Roodvonk bij je kind: kan het kwaad?

Roodvonk is vaak een kinderziekte met een opvallende huiