Wat is schisis of een hazenlip?

Eén op de duizend kinderen in Nederland wordt geboren met schisis, ook wel in de volksmond hazenlip genaamd. Een lip- of een spleet van een gehemelte is één van de vaakst voorkomende afwijkingen tijdens de geboorte. Ze komen meestal voor als afwijking tijdens de geboorte , maar worden ook gelinkt met veel genetische erfelijke aandoeningen. In deze blog over “Wat is schisis of een hazenlip” lees je wat precies een gespleten verhemelte is en welke behandelingen voor handen zijn na de geboorte.

Wat is een hazenlip?

Schisis – beter bekend als hazenlip – is een geboren gezichtsafwijking. Een hazenlip is een opening in de bovenlip, in het verhemelte of beide. Die afwijking ontstaat tijdens de zwangerschap wanneer de structuren van het gezicht die zich ontwikkelen in een baby tijdens de zwangerschap zich niet volledig sluiten. Het krijgen van een baby met een kloof of spleet kan voor de ouders erg verontrustend zijn, maar een hazenlip kan tegenwoordig esthetisch worden gecorrigeerd met verschillende behandelingen. Bij het overgrote deel van de baby's kunnen een reeks operaties de normale functies herstellen en een meer normaal uiterlijk bereiken met minimale littekens.

De symptomen van een kloof in het gehemelte

Een “scheur” in de lip of verhemelte is meteen vast te stellen bij de geboorte. Een inkerving kan bij de geboorte er nogal beangstigend uitzien. Je hebt drie soorten van hazenlip en het ziet er in het begin op esthetisch vlak niet erg fraai uit:

• Een kleine kloof in de lip en het verhemelte beïnvloedt het uitzicht van het gezicht
• Een scheur in de onderkant van de neus

Minder vaak komt een kloof alleen voor in het zachte gehemelte die zich aan de achterkant van de mond bevinden. Dit type bindweefsel wordt vaak niet opgemerkt bij de geboorte en kan pas later worden vastgesteld wanneer zich volgende vreemde tekenen zich ontwikkelen:

• Moeilijkheden bij het eten
• Bij het slikken van voedsel. Soms komt voedsel of drank uit de neus
• Een nasaal stemgeluid
• Vaak veel voorkomende chronische oorinfecties

Wat zijn de oorzaken van schisis

De kloven ter hoogte van de lip of in de buurt van het gehemelte treden op wanneer weefsels in het gezicht en de mond van de baby niet goed samensmelten. Normaal gesproken smelten de bindweefsels van mond en verhemelte samen tijdens de achtste en twaalfde week van de zwangerschap. Maar bij baby's met een hazenlip vindt die aanhechting nooit plaats of gedeeltelijk, waardoor een kleine opening achterblijft. Uit recentelijk onderzoek blijkt dat deze afwijking wordt veroorzaakt door genetische en omgevingsfactoren. Bij de meeste baby's wordt een oorzaak niet ontdekt en kan men geen aanknopingspunt vinden.

Enkele risicofactoren die verbonden zijn aan een hazenlip

Verschillende factoren kunnen de kans vergroten dat een baby schisis ontwikkelt, waaronder:

Familiale link of niet

Indien iemand uit de naaste familie een link heeft in het verleden met schisis, moeten ouders eventueel rekening houden met een hoger risico op het krijgen van een baby met een gezichtsafwijking.

Geen alcohol tijdens de zwangerschap

Een hazenlip kan vaker voorkomen bij zwangere vrouwen die alcohol drinken, medicijnen nemen of die sigaretten roken.

Diabetes

Er zijn heel wat aanwijzingen dat vrouwen, die diabetes vertonen voor de zwangerschap, een risico lopen om een hazenlip te veroorzaken

De verschillende behandelingen

Afhankelijk van de ernst en het type van een hazenlip, zijn er verschillende interventies en behandelingen mogelijk:

Schisis sluiten binnen drie tot zes maanden

Zo kan een orthodontist het gehemelte repareren en de lippen binnen een week na de geboorte weer samenbrengen. Deze (voor)behandeling is bedoeld om het kind voor te bereiden op toekomstige operaties. Chirurgie om de kloof in de lip te sluiten kan heel snel plaatsvinden na de geboorte. Een baby krijgt over het algemeen een behandeling voor een gesloten gehemelte tussen de leeftijd van negen tot achttien maanden. Dit operatief ingrijpen moet het kind in staat stellen om zonder verdere moeilijkheden te spreken en te eten.

Kaak corrigeren in de leeftijd tussen tien en twaalf jaar

In vele gevallen waarin een kind een operatie nodig heeft om de kaak esthetisch te corrigeren, wachten sommige artsen liever tot het kind de leeftijd van tien tot twaalf jaar bereikt voordat ze de operatie uitvoeren. Wachten tot dat de volwassen tanden zich hebben ontwikkeld voor dat de operatie plaatsvindt, kan de noodzaak van corrigerende operaties later voorkomen.

Hoe zit het met het gehoor en spraak

Een hazenlip kan de spraak beïnvloeden omwille van de centrale rol van lippen, gehemelte en tong bij het vormen van woorden. Deze afwijkingen kunnen leiden tot een hoger risico op oor infecties, die het gehoor op langere termijn kunnen beschadigen. Een logopedist kan helpen om spraakproblemen op te lossen. Vaak heeft het kind een operatie nodig om de hoeveelheid lucht die tijdens de spraak door de neus ontsnapt, te verminderen.

Het sociaal leven en het zelfbeeld

Tegenwoordig heeft een kind met schisis of hazenlip meer kans op effectieve corrigerende chirurgie op jonge leeftijd dan vroeger. Hierdoor wordt de sociale impact en het lage zelfbeeld duidelijk verminderd. Toch kan een kind aanmoediging nodig hebben om op jonge leeftijd met andere kinderen om te gaan. Andere kinderen kunnen immers vragen waarom het uiterlijk van een persoon met een gespleten lip anders is. Een kind met een hazenlip moet de aandoening aan zijn vrienden kunnen uitleggen. Als dit gehoor- en spraakproblemen veroorzaakt, is het belangrijk dat ouders dit met de school uitvoerig bepreken. De leerkrachten kunnen er bijvoorbeeld voor zorgen dat het kind op een stoel zit waardoor het gemakkelijker te horen en te zien is.

Problemen met de tanden

Kinderen met schisis hebben meer last van hun tanden dan andere kinderen. Dat komt omdat het bot dat de boventanden en het tandvlees ondersteunt, zich mogelijk niet volledig ontwikkelt. Het kind heeft mogelijk beugels nodig om de tanden recht te zetten en te verplaatsen. Tandbederf komt vaker voor bij deze kinderen. Handhaving van een goede mondhygiëne kan helpen om tandproblemen te voorkomen.

Geen manier om schisis te voorkomen

Er is geen manier om een hazenlip te voorkomen, maar het vermijden van roken en alcohol is al een hele stap vooruit om problemen te voorkomen. Wanneer iemand in de familie een schisis heeft, kan je best eerst een arts raadplegen die je verder informeert over de genetische gevaren.

Conclusie

Schisis of hazenlip is een aangeboren afwijking waarbij zich een opening ontwikkelt in de bovenlip of het gehemelte. De aandoening treedt op wanneer botten in de schedel niet goed samensmelten terwijl een foetus (tussen zes en twaalf weken) zich ontwikkelt. Het kan leiden tot problemen met spraak, voeding, gehoor en een veranderde gezichtsuitdrukking. Hierdoor kan het vertrouwen, het zelfbeeld en het sociale leven van een kind worden aangetast. Corrigerende chirurgie is beschikbaar en verschillende therapieën waaronder logopedie kunnen helpen de functie van het gehoor en spraak te herstellen. Kinderen kunnen ook verder tandheelkundig werk nodig hebben. De aandoening kan een aanzienlijke invloed hebben op het welzijn van een kind in de vroege levensjaren, maar de vooruitzichten zijn normaal gesproken erg goed.