Motorische ontwikkeling van je peuter.

De motorische ontwikkeling van de baby begint al in de baarmoeder. Maar het is een lange weg van de eerste reflexen naar zelfstandig lopen en zelfstandig aankleden. Als het aankomt op het gebruik van grove motoriek, zoals lopen, springen en hardlopen, heeft je peuter waarschijnlijk niet veel aanmoediging nodig. Het is net zo belangrijk dat kinderen werken aan hun fijne motoriek, omdat deze een heleboel andere essentiële fysieke en mentale vaardigheden ondersteunen. Dit zijn de kleine, duim-, vinger-, hand- en polsbewegingen. Ontdek hier de belangrijke mijlpalen in de motorische ontwikkeling van je peuter en hoe je grove en fijne motoriek kunt stimuleren.

Motorische ontwikkeling: een fijn afgesteld systeem

Pak, ren, loop, klap in de handen: wat je hebt geleerd in de loop je motorische ontwikkeling voelt als kinderspel. Maar motorische handelingen vereisen een nauwkeurig gecoördineerde interactie van veel verschillende spieren. Deze moeten op de juiste wijze via de zenuwen worden aangestuurd. Dit vereist op zijn beurt weer verschillende gebieden van het centrale zenuwstelsel en feedback van verschillende zintuiglijke organen, allemaal binnen enkele milliseconden!

Motorische ontwikkeling: belangrijk voor lichaam, geest en ziel

De motorische ontwikkeling begint lang voor de geboorte. Spontane bewegingen kunnen al in de 10e week van de zwangerschap worden waargenomen. De eerste stuiptrekkingen blijven echter lange tijd onopgemerkt, omdat de bewegingen eerst te zwak zijn en er nog voldoende ruimte in de baarmoeder is.

Grove en fijne motoriek: ontwikkeling bij peuters

Na de eerste verjaardag gaat je kindje ijverig verder met het oefenen van zijn of haar motoriek. Nu wordt de fijne motoriek steeds meer geperfectioneerd en wordt het dagelijks gebruik van dingen zoals tandenborstel, lepels, een kinderschaar of pen geleerd. Vooral bij tekenen en schilderen worden de fijne motoriek en oog-handcoördinatie steeds beter. Het is normaal dat tweejarigen de pen van de ene hand naar de andere bewegen. Hoe ouder het kind, hoe interessanter sporten zoals voetbal of handbal, klimmen en springen, maar ook hardlopen. Met al deze sportieve activiteiten trainen de kinderen hun gevoel voor evenwicht en lichaamscoördinatie.

Wat beïnvloedt de motorische ontwikkeling van een peuter?

Studies hebben factoren voor de motorische ontwikkeling gevonden. De motorische ontwikkeling van baby's kan worden beïnvloed door de volgende factoren:

• Laag geboortegewicht
• Voortijdige geboorte
• Hersenbeschadiging bij jonge kinderen (cerebrale parese)
• Laag opleidingsniveau
• Geestelijke problemen
• Ongewenste zwangerschap
• Problemen in het partnerschap
• Hebben geen invloed op hoe snel een kind een mijlpaal bereikt
• Broer of zus
• Soort bevalling (keizersnede/normale geboorte)
• Lengte en gewicht bij de geboorte
• Transport als baby (draagdoek/kinderwagen)
• Leeftijd van de moeder

Bevordering van de motorische ontwikkeling: Wat kunnen ouders doen?

Een goede motorische ontwikkeling is belangrijk voor de rest van je leven. Het is goed voor de motorische ontwikkeling van peuters als ouders of opvoeders het kind motiveren om zich op verschillende manieren te bewegen. Als een kind verschillende speelmaterialen heeft om uit te kiezen, stimuleert dit de motorische ontwikkeling. Dit betekent echter niet dat je dure trainingsapparatuur moet aanschaffen of per se moet deelnemen aan trainingsactiviteiten zoals babyzwemmen of gymnastiek. Een ballon of een speeltuin is voldoende.

De ruimte en de mogelijkheid om zich vrij te bewegen in een veilige omgeving zijn de belangrijkste voorwaarden voor de bevordering van de grove motoriek. Laat je kind op zijn blote voeten of met antislip sokken lopen, dit bevordert ook het evenwicht en de motoriek bij peuters. Met de volgende spelletjes en activiteiten kunnen de grote motorische vaardigheden worden gestimuleerd:

• Vang en gooi spelletjes
• Trampoline
• Kruiptunnel
• Balancering
• Trap opklimmen
• Klimmen
• Zwemmen
• Spelletjes met bal, ballon, springtouw

Het stimuleren van de fijne motorische ontwikkeling bij peuters

De fijne motoriek ontwikkelt zich beter wanneer de bewegingsomgeving vrij beperkt is en het kind zich op de taak kan concentreren. Afhankelijk van de leeftijd kunnen de volgende activiteiten de fijne motoriek bevorderen:

• Schilderen met potloden, penselen, waskrijt of vloerkrijt
• Draadspelletjes met touwtjes en kralen
• Puzzelspellen en puzzels
• Bouwstenen
• Hamerspel
• Deeg
• Papier vouwen
• Micado
• Weefraam
• Vingerspelletjes

Hoe kun je de fijne motoriek van je kind nog meer stimuleren?

Peuters hebben niet veel nodig om nieuwe dingen te proberen. Natuurlijk kan je kind niet alles meteen zelf doen. Maar met aanmoediging, steun en veel tijd om te leren, zal hij je zeker verrassen. Laat hem dus eenvoudige taken uitvoeren, zoals aankleden (hij kan beginnen met het los maken van grote knopen door knoopsgaten) en het maken van een ontbijt (geef hem een mes, een boterham en een potje jam en laat hem zijn gang gaan). De onderstaande activiteiten bouwen voort op de fijne motoriek van je kind en het stimuleren van nieuwe vaardigheden.

Aan- en uitkleden

Dingen aan en uitdoen is een obsessie voor veel peuters, dat heb je waarschijnlijk al gemerkt. Tien minuten geleden heb je je peuter zijn mooiste kleren aangetrokken. Nu je klaar bent om naar buiten te gaan, is hij weer helemaal naakt! Dingen aan en uitdoen is een leuk spel voor peuters. Maar je kind doet het niet om je geduld te testen. En het aan- en uitkleden biedt hem een heleboel mogelijkheden om zijn vinger en handcoördinatie te oefenen. Help je kind door zoveel mogelijk kansen op succes te creëren. Kleine poppenkleren zijn te ingewikkeld en leiden alleen maar tot tranen, maar grote capes of poncho's zijn hanteerbaar. Als je peuter het vooral leuk vindt om zich aan te kleden, zorg dan voor een grote doos verkleedkleren.

Tekenen

Ergens tussen de leeftijd van 12 en 18 maanden zal je peuter waarschijnlijk proberen te “schrijven” door strepen op papier te maken. Rond de 18 en 24 maanden zullen ze je verrassen door verticale en horizontale lijnen en misschien een cirkel te tekenen. Beloon deze vroege krabbels, die een hele reeks nieuwe vaardigheden aanmoedigen. Tekenen met is een kwestie van fijne motorische vaardigheden zoals het vastpakken en vasthouden van een potlood. Daarnaast stimuleert het de fantasie van een kind. Geef je ontluikende kunstenaar grote vellen dik papier. Ook dikke, stevige kleurpotloden of wasbare kleurstiften in een paar primaire kleuren (om niet te overweldigen) zijn een goede keuze. En vergeet ook het vingerverven niet, dit helpt ook de fijne motoriek en creativiteit van je peuter.

Stapelen, sorteren en rijgen

Van het zorgvuldig balanceren van het ene blok op het andere tot het plaatsen van gekleurde ringen op een paal, stapelen (en afbreken natuurlijk) is echt iets voor peuters. Het is ook een fantastische manier voor je kind om haar steeds wendbaardere vingers te gebruiken. Om deze architectonische bezigheden nog interessanter te maken, kun je je kind laten experimenteren met blokken van verschillende afmetingen, vormen en kleuren.

Vertraging bij motorische ontwikkeling bij peuter

Motorische ontwikkeling bij peuters is vergelijkbaar, maar niet identiek. Het is een onderdeel van de mentale ontwikkeling. Zoals bij elke ontwikkelingsstap leren kinderen grove en fijne motoriek met verschillende snelheden. De volgorde van de afzonderlijke motorfasen hoeft niet voor elk kind hetzelfde te zijn. Soms worden individuele stappen gewoon overgeslagen. Beide het gevolg zijn van het feit dat kinderen een andere ontwikkelingsfocus hebben. Kinderen met motorische vaardigheden leren meestal later te spreken en kinderen met meer taalvaardigheden leren later te lopen.

Soms hebben baby's fysieke blokkades (bijvoorbeeld als gevolg van een geboortetrauma) die de motorische ontwikkeling van het kind belemmeren. Na een grondig medisch onderzoek en de uitsluiting van ernstige ziekten kan een bezoek aan een osteopaat soms wonderen doen. Als de motorische ontwikkeling duidelijk wordt belemmerd of ernstig wordt vertraagd, herkent de kinderarts dit meestal vrij snel aan de hand van de bijbehorende tests en onderzoeken.