Wat kun je doen tegen misselijkheid tijdens je zwangerschap?

Misselijkheid en braken zijn vaak de grootste ongemakken tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap. Ruim tachtig procent van alle zwangere vrouwen hebben er last van, vooral ’s ochtends. Bij sommigen duurt hun misselijkheid zelfs hun volledige zwangerschap. Wat zijn de oorzaken van zwangerschapsmisselijkheid en wat kunnen we er zelf aan doen om de symptomen ervan zoveel mogelijk te verzachten?

Wat is de oorzaak van zwangerschapsmisselijkheid?

Misselijkheid kan in principe ieder moment van de dag ontstaan. Zwangere vrouwen hebben er vooral 's morgens het meeste last van. De oorzaak van ervan is nog niet helemaal duidelijk. Zeker is wél dat het met de veranderde hormonen van de vrouw te maken heeft. Tijdens de eerste weken van de zwangerschap worden er grote hoeveelheden van het zwangerschapshormoon HCG aangemaakt. Volgens wetenschappers speelt dit een belangrijke rol bij het ontstaan van zwangerschapsmisselijkheid. Vooral in het begin van de zwangerschap raken je hormonen nogal in de war. Dat heeft uiteraard zijn weerslag op je lichaam. Eens je hormonen weer in evenwicht verdwijnt je zwangerschapsmisselijkheid vaak spontaan. Dat is vaak het geval tussen de twaalfde en de zestiende week van je zwangerschap.

Negen maanden misselijk

Dat is spijtig genoeg niet bij alle vrouwen het geval. Ruim 20 procent van alle zwangere vrouwen hebben hun hele zwangerschap last van misselijkheid en braken. Het is zelfs zo dat vrouwen die alleen in de eerste drie maanden van hun zwangerschap misselijk waren daar op het einde terug mee geconfronteerd worden. Maar dat heeft een andere oorzaak dan bij het prille beging van je zwangerschap. Tijdens de laatste weken drukt je baarmoeder tegen de onderkant van je maag. Die extra druk stuwt maagzuur naar je slokdarm waardoor je misselijk wordt en braakt. Vanaf het ogenblik dat je baby in daalt ben je van deze misselijkheid definitief verlost.

Ontstaan en symptomen van misselijkheid tijdens je zwangerschap

Zwangerschapsmisselijkheid manifesteert zich vooral als een wee en ijl gevoel in je maagstreek. In veruit de meeste gevallen gaat misselijkheid samen met braken of een neiging daartoe. Ochtendmisselijkheid tijdens je zwangerschap uit zich vooral bij een lege maag. Alles er iets in je mond terecht komt is dat al genoeg om je misselijk te voelen of te braken. Te beginnen met het poetsen van je tanden. Vanaf het ogenblik dat je ontbeten hebt, stopt deze ochtendmisselijkheid bij de meeste vrouwen. Bij anderen is dat spijtig genoeg niet zo en keert die misselijkheid en het braken overdag geregeld terug. Die zwangerschapsmisselijkheid is soms zo hevig dat deze vrouwen niets meer aan kunnen en een ganse dag in bed blijven. Deze misselijkheid kan al ontstaan vanaf het ogenblik dat je maandstonden veertien dagen uit blijven. Als je drie of vier maanden zwanger bent, verdwijnt de misselijkheid meestal.

Kun je zelf iets doen tegen zwangerschapsmisselijkheid?

Ben je zwanger en krijg je vooral 's morgens met zwangerschapsmisselijkheid af te rekenen? Blijf dan vooral kalm en doe het rustig aan. Eet licht verteerbare crackers of beschuitjes en drink een kop thee. Word je misselijk van drinken, eet dan eerst. Zet de avond voordien iets klaar om de volgende ochtend te eten. Of blijf in bed en laat je partner je iets serveren. Eet tijdens je zwangerschap nooit grote hoeveelheden tegelijk en pas regelmatig beperkte eetmomenten in. Als je naar buiten gaat zorg dan steeds dat je iets op zak hebt om te knabbelen. Ben je ook 's nachts misselijk? Eet dan nog een kleinigheid voor je naar bed gaat. Sla zeker geen enkele maaltijd over en eet zo gezond en natuurlijk mogelijk. Een gezond eetpatroon is evenwichtig en gevarieerd samengesteld. Het bevat naast een grote hoeveelheid hoogwaardige eiwitten ook voldoende gezonde onverzadigde vetten, vetzuren en trage koolhydraten. Zo krijg je van alles voldoende naar binnen wat je nodig hebt om dagelijks goed te functioneren. Zwangere vrouwen eten bij voorkeur geen pittig gekruide gerechten en vetrijke voeding. Wees niet alleen voorzichtig met wat je eet, maar even goed met wat je drinkt. Als je veel last hebt van misselijkheid kun je sinaasappelsap en koffie zoveel mogelijk vermijden. Die vergroten je risico op misselijkheid. Als je regelmatig moet braken verlies je veel vocht. Drink verspreid over de dag voldoende water, minstens 2,5 liter per dag. Water spoelt je lichaam schoon van alle (giftige) afvalstoffen die nadelig zijn voor je gezondheid.

Kun je helemaal niets binnen houden?

Kun je helemaal niets binnen houden en komt zowel wat je eet en drinkt er onmiddellijk weer uit? Eet of drink dan gedurende minstens twee uur niets. Zelfs geen slokje water. Bouw na deze twee uur onthouding alles langzaam weer op door af en toe een kleine slok water te drinken en iets licht verteerbaar te eten. Blijft je misselijkheid en braken aanslepen? Dan kan je huisarts een geneesmiddel zoals primperan of domperidon voorschrijven. Ligt brandend maagzuur aan de basis van je misselijkheid dan kunnen Rennie of Gaviscon je klachten verminderen. Neem zeker geen geneesmiddelen zonder eerst je huisarts te raadplegen. Zwangerschapsmisselijkheid is ongevaarlijk voor je baby. Zelf kun je tijdens deze periode wel wat gewicht verliezen. Dat wordt gecompenseerd door je reserves. Plas je minder vaak dan normaal, is je urine donker van kleur en ruikt deze sterk of ruikt je adem naar aceton? Dan is je metabolisme of stofwisseling ernstig verstoord. Neem dan onmiddellijk contact op met je huisarts of je gynaecoloog.

Slaapgebrek tijdens je zwangerschap

Moeilijk inslapen en slecht slapen zijn twee belangrijke problemen die vaak tijdens de zwangerschap voorkomen. Dat kan je misselijkheid alleen maar erger maken. Ben je bij de minste inspanning vermoeid door tekort aan slaap? Neem dan tijdig rust overdag.

Je eigen gezondheid en zwangerschapsmisselijkheid

Je eigen gezondheid heeft ook een invloed op de ernst van je zwangerschapsmisselijkheid. Dat is zeker het geval met een slechte bloedsomloop en spijsvertering. Het ontstaan van zwangerschapsmisselijkheid is vaak ook het gevolg van psychologische en emotionele factoren. De mate en intensiteit van zwangerschapsmisselijkheid hangt van meerdere factoren af en verschilt sterk van vrouw tot vrouw. Er is gelukkig geen reden tot paniek, ook bij hevige misselijkheid moet je je niet ongerust maken. Behandeling met geneesmiddelen is vaak niet nodig. Neem wel tijdig contact op met je huisarts als je:

• Helemaal geen eten of drinken binnen houdt
• Minder vaak plast dan anders
• Je gewicht daalt

Toediening van extra vocht tijdens je zwangerschap

Is je misselijkheid en braken zo erg, dan kan een ziekenhuisopname nodig zijn. Daar zal men je extra vocht toedienen via een infuus. Deze behandeling is ongevaarlijk, zowel voor jou als voor je baby. Die zal er geen enkele last van ondervinden. Ben je toch ongerust of voel je je niet goed in je vel? Aarzel dan niet en raadpleeg je huisarts. Dat doe je veel beter te vroeg dan te laat.

Dit kun je zelf doen tegen misselijkheid tijdens de zwangerschap

Gelukkig kun je zelf veel doen om misselijkheid tijdens je zwangerschap te voorkomen of minstens de symptomen ervan zoveel mogelijk te verzachten. Heb je last van ochtendmisselijkheid en dan vooral op je nuchtere maag? Dat kun je voorkomen door 's avonds iets licht verteerbaar klaar te leggen (bijvoorbeeld op je nachtkastje) zodat je onmiddellijk bij het ontwaken iets kunt eten. Zorg er ook voor dat je altijd wat drank binnen handafstand hebt staan. Zorg er ook voor dat je altijd iets om te knabbelen bij je hebt als je de deur uitgaat. Als je overdag door misselijkheid wordt geplaagd heb je zo altijd iets om tussen te tanden te steken. Het beste om misselijkheid te voorkomen zijn je drie grote maaltijden te vervangen door meerder (bijvoorbeeld zes of acht) beperkte eetmomenten. Dat verkleint je risico op misselijkheid en braken aanzienlijk en zal ervoor zorgen dat je niet teveel aan gewicht wint tijdens je zwangerschap. Door meerdere keren beperkt te eten is je metabolisme constant actief waardoor je opgeslagen lichaamsvet verbrandt.

Bewezen tips om misselijkheid en braken te verminderen

• Zorg er voor dat je maag nooit leeg is
• Eet 's morgens altijd iets licht verteerbaar zoals een toast of een beschuit
• Drink 's morgens een groot glas lauw water met een scheutje zelf geperst citroensap
• Eet zo weinig mogelijk en liefst geen pittig gekruid voedsel
• Beperk de consumptie van vetrijke voeding
• Vermijd zoveel mogelijk zoetigheden en suiker
• Drink zo weinig mogelijk koffie vanwege de aanwezigheid van cafeïne
• Eet nooit fruit in combinatie met melkproducten
• Vetarme bouillon kan misselijkheid en braken voorkomen
• Stress is een belangrijke oorzaak van braken. Hou het dus rustig, neem tijdig ontspanning en voldoende slaap

Velen vrouwen die hun eerste kindje verwachten en misselijk zijn vragen zich af of dit ook noodzakelijk bij de volgende zwangerschap zo zal zijn. Dat is gelukkig niet altijd zo. Het is even goed mogelijk dat je bij je eerste zwangerschap nergens last van hebt en bij een volgende wel. Onderzoek heeft wel uitgewezen dat als je zwanger bent van een twee-of een meerling je risico op zwangerschapsmisselijkheid groter wordt.