Hoe help je jouw kind keuzes maken

Je kent het wel, je bent ’s avonds moe en wilt graag zonder al te veel gedoe de kinderen op bed leggen en zelf op de bank ploffen met een goed glas wijn en je favoriete tv-serie. Maar voordat je zo ver bent moet eerst nog de grote chaos in huis opgeruimd worden, de kinderen hebben overal en nergens hun speelgoed laten liggen. Het ligt vaak nog op de plek waar ze er voor het laatst mee hebben gespeeld. Jijzelf weet dat het veel slimmer is om speelgoed direct op te ruimen voordat je nieuw speelgoed pakt, maar hoe maak je je kind dit op een subtiele manier duidelijk? Hoe help je je kind keuzes maken?

In bovenstaand voorbeeld zou de volgende praktische aanpak kunnen werken: maak gebruik van een timer en laat het alarm na een bepaald aantal minuten afgaan. Vertel je kind dat al het speelgoed dat niet opgeruimd is voordat de timer afgaat, achter slot en grendel verdwijnt voor de aankomende 24 uur. Bij mijn zoontje veranderde er de eerste paar dagen nog niets in zijn gedrag.

Maar op een avond kwam hij al ruim voordat de timer afging weer naar beneden en gaf aan dat alles opgeruimd was in zijn slaapkamer. Toen ik vroeg hoe het kwam dat hij zo snel klaar was met opruimen zei hij: “Ik heb het speelgoed vandaag steeds opgeruimd voordat ik nieuw speelgoed uit de kast pakte”. Ik gaf aan dat dit een zeer wijze keuze van hem was. Kinderen aanleren om de juiste keuzes te maken kan lastig zijn, maar niet onmogelijk. Met de juiste aanpak gaat ook jou dit lukken!

Laat ze hun eigen fouten maken

Als moeder voelt het tegennatuurlijk om je kind niet voor alles te willen beschermen. Je wilt het liefst alle tegenslagen en teleurstellingen voor zijn en je kind hiervoor behoeden. Google maar eens op de term “curling ouder” (bedacht door de Deense psycholoog Bent Hougaard).

Toch is het aan te raden om kinderen ook hun eigen fouten te laten maken. Later kun je met je kind over de gemaakte fout praten en hoe hij het in het vervolg slimmer aan kan pakken. Door de fout zelf te maken zal dit je kind veel meer inzicht geven dan het had gekregen als jij hem ervoor behoed had.

Laat ze de ‘echte wereld’ zien

Ons instinct wil het liefst de koude en soms wrede kant van de wereld voor de ogen van onze kinderen afschermen. Toch is er geen betere leerschool voor ze dan af en toe blootgesteld worden aan een zinvolle portie realiteit. Stel je eens voor dat je je puber betrapt tijdens het roken van een sigaret. Normaliter begin je een lange preek over de gevaren van roken en geef je je kind een gepaste straf.

Maar je kunt ook samen met je kind op internet gaan zoeken naar afbeeldingen van de beschadigde longen van verstokte rokers. Deze laatste optie zal je kind veel meer inzicht geven en ook overtuigender werken. Als je je kind alleen maar straft zonder het meer inzicht te verschaffen leidt dit alleen tot boosheid richting jou en het vergroten van de afstand tussen jullie beiden.

Help je kind zichzelf te leren kennen

Het is voor kinderen vaak lastig om in een spiegel te kijken en daadwerkelijk te weten wie er naar ze terugkijkt. Wie ben ik? Waar ben ik goed in? En waar ben ik minder goed in? Kinderen die hun eigen sterktes en zwaktes kennen, beschikken over een betere basis om de juiste keuzes te kunnen maken. Alle  tv-programma waar ze op zoek zijn naar zangtalenten is hier een sprekend voorbeeld van.

Voortdurend zag je hier kinderen die dachten dat ze een talent hadden voor zingen, terwijl voor de kijker het snel duidelijk werd dat dit talent niet aanwezig was. Begrijp me niet verkeerd, het is goed om kinderen van alles te laten proberen, het is echter ook belangrijk dat ze zich realiseren dat ze niet in al die zaken tegelijkertijd kunnen uitblinken. Help je kind bij het leren kennen van zijn talenten, dan kan dit inzicht meewegen bij het maken van de juiste keuzes.

Praat met je kind

Een open communicatie is van wezenlijk belang in het ouderschap, dit is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Op het moment dat je kind doorheeft dat je een preek aan het geven bent met allerlei goed bedoelde adviezen, gaan deze het ene oor in en het andere oor direct weer uit. In plaats van een preek te geven kun je beter de verbinding zoeken door gesprekken te voeren over de onderwerpen die je kind interesseren.

De kans dat je dan een open communicatie met hem hebt, is vele malen groter en op deze manier kun je erachter komen hoe je kind precies denkt. Dit geeft je inzicht in hoe je kind een bepaalde keuze zal gaan maken, zelfs voordat hij hem bewust heeft gemaakt. Je kunt deze kennis gebruiken om eventuele ‘foute’ keuzes van je kind voor te zijn en hem op tijd in de juiste richting te sturen.

De positieve effecten van groepsdruk

Of het nu een kerkgroepje, de scouting of een sportvereniging is, onderdeel uitmaken van zulke sociale netwerken kan tot gevolg hebben dat je kind een positieve groepsdruk ervaart. Het vergroot de kans dat je kind bij het nemen van beslissingen, ook nadenkt over de gevolgen hoe andere kinderen tegen hem of haar zullen aankijken. Als een kind het gevoel krijgt dat het ‘iets te verliezen’ heeft door zich dwaas te gedragen, dan is de kans kleiner dat het dat ook daadwerkelijk zal doen. Op deze manier kan groepsdruk een positief effect hebben. Probeer ook zelf betrokken te raken bij de activiteiten van je kind, zowel op school als daarbuiten.

Een goede financiële opvoeding

Als ouder is het een prachtige uitdaging om je kind ook op financieel vlak goed voor te bereiden op het volwassen leven. Je wilt je kind graag goed leren omgaan met geld, bijvoorbeeld door het geven van zakgeld. Kinderen die al op jonge leeftijd leren wat verstandig is, doen het vaak op volwassen leeftijd ook beter op het financiële vlak. Als je kind goede keuzes kan maken op financieel gebied, dan zal dit ook een gunstige uitwerking hebben op andere vlakken waarin het keuzes moet maken.

Wees niet te zuinig met complimenten

Misschien betrap je jezelf erop dat je scheutiger bent met op- en aanmerkingen op je kind geven dan met het geven van complimenten. Onbewust willen we ze graag in allerlei situaties blijven onderwijzen over hoe ze het nóg beter kunnen doen. Bijvoorbeeld: “Kijk mama, wat een mooie auto van LEGO heb ik gemaakt hé?” “Ja schatje, ik zie het, heel mooi! Hij is alleen wel een beetje scheef en het stuur zit aan de verkeerde kant.” Klinkt dit herkenbaar? Als we complimenten geven op de juiste momenten dan kan dit het gedrag van je kind gunstig beïnvloeden. Je kind zal (onbewust) streven naar het ontvangen van meer complimenten en zal zodoende daar zijn of haar keuzes en gedrag op afstemmen.

Het belang van vriendschappen

Als we enkel zo sterk zijn als de zwakste schakel, dan is het van vitaal belang om onze kinderen bij te brengen hoe het de juiste keuzes maakt in het aangaan van vriendschappen. Hoe belangrijk, wij als ouders, ook denken te zijn voor onze kinderen, uiteindelijk gaat hun wereld steeds meer draaien om hun eigen sociale interacties en vriendenkring. Als ze advies nodig hebben, gaan ze die steeds vaker halen bij hun vrienden en niet langer bij jou. Als je wilt weten welke kant je kind zich op zal ontwikkelen, dan is het goed om zijn vrienden te leren kennen: “Laat mij kennis maken met jouw vrienden, dan zal ik jou kennis laten maken met je toekomst.”

Keuzes maken; geef zelf het goede voorbeeld

Alle goede adviezen ten spijt, uiteindelijk gaat het erom wat jij zelf als voorbeeld geeft aan je kind. Uiteindelijk zal een kind namelijk doen wat jij DOET en niet zozeer wat jij hem ZEGT dat hij zou moeten doen. Geef met betrekking tot bovenstaande onderwerpen dus ook steeds zelf het goede voorbeeld. Maak je toch fouten, gebruik dit dan om hierover uitleg te geven aan je kind en beloof beterschap voor de toekomst. Jezelf kwetsbaar opstellen en laten zien dat jij ook niet 100% foutloos bent, zal de band tussen je kind en jou eerder versterken dan verzwakken.

Met vallen en opstaan zul je kind steeds beter leren om de juiste keuzes te maken, zorg dat je beschikbaar bent als sparring partner van je kind. Bekijk telkens samen hoe de juiste keuze kan worden gemaakt en leer er samen van als het in eerste instantie niet de juiste was. De volgende keer zal het waarschijnlijker zijn dat je kind leert zelf keuzes maken. Stap voor stap onderweg naar volwassenheid.