Slaapschema peuter: hoeveel slaapt een peuter?

Hoe, wanneer en hoeveel kinderen slapen verschilt sterk van kind tot kind, zelfs in de peuter- en kleuterleeftijd. Kinderen brengen vaak meer tijd in bed door dan ze eigenlijk nodig hebben om te slapen. Geen wonder dat ze huilen als ze naar bed gaan of moeilijk in slaap vallen. Lees in hier alles over het slaapschema van een peuter, hoeveel ze slapen en tips bij slaapproblemen.

De behoefte aan slaap varieert van kind tot kind

De behoefte van het kind aan slaap neemt af naarmate het ouder wordt, maar blijft van kind tot kind verschillen. Zo hebben peuters van ongeveer twee jaar gemiddeld 12 tot 13 uur slaap nodig, terwijl peuters van drie of vier jaar vaak maar elf tot twaalf uur slaap nodig hebben. Maar zelfs op deze leeftijd zijn afwijkingen tot twee uur volkomen normaal. Vergeleken met baby’s is de hoeveelheid slaap overdag verminderd. Ook hier zijn er grote verschillen van kind tot kind: aan het begin van het tweede levensjaar slapen de meeste kinderen nog steeds twee of meer slaapjes gedurende de dag, terwijl ze op 18 maanden bijna allemaal maar één keer per dag slapen en sommigen zelfs een middagdutje volledig opgeven bij 24 maanden.

Gemiddelde slaapduur van peuters

Kinderen verschillen veel als het gaat om slapen. Als er problemen zijn met naar bed gaan of te vroeg opstaan, of als je niet zeker weet hoeveel slaap je kind eigenlijk nodig heeft, kun je een zogenaamd slaapdagboek gebruiken. Je kunt dit gebruiken om vast te leggen wanneer en hoe lang je kind gedurende twee tot drie weken slaapt. Probeer de bedtijden van je kind aan te passen aan zijn of haar werkelijke slaapwensen. Als je kind minder slaap nodig heeft dan voorheen, moet de bedtijd dienovereenkomstig worden uitgesteld. Je kunt ook proberen je middagdutje in te korten.

Je kind zal zelf het middagslaapje overslaan

Wanneer peuters stoppen met een middagdutje is zeer verschillend. Heel wat peuters van drie houden er nog steeds van om 's middags een dutje te doen. En zelfs onder de kinderen van de basisschool zijn er kinderen die in ieder geval af en toe in de middag liggen. Sommigen slapen misschien niet meer 's middags, maar hebben in ieder geval nog een beetje rust nodig waarin ze bijvoorbeeld comfortabel op de bank liggen en naar een boek kijken of naar een cd luisteren. Het is het beste als je je laat leiden door de persoonlijke behoeften van je kind. Forceer het dutje niet, maar verwijder het niet als je kind duidelijke tekenen van vermoeidheid vertoont.

Kinderen die overdag slapen

In de eerste levensjaren hebben kinderen ook overdag slaap nodig. Grafieken geven aan hoe het aantal kinderen dat ‘s middags slaapt afneemt naarmate ze ouder worden. Je kunt beter wel ingrijpen als je kind 's avonds niet moe is. Dit kan erop wijzen dat de slaaptijden, die eigenlijk 's nachts zouden moeten plaatsvinden, naar de middag worden verschoven. Dan kun je het dutje inkorten of afschaffen, zodat je kind 's avonds beter kan inslapen en 's nachts beter door kan slapen.

Bedtijden bepalen

De tijd waarop een peuter naar bed gaan hangt af van de hoeveelheid slaap die het nodig heeft en de tijd die je nodig hebt om op te staan. De juiste tijd om naar bed te gaan wordt bepaald door de tijd dat je opstaat minus de persoonlijke slaapbehoefte van je kind. Dit betekent dat als een kind regelmatig om 7.00 uur wakker wordt en ongeveer tien uur slaap nodig heeft, het uiterlijk om 21.00 uur in bed moet liggen. Als het heel lang duurt om in slaap te vallen, kun je je kindje eerder in bed leggen. Als je kind 's middags regelmatig slaapt, heeft hij of zij 's nachts minder slaap nodig. Hij wordt dus eerder in de ochtend wakker of moet later naar bed worden gebracht.

Welk slaaptype is het kind?

Zolang je kind nog niet naar school gaat en de tijd om op te staan iets flexibeler is, kun je ook aandacht besteden aan het “slaaptype” van je kind. De zogenaamde “leeuweriken” komen 's morgens gemakkelijk uit bed en voelen zich meteen topfit, maar zijn relatief vroeg in de avond moe. “Uilen” slapen graag lang door in de ochtend, maar willen ’s avonds niet naar bed. Als je rekening houdt met deze aanleg van je kind, kan het helpen om veel slaapproblemen te voorkomen.

