Jonge baby’s dragen luiers. Ergens tussen de twee en vier jaar worden kinderen meestal zindelijk. Een kind geeft aan wanneer hij toe is aan de wc, maar als ouder moet je je kind begeleiden in zindelijkheid. Zindelijkheidstraining kost vaak veel tijd. De mijlpaal van zindelijkheid is niet zomaar bereikt.

De meeste kinderen zijn klaar om zindelijk te worden tussen de twee en drie jaar. Dan kan het kind zijn sluitspieren controleren en begrijpt hij het verband tussen aandrang en plassen en poepen, maar voor zindelijkheid is meer nodig.

Wanneer is je kind eraan toe?

In het eerste jaar van je baby gebeurt er veel. Zo leert je baby omrollen, laat je baby zijn eerste lach zien, gaat je baby brabbelen, grijpen met handjes en geeft je baby een eerste babykus. Zindelijk worden gebeurt helaas nog niet in eerste jaar. Lichamelijk is een kind toe aan zindelijkheid als hij twee of drie jaar is. Dat wil niet zeggen dat ieder kind voor zijn derde levensjaar zindelijk is. Ook al kan een kind zijn sluitspieren controleren en begrijpt een kind het verband tussen aandrang en plassen en poepen; dit wil niet zeggen dat je kind dan direct ook toe is aan zindelijkheid. Voor zindelijkheid is meer nodig. Hoe geeft je kind aan dat het toe is aan zindelijkheid?

  • De luier van je kind blijft langer droog, steeds langer. Dit komt doordat je kind een natte, vieze luier vervelend gaat vinden en hierdoor de plas of poep gaat ophouden
  • Je kind zegt: 'ik heb een vieze luier' of hij wijst ernaar.
  • Je ziet het wanneer je kind bezig is met plassen of poepen. Dit zie je aan de expressie en/of houding van je kind
  • Je kind toont interesse voor de volle luier
  • Je kind toont interesse voor de wc. Hij wil er alles over weten en wil zien wat jij daar doet.

Je kind hoeft niet perse al deze kenmerken te vertonen om toe te zijn aan zindelijkheid. Het kan ook zijn dat je kind maar een of een paar kenmerken vertoont en toch toe is aan zindelijkheid.

Zindelijkheidstraining

Het zou heerlijk zijn als je kind als het toe is aan zindelijkheid gewoon naar de wc gaat om daar zijn plasjes en poepjes te doen. Zo simpel is het helaas niet. Als ouder moet je vaak flink aan de slag om ervoor te zorgen dat je kind zindelijk wordt. Je helpt je kind met zindelijk worden door middel van zindelijkheidstraining. Dit is je kind stimuleren en helpen met zindelijk worden. Dat doe je als volgt.

  • Haal een potje voor je kind. Laat het potje aan je kind zien en vertel dat je kind erop mag plassen en poepen. Overleg samen waar het potje mag staan. Dat kan zijn in de speelhoek of op een andere vertrouwde plek waar je kind vaak is.
  • Laat je kind plaatsnemen op het potje. Doe dit zo ongedwongen mogelijk. Laat je kind het doen met zijn kleren aan, samen met zijn knuffel of terwijl hij een boekje bekijkt. Het beste kun je je kind niet vragen om plaats te nemen, maar gewoon afwachten totdat je kind het uit zichzelf doet.
  • Laat je kind kijken naar hoe het moet. Jonge kinderen houden van nadoen. Alles wat ze zien bij volwassen en oudere kinderen imiteren ze. Zo ook plassen en poepen. Dus als jij of de oudere broer of zus laat zien hoe plassen op de wc gaat, dan zal je kind het waarschijnlijk proberen na te doen. Zet eventueel een potje naast de wc, zodat hij tegelijk met jou kan plaatsnemen als hij dat wil.
  • Laat je kind regelmatig op het potje plaatsnemen. Stimuleer je kind om op vaste tijden op de dag op het potje te gaan zitten zonder luier en broek aan, bijvoorbeeld als je kind ’s ochtends opstaat, na de lunch en voor het naar bed gaan. Stimuleer dit, maar dwing je kind niet, dat werkt averechts. Je kunt beginnen met een maal daags en dit langzaam uitbreiden naar om de twee uur.
  • Blijf geduldig. Zindelijk worden kost soms veel tijd. Geef een compliment als je kind een plas of poep heeft gedaan, maar beschuldig je kind niet als hij dit (nog) niet doet. Blijf in plaats daarvan geduldig en positief; zo blijft je kind ontspannen en gaat het waarschijnlijk sneller lukken met zindelijk worden.
  • Vraag aan je kind of hij naar het potje of de wc moet als je kind doorheeft hoe het moet plassen. Dan is de kans namelijk groot dat je kind aanvoelt wanneer hij moet plassen. Vraag gedurende een dag regelmatig of je kind een plas moet doen. Zo leer je je kind met een volle blaas om te gaan.

Net als bij andere dingen in de ontwikkeling van een kind gaat ook zindelijkheid niet bij elk kind even snel. Er zijn kinderen die zindelijk zijn binnen een dag, maar ook kinderen bij wie het maanden duurt. Meestal is het zo dat hoe ouder je kind is, hoe sneller het gaat, maar deze regel gaat niet altijd op. Levert de zindelijkheidstraining niks op, wil je kind niet meer op het potje of de wc en is je kind nog lang geen vier jaar, wacht dan gewoon nog even met het zindelijk maken van je kind. Misschien heb je je vergist en is je kind er gewoon nog niet aan toe.

Op de wc

Als je kind gewend is geraakt aan het potje en daar met regelmaat plast en poept, dan kun je de wc introduceren. Dit kun je natuurlijk ook al doen als je kind er zelf graag op wil. Eventueel kun je het potje overslaan en je kind meteen op de wc laten plassen, bijvoorbeeld omdat je het zelf zo’n gedoe vindt met de plas en poep in het potje die je eruit moet halen. Een wc is erg groot voor een kind, maar er zijn een paar hulpmiddelen om die grote wc gemakkelijker te kunnen laten gebruiken door je kleintje.

  • Een wc-opstapje, ook wel een voetenbankje, voor de wc plaatsen, zodat je kind eenvoudig zelfstandig op de wc kan klimmen en erop kan gaan zitten. Het erop komen gaat niet alleen gemakkelijker, het zit ook nog een lekkerder.
  • Een brilverkleiner kun je op de wc zetten. Hierdoor wordt het gat kleiner en zakt je kind niet in de wc.

Je kind is niet meteen volledig zindelijk

Als je kind overdag zindelijk is, wil dat niet zeggen dat je kind ook ’s nachts zindelijk is. De eerste tijd kun je het beste je kind gewoon nog een luierbroekje aandoen in de nacht, ook al draagt je kind overdag geen luierbroekje niet meer. Bekijk per nacht of het luierbroekje nat is of droog is gebleven. Is de luierbroek een paar nachten op rij droog, dan kun je je baby zonder luier laten slapen. Laat je kind altijd vlak voor het slapengaan nog even op de wc zitten, zodat de laatste plas er nog even uit kan. Wanneer je kind ’s nachts ook zindelijk wordt, dat weet je niet. Hier zijn een paar feiten over volledige zindelijkheid, dus ook in de nacht.

  • Meisjes zijn veelal eerder volledig zindelijk dan jongens.
  • Een kwart van alle kinderen is pas volledig zindelijk als hij ouder dan vier is.
  • Pas als een kind vijf jaar is, is de ontwikkeling van alle organen, die meespelen bij zindelijkheid, compleet en kun je dus van je kind verwachten dat je kind overdag zindelijk is
  • Als je kind ouder dan zes jaar is en vaak nog in bed plast, dan moet je er iets aan gaan doen.

Hoe wordt je kind zindelijk: tips

Zindelijk worden is vaak geen gemakkelijke klus; niet voor je kind, maar ook niet voor jou. Hoe vergemakkelijk je het zindelijk worden van je kind? Hier zijn een paar tips.

  • Kies een potje dat steun biedt aan zowel de rug als de voetjes. Hierop kan je kind stabiel gaan zitten.
  • Begin niet met een zindelijkheidstraining in een periode van stress, zoals tijdens een verhuizing, als je kind ziek is of vlak na de geboorte van een broertje of zusje. Voor zindelijkheidstraining moet je kind naast zin ook energie hebben en die heeft het minder in een stressvolle tijd.
  • Begin met zindelijkheidstraining bij voorkeur in de lente of zomer. Dan loopt je kind vaak rond met maar weinig of zelfs helemaal geen kleren, waardoor het gemakkelijker wordt om op een potje of de wc plaats te nemen en te zien wat hij doet. Voor jou wordt bovendien het eventuele verschonen na een ongelukje gemakkelijker
  • Wordt niet boos als je kind een ongelukje heeft. Alle nieuwe dingen gaan met vallen en opstaan, zo ook plassen op het potje of de wc.