Hormoontherapie

Als zwanger worden niet lukt ga je natuurlijk op zoek naar oorzaken. Een probleem in de cyclus van de vrouw kan een van die oorzaken zijn en de oplossing is dan een hormoontherapie. De hormoontherapie is gericht op de hormoonhuishouding van vrouwen en wordt gedaan door een endocrinoloog. Een andere reden voor hormoontherapie kan zijn dat om welke reden dan ook de eicel maar niet bevrucht wordt door een zaadcel en men dit dus buiten het menselijk lichaam in het laboratorium wil doen.

Wat is hormoontherapie?

Heel eenvoudig gezegd is het een behandeling met hormonen dat ervoor zorgt dat je hormoonhuishouding precies gaat doen wat het moet doen. In de meeste gevallen is dit een eicel tot rijping brengen en afgeven aan de eileider zodat deze bevrucht kan worden door een zaadcel. Vervolgens kan deze zich innestelen in de baarmoederwand en daar tot ontwikkeling komen om na negen maanden een mooi kindje op de wereld te zetten. De hormoontherapie is dus gericht op de cyclus van de vrouw.

Wat doen hormonen

Om te begrijpen wat hormonen precies doen tijdens de cyclus van de vrouw moeten we eerst kijken naar de hypofyse en de hypothalamus. De hypothalamus stuurt de hypofyse aan middels het boodschapperhormoon LHRH. De hypofyse bestaat uit drie klieren die een centrale rol spelen in de hormoonhuishouding. De hypofyse stimuleert de schildklier, bijnieren maar ook de geslachtsklieren. Daarnaast produceert de hypofyse de hormonen prolactine, FSH en LH. FSH staat voor follikel stimulerend hormoon, dat wil zeggen dat het de groei van een follikel stimuleert. Het zorgt ook voor de aanmaak van het hormoon oestrogeen. Oestrogeen is weer belangrijk voor de groei van baarmoederslijmvlies. Hierdoor kan een bevruchte eicel zich innestelen oftewel hechten aan de baarmoederwand. LH oftewel Luteïniserend Hormoon zorgt ervoor dat ovulatie plaats kan vinden en er het hormoon progesteron gemaakt wordt. Progesteron zorgt er voor dat het baarmoederslijmvlies voldoende voedingsstoffen bevat. Deze voedingsstoffen zijn nodig voor de bevruchte eicel.

Waarom is hormoontherapie nodig?

Sommige vrouwen hebben moeite met zwanger worden en als na onderzoek blijkt dat dit iets met de hormoonhuishouding te maken heeft kan men het op deze manier proberen te reguleren. Dat wil zeggen dat de cyclus van de vrouw dan in balans gebracht wordt en alles van de eisprong tot innesteling in de baarmoeder weer normaal verloopt. Ook kan het zo zijn dat de vrouw geen problemen heeft met de hormoonhuishouding, maar dat zwanger worden toch niet wil lukken. Dan kan het zo zijn dat men besluit tot IVF of ICSI. De vrouw krijgt dan hormonen toegediend zodat er meer dan een eicel tegelijkertijd tot rijping komt. Dat is handig want deze eicellen worden vervolgens uit het lichaam gehaald om bevrucht te worden. Hierdoor hoeft men maar een keer een hormoonbehandeling te doen en kan men dus meerdere eicellen oogsten om te bevruchten in het lab.

Wanneer is therapie mogelijk?

Hormoontherapie is niet zomaar voor iedereen weggelegd. Je kunt er pas voor in aanmerking komen als je al geruime tijd zwanger probeert te worden en het maar niet lukt. Je zit dan al in het traject om uit te zoeken wat de oorzaken zijn en bent doorverwezen naar de endocrinoloog. Het kan vervolgens worden toegepast om je cyclus te reguleren of om juist voor meer eicellen te zorgen. Enerzijds is dan de kans op een natuurlijke zwangerschap groter en anderzijds worden de eicellen gebruikt voor bijvoorbeeld IVF of ICSI.

Welke hormoontherapie mogelijkheden zijn er?

Er zijn verschillende soorten hormoontherapieën. Afhankelijk van wat de oorzaak nou precies is kan men voor een bepaalde hormoontherapie kiezen. Bij de ene therapie moet men hormonen injecteren, bij de andere krijgt men een infuus, een neusspray of juist gewoon een pilletje.

Clomifeen

Dit is een hormoon dat lijkt op oestrogeen, het zorgt ervoor dat de normale ovulatie bij vrouwen tot stand gebracht wordt. Het blokkeert namelijk het oestrogeen waardoor de hormonen LH en FSH toenemen en er follikels gaan groeien en tot rijping komen. Je slikt deze pillen gedurende een week per maand en daarna zal het lichaam de rest moeten doen. De kans op meerlingen is wel groter, omdat er een grotere kans is dat meerdere eicellen tot rijping komen.

Gonadotrofine

Mocht Clomifeen niet tot een zwangerschap leiden, of heb je het probleem dat er slechts sporadisch eicellen tot rijping komen dan kan er gekozen worden voor gonadotrofine injecties. Dat wil zeggen dat je jezelf moet inspuiten met gonadotrofine zodat er meerdere eicellen tot rijping komen.

LHRH pomp

Het kan zijn dat je lichaam te weinig LHRH produceert, dit is een boodschappenhormoon dat voor de afgifte van FSH en LH door de hypofyse moet zorgen. LH en FSH zijn hormonen die voor de rijping van de eicel en de afgifte van de eicel aan de eileider zorgen. Als je lichaam te weinig FSH en LH produceert kan een infuus van LHRH ervoor zorgen dat FSH en LH wel door de hypofyse wordt afgegeven en er dus ook rijping van de eicellen plaats kan vinden. De kans op zwangerschap neemt hierdoor toe doordat de normale cyclus hersteld wordt. Hierbij is er geen vergrote kans op meerlingen.

Bromocriptine

Als je lichaam teveel van het hormoon prolactine produceert heeft dit een negatief effect op LHRH. Dat wil zeggen dat er te weinig FSH en LH afgegeven wordt. Aan het bloed kan men zien of iemand teveel prolactine produceert en met behulp van bromocriptine kan men het prolactine niveau laten dalen. Dit zijn pillen die je moet slikken en reguleren dus eigenlijk de hoeveelheid prolactine waardoor de cyclus weer normaal wordt.

GNRH-remmer

GNRH is Gonadotropin-releasing hormone. Het is een hormoon dat zorgt voor de afgifte van FSH en LH door de hypofyse. Deze zorgen onder normale omstandigheden voor de rijping van de eicellen en de eisprong. Bij IVF of ICSI is het wel de bedoeling dat eicellen tot rijping komen, maar er geen eisprong plaatsvind. De arts wil de eicellen namelijk kunnen ‘oogsten’ om deze buiten het lichaam te bevruchten. De GNRH-remmer zorgt er dan ook voor dat de eicellen wel tot rijping komen. De eisprong vindt echter niet plaats. Om dat voor elkaar te krijgen moet in eerste instantie de normale productie van eicellen stilgelegd worden. Dit gebeurt meestal door de anticonceptiepil te slikken. Na een tijdje wordt met behulp van de GNRH-remmer de productie van eicellen op gang gebracht. Dit kan middels injecties of een neusspray.

Hoe gaat de therapie in zijn werk?

Om erachter te komen welke therapie voor jou geschikt is zal er onderzoek plaats moeten vinden. Meestal is bloedonderzoek voldoende. In het bloed kan men de concentraties van verschillende hormonen vaststellen. Afhankelijk van de resultaten van dit onderzoek zal er een therapie gekozen worden. Afhankelijk van de gekozen hormoontherapie moet men dus pillen slikken, een neusspray gebruiken, zichzelf injecteren of een infuus toegediend krijgen. Het spreekt voor zich dat dit allemaal onder deskundige begeleiding gebeurt. Tijdens de gehele therapie periode blijft men dan ook onder begeleiding van een endocrinoloog, een hormoondeskundige. Hormoonbehandelingen zijn namelijk niet zonder bijwerkingen. Bij sommige hormonen is het zelfs beter om niet auto te rijden. Mocht er na verloop van tijd sprake zijn van een zwangerschap dan is verdere behandeling uiteraard niet meer nodig. Men kan dan de zwangerschap onder begeleiding van een verloskundige of gynaecoloog volbrengen.