Omgaan met een boos kind

Ieder mens is een emotioneel wezen en ook al houden we die als volwassene meestal in bedwang, voor een kind is dat nog ietsjes anders. We reageren dan ook met verschillende emoties op bepaalde situaties. Als je weet dat achter elke emotie een oorzaak schuil gaat, is dat bij boosheid niet anders. Omgaan met een boos kind is dan ook méér dan enkel op die boosheid reageren.

Kinderen kunnen zonder problemen omslaan van blijdschap naar verdriet en van vrolijk zijn naar boosheid. Dat komt omdat ze ten eerste hun emoties moeilijk in bedwang kunnen houden maar ook omdat hun rationele vermogen nog niet ontwikkeld is. Is jouw kind vaak boos en weet je niet goed hoe er mee om te gaan, lees dan vooral verder.

Elk gedrag heeft een oorzaak

Niemand wordt zomaar emotioneel en dat is bij een kind niet anders. En ook al begrijpen we als volwassene niet altijd de reactie van een kleintje in een bepaalde situatie, toch is het goed dat je verder kijkt dan het uiterlijke vertoon. Er zijn uiteraard gradaties in boosheid en er is een groot verschil tussen een beetje boos en nukkig tegenover echte woede uitbarstingen.

Wanneer je niet weet wat voorafging aan de boosheid doe je er goed aan om je vooral te concentreren op het kalmeren van je kind. Enkel wanneer het weer rustig is kan de reden van het boos zijn helder en duidelijk worden. Zolang je de reden niet weet is het onmogelijk om de oorzaak ervan aan te pakken of het te leren relativeren.

Vaak komt boosheid naar boven om dingen die in jouw ogen pietluttig zijn zoals bijvoorbeeld:

• Jouw kind wil je iets duidelijk maken maar het is nog niet taalvaardig genoeg om zich goed uit te drukken.
• Het probeert al een tijdje om de deur open te maken maar het wil echt niet lukken.
• Grote broer heeft een speelgoedje vast waar kleine broertje net mee wou gaan spelen.
• Het lukt hem of haar maar niet om alle blokken in de doos te stoppen.

Voor een volwassene betekent dit niks op zich maar voor een klein kind kan dit een heftige emotionele reactie geven.

Het nut van boos zijn

We moeten er van uitgaan dat elke emotie en elk gedrag een positieve bedoeling heeft. Niemand wordt zomaar boos om boos te zijn. Jouw kleintje is zijn eigen grenzen aan het verkennen en kan niet anders reageren dan met boosheid of frustratie als het daar tegen aanloopt. Het kind wil iets bereiken en is nog veel te klein om, wanneer dat niet lukt, op een andere manier om te gaan met zijn eigen begrenzing.

Een kind dat boos wordt of een woedeaanval krijgt schreeuwt het uit van onmacht en reduceert op die manier de emotionele druk in het hoofdje. Je zou je eerder zorgen moeten maken wanneer een kind op dat moment niét met boosheid zou reageren.

Geduld en begrip werken helend

Omgaan met een boos kind is vooral er eerst voor zorgen dat het gekalmeerd is voor je op zoek gaat naar de oorzaak. Als een emotie hoog oploopt kun je onmogelijk een gesprek aangaan en kijken waar juist de behoefte ligt. Een kleintje moet ook nog leren om zijn gevoelens te uiten en je kunt niet verwachten dat het, hoe speciaal jouw kind ook is, reageert als een volwassene.

Het hangt uiteraard af van kind tot kind én het is ook leeftijdsgebonden, hoe je best kunt omgaan met een boos kind. Een boze peuter tot rust brengen zal makkelijker gaan dan bijvoorbeeld een boze achtjarige tot bedaren brengen. Wanneer de driftbuien hevig zijn kun je hen op schoot nemen en terwijl je het toespreekt op een kalme manier, verhinderen dat ze gaan schoppen of slaan door hun armbewegingen te blokkeren.

Dit lijkt misschien drastisch maar het helpt wel om een heetgebakerd kind te bedaren. Ook een time-out inlassen helpt waarbij je de regel '1 minuut per levensjaar' kunt hanteren. Wat je ook doet en hoe je het ook oplost, blijven praten op een rustige manier en niet zelf emotioneel worden is heel belangrijk.

Ok.. en nu?

Eens jouw kleintje weer rustiger is geworden is het tijd om te achterhalen wat de boosheid heeft getriggerd. Wat je vooral niet doet is zijn gedrag negeren in de hoop dat het wel vanzelf overgaat. Wanneer je dàt doet geef je een verkeerd signaal en zal het kind problematisch gedrag gaan vertonen. Maak het vooral duidelijk dat er niets verkeerds is met boos te zijn en dat mama en papa ook wel eens boos worden. Reageer dus wél op het gedrag maar niét op de emotie. Je kunt volgende zinnetjes gebruiken als leidraad:

• Ik begrijp dat je boos bent maar met speelgoed gooien lost helemaal niets op
• Je mag gerust boos zijn want het is niet fijn als iets niet lukt maar kom je volgende keer gewoon hulp vragen?
• Zullen we afspreken dat, wanneer je weer boos wordt, dat je meteen naar me toekomt en vraagt om je te helpen?
• Boos zijn is niet erg, lieverd. Mama is ook wel eens boos maar daarom ga ik niet met pannen gooien, toch?

Op die manier geef je aan dat je zijn of haar emoties erkent en dat je er altijd voor hem of haar bent om samen naar een oplossing te zoeken. Indien je goed wil omgaan met een boos kind laat je best ook duidelijk merken dat je het gedrag niet tolereert en dat er altijd een uitweg zonder dat er dingen door de kamer moeten vliegen.

Aangeleerd gedrag en belemmerende overtuigingen

Al van in de wieg kun je een baby voorbereiden op het omgaan met boosheid. Indien je als moeder of vader meteen opspringt als je baby huilt wanneer het bijvoorbeeld honger heeft, leert het niet om geduld te oefenen. Dit wil uiteraard niet zeggen dat je een half uur moet wachten vooraleer je het kleintje te eten geeft maar met een paar minuten geduld oefenen doe je helemaal niets verkeerd.

Bij peuters is het zo dat je hen positief kunt stimuleren bij nieuwe ervaringen en, ook al heb je het er zelf moeilijk mee om hem een volgend stapje te laten zetten, let er vooral op dat je niet belemmerend te werk gaat. 'Hiervoor ben jij nog veel te klein, liefje' kun je bijvoorbeeld beter vervangen door 'Zullen we dat later doen als je een beetje groter bent?'. Kinderen kunnen belemmerende boodschappen van ouders heel verkeerd opslaan in hun onderbewuste en dat kan resulteren later in belemmerend gedrag. Dit is iets wat je beter kunt vermijden.

Waarom? Daarom!

Hoe klein jouw kind ook is, doe steeds je best om uit te leggen waarom iets niet kan of niet mag. 'Omdat ik het zeg' is echt een antwoord wat je nooit zou mogen gebruiken. Iets kan te gevaarlijk zijn, te breekbaar of te groot maar wanneer een kind alleen maar te horen krijgt dat hij het niet mag, gaat het nooit de link kunnen leggen met de reden waarom.

Het hoeft geen heel betoog te zijn met details en geuren en kleuren maar een korte 'Nee liefje want…' is voor een kind vaak genoeg om te weten waarom iets niet kan of mag. Omgaan met een boos kind is echt een kwestie van inzicht, geduld en heel veel liefde.