwonden behandelen, wat je wel niet moet doen. Hier is namelijk nog weleens verwarring over.

Te heet om aan te raken

Een heet kopje thee wat omgetrokken wordt, onverwachte handjes op de barbecue, een vuurkorf, een kaars… allemaal voorwerpen waarbij het voor een volwassene vanzelfsprekend is om die niet zomaar aan te raken. Bij kinderen is dat besef er vaak nog niet en dat brengt extra risico’s met zich mee. Laat daarom je kind nooit onbewaakt achter bij deze voorwerpen.

Type brandwonden

Mocht je kind zich onverhoopt toch branden aan iets heets dan veroorzaakt dat vaak een brandwond. Niet iedere brandwond is hetzelfde en dus kan de manier van handelen ook verschillen. Daarbij zijn er verschillende type brandwonden als het gaat om de mate waarin de huid verbrand is. We geven de voorbeelden:

De eerstegraads brandwond

Het gaat hier meestal om een rode en pijnlijke plek. De wond is droog en de huid ziet er ongeveer uit alsof hij verbrand is door de zon.

De tweedegraads brandwond

Dit type brandwond kunnen we verdelen in een oppervlakkige tweedegraads brandwond en een diepe tweedegraads brandwond. Bij een oppervlakkige tweedegraads is de wond pijnlijk en rood en er ontstaan blaren. Bij de blaren die open gaan, komt ook vocht vrij. Een diepe tweedegraads vertoont een vlekkerig rozerood kleurige huid waar ook witte plekken te zien zijn. Ook hier zijn er blaren. Gek genoeg doet de wond weinig tot geen pijn.

De derdegraadsbrandwond

Bij deze brandwond is de huid bruinig of geelwit. Hij voelt stug aan. Ook hier doet de wond geen pijn en dat komt omdat de zenuwuiteinden in de huid zijn verbrand en het niet meer doen. Dit is dus de meest erge verbrandingsvorm. Als er zelfs zwarte plekken ontstaan is de huid ook verkoolt.

Hoe ontstaan de meeste brandwonden?

Vaak gebeurt het dat kinderen die net boven de tafel of het aanrecht uitkomen brandwonden oplopen in het gezicht, op de borst of op de armen. Dit kan gebeuren doordat het kind bijvoorbeeld de theepot om trekt of een pan van het fornuis trekt. Ook kan het gebeuren dat kinderen brandwonden oplopen door boter wat spettert in de pan, het aanraken van een hete ovenschaal, heet badwater, de kookplaat, kaarsvet of de vlam van een kaars. Ook de hete houtkachel, de barbecue en de vuurkorf leveren gevaar op. Zelfs een kind wat de hele dag aan het buitenspelen is in de volle zon kan brandwonden oplopen.

Brandwonden door andere oorzaken

Soms lopen kinderen brandwonden op door middel van niet voor de hand liggende oorzaken. Zoals bijvoorbeeld het verbranden van de mond en/of de slokdarm door het drinken van bepaalde schoonmaakmiddelen. Ook elektriciteit kan brandwonden opleveren. Het kan zelfs op de plekken waar je de elektriciteit hebt aangeraakt een diepe verbranding geven. Als het gaat om elektrische hoogspanning, dan kunnen ook het hart, de luchtwegen of de zenuwbanen beschadigen. Tot slot kan het kind nog hete lucht of stoom inademen. Hierdoor kunnen de longen of de keel van het kind brandwonden oplopen.

Wanneer kan een brandwond kwaad?

Brandwonden zijn altijd vervelend en brengen pijn en zeker ook schrik met zich mee. Hoe erg de brandwond is, hangt van een aantal factoren af. Bijvoorbeeld hoe diep de brandwond is, hoe groot en de manier waarop de brandwond is ontstaan speelt allemaal een rol. Grote brandwonden die een groot deel van het lichaam beslaan zijn sowieso gevaarlijk. Deze brandwonden verliezen vaak veel vocht waardoor het lichaam kan uitdrogen. Tevens bestaat er bij een brandwond ook altijd het gevaar voor een infectie. Zeker bij 2e en 3e-graads brandwonden kan er door bacteriën bijvoorbeeld makkelijk een tetanusinfectie ontstaan.

Hoe lang duurt het herstel van een brandwond?

Eerstegraads en oppervlakkige tweedegraads brandwonden zijn meestal binnen 10 tot 14 dagen genezen. Meestal blijven er ook geen littekens zichtbaar. Diepere tweedegraads en derdegraadsbrandwonden hebben een langere tijd nodig en bij derdegraadsbrandwonden blijven er vaak ook littekens zichtbaar. De huid kan hierdoor vergroeien als dit op de huid bij een gewricht gebeurt kan dit de bewegingen beperken. Ernstige verbrandingen kunnen bij de groei van een kind ook behoorlijke problemen geven. Stel dat de nek verbrand is, dan geeft dat een strak gevoel en past het kind de houding van het hoofd aan. Dit is niet goed voor een normaal groeiproces. Soms kan een behandeling van een plastisch chirurg uitkomst geven.

Wat kun je doen als je kind een brandwond heeft?

Brandwonden behandelen verschilt per situatie, we zullen de diverse opties aangeven:

Het kind staat nog in de brand

Als de kleding of de huid van het kind nog in de brand staat probeer dit dan zo snel mogelijk te blussen met een blusdeken of een ander stuk textiel wat niet synthetisch is. Rol het kind hierin over de grond. Begin altijd bij het hoofd en werk dan naar de voeten. Koel de brandwonden ook zo snel mogelijk af met lauw stromend kraanwater. Is er geen kraanwater maar bijvoorbeeld wel een sloot, steek dan het verbrande lichaamsdeel erin of spring er desnoods samen met je kind in. Pas wel op voor onderkoeling. Als het water te koud is, hou dan liever een natte doek of kledingstuk er tegenaan. Geef wel altijd aan een deskundige aan dat de brandwond met natuurwater in aanraking is geweest. Vaak geeft de arts dan extra antibiotica.

Het kind heeft zich gebrand

Koel het verbande lichaamsdeel af onder lauw stromend water. Het reinigt de brandwond en zorgt dat het niet verder brand. Daarbij verlicht het ook enigszins de pijn. Doe dit circa 10 tot 20 minuten. Gebruik liever geen ijskoud water, dit geeft juist meer pijn en er ontstaat juist het risico voor onderkoeling. Koel ook altijd alleen de wond.
Als er geen stromend water is, gebruik dan natte lappen. Trek de kleding van het kind uit maar laat de kleding zitten die aan de brandwond plakt om te voorkomen dat je de huid meetrekt.
Raak de brandwond nooit aan om de kans op infectie te verkleinen.
Smeer ook niets op de brandwond.
Hou de rest van het lichaam warm met een deken en geef paracetamol tegen de pijn.
Dek een droge rode plek niet af. Een open wond of een brandwond met blaren kun je afdekken met een vet gaas of plastic huishoudfolie. Hierdoor voorkom je dat er vuil in komt. Kies liever niet voor materialen die aan de wond vast kunnen kleven.

Chemische brandwonden

Spoel de wond 40 tot 60 minuten met lauw kraanwater. Lauw betekent tussen de 15 tot 30 graden Celsius. Ogen waar chemische producten in zijn gekomen mag je 10 tot 20 minuten spoelen.

Elektrische brandwonden

Zet altijd eerst de elektriciteit uit of verbreek het contact tussen de elektriciteit en je kind. Raak nooit je kind wat onder stroom staat zomaar aan anders staan jullie samen onder stroom. Gebruik iets wat niet geleidt om het stroomcontact te verbreken, zoals bijvoorbeeld een bezem of een stok. Zijn er zichtbare brandwonden? Koel deze dan direct met lauw kraanwater.

Wanneer naar een arts met brandwonden?

Raadpleeg een arts of andere deskundige tijdens of direct na het koelen in de volgende situaties:

Bij brandwonden bij baby’s of kleuters.
Bij brandwonden die geen pijn doen en geelwit, bruin of zwart zijn.
Bij vochtige en rode brandwonden in het gezicht, rond een gewricht, op handen en voet of op de geslachtsdelen.
Bij brandwonden die groter zijn dan het handje van je kind.
Bij brandwonden waar geelgroen vocht uitkomt.
Bij brandwonden die na een paar dagen meer pijn gaan doen of weer roder worden.
Bij brandwonden waarvan je de oorzaak niet weet.
Bij 2e of 3e-graads brandwonden als je kind niet geënt is tegen tetanus.

Bel direct 112:

Bij grote brandwonden, bijvoorbeeld vijf keer groter dan de hand van je kind.
Bij de volgende klachten na verbranding: piepende ademhaling, heesheid, hoes, benauwdheid, sufheid.
Bij verbranding door gevaarlijke chemische stoffen.
Brandwond door bliksem of hoogspanning

Voorkom het gevaar voor brandwonden

Om het risico op brandwonden te verkleinen zijn er een aantal factoren waar je rekening mee kunt houden, namelijk:

Zet hete pannen, een hete theepot of andere hete voorwerpen op plekken waar de kinderen niet bij kunnen.
Let op dat je kind niet bij de kokend waterkraan kan.
Zorg dat je kind niet bij lucifers of aanstekers kan.
Laat je kind nooit alleen bij brandende kaarsen of andere hete voorwerpen zoals een BBQ of de open haard. Laat ze eventueel van een afstand voelen wat voor een warmte ervan af komt.
Smeer je kind goed in tegen de zon, liefst met een hoge factor. En laat ze nooit te lang in de volle zon spelen.
Controleer altijd het bad- of douchewater op de temperatuur voordat je je kind met het water in aanraking laat komen.
Zorg voor afdekplaatjes op de stopcontacten en zorg voor veilige wandcontactdozen.
Werk de snoeren het liefst weg achter een plint.