Slaapproblemen bij peuters

Sommige peuters willen niet naar bed. Hoewel ze moe zijn, willen ze de dag gewoon niet beëindigen of zijn ze bang om iets te missen. Als je peuter problemen heeft met naar bed gaan, kun je het beste de volgende stappen ondernemen. Om elke avond machtsstrijd te vermijden, is het zinvol om in de regel vast te houden aan een afgesproken bedtijd. Een duidelijke afspraak is vaak beter dan eindeloze discussies. Als de bedtijden duidelijk geregeld zijn, kan er natuurlijk een uitzondering worden gemaakt, bijvoorbeeld voor speciale gelegenheden, of als je zelf het gevoel hebt dat je kind gewoon nog niet moe is.

En de ouders? Eindelijk een vrije avond ….

Als ouders wil je eindelijk je rust en een beetje tijd voor jezelf hebben, alleen of met z'n tweeën in de avond. Een meer dan terechte wens. Als je je kind echter alleen om deze reden en in tegenstelling tot zijn of haar slaapbehoeften vroeg naar bed brengt, zal dit in het beste geval problemen veroorzaken met in slaap vallen en doorslapen en dit zal je zeker geen rustige avond brengen. Jongere kinderen kunnen soms eerder in slaap vallen, maar dan zullen ze naar verwachting eerder in de ochtend fit zijn.

Als je kind vanaf ongeveer drie jaar een tijdje alleen kan zijn, kun je proberen om compromissen met hem of haar te vinden. Leg uit dat je ook een beetje tijd voor jezelf nodig hebt. Ga er bijvoorbeeld mee akkoord dat hij of zij het laatste half uur of uur voor het gebruikelijke slaapritueel kan schilderen in zijn kamer, een boek kan bekijken of een andere rustige bezigheid mag uitoefenen.

Uitgebreide slaaphulpmiddelen kunnen leiden tot ongunstige slaapgewoonten

In de kindertijd zijn ongunstige slaapgewoonten de meest voorkomende oorzaak van problemen bij het inslapen en doorslapen. Bijvoorbeeld wanneer moeder met hun baby in hun auto rondrijden of kinderen aan het haar van hun moeder plukken om in slaap te vallen. Zodra dergelijke slaaphulpmiddelen een gewoonte zijn geworden, eisen kinderen ze vaak met veel geschreeuw op. Dit leidt tot problemen bij het inslapen, zeker als het haar van de moeder niet beschikbaar is of als de ouders te moe zijn om hun kind elke avond in de armen te dragen tot hij of zij in slaap is gevallen.

Dergelijke ongunstige gewoonten kunnen ook problemen veroorzaken tijdens het slapen. Dit komt omdat alle kinderen 's nachts verschillende keren kortstondig wakker worden, maar in de regel vinden ze snel hun weg terug naar de slaap. Als een kind echter gewend is aan bepaalde slaapmiddelen, is het zeer waarschijnlijk dat het deze ook 's nachts nodig heeft.

Ongunstige slaapgewoonten sluipen er vaak onopgemerkt in

Slaaphulpmiddelen die verder gaan dan het gebruikelijke avondritueel van naar bed gaan, kunnen op een bepaald moment of in bepaalde situaties wel goed en passend zijn. Op de lange termijn moeten ze echter beter worden vermeden. Een ziek kind heeft bijvoorbeeld veel aandacht nodig en van een kind dat net iets moeilijks heeft meegemaakt, kan niet verwacht worden dat het alleen in slaap valt.

Ook in een nieuwe omgeving, bijvoorbeeld op vakantie of na een verhuizing, kan een kind veel nabijheid van zijn of haar ouders nodig hebben om tot rust te komen. Een probleem wordt pas een probleem als men niet terugkeert naar een “normale” procedure na de “uitzonderlijke situatie”. Daarom is het belangrijk om zo snel mogelijk (weer) zulke slaapgewoonten te vinden die ouders op de lange termijn kunnen en willen volhouden.

Tips voor een goede nachtrust

Het is niet verwonderlijk dat kinderen het soms moeilijk vinden om 's avonds in slaap te vallen, peuters maken overdag zoveel mee. Als je de slaapgewoonten van je kind wilt veranderen, is het belangrijk dat je echt overtuigd bent van de noodzaak. Laat je kind met liefde en geduld zien dat je iets wilt veranderen en dat je het zult afdwingen. Dit kan echter alleen slagen als je kind je ook overdag als consistent ervaart. Ga als het tijd is om naar bed te gaan niet plotseling over naar een heel andere opvoedingsstijl. Geef jezelf en je kind alle tijd om eraan te wennen.

Zo kun je je kind in kleine stapjes laten wennen aan het alleen in slaap vallen

Blijf bij zijn bed liggen tot hij in slaap valt, misschien zelfs hand in de hand. Beweeg de stoel dan iedere avond steeds verder weg totdat je de kamer volledig kunt verlaten. Dit kan enige tijd in beslag nemen. Maar het is belangrijk dat je standvastig blijft en niet toegeeft aan de protesten die zeker zullen komen. Je kind moet zich realiseren dat je serieus bent. Het moet ook het gevoel hebben dat het je liefdevol begeleidt bij dit nieuwe slaapritueel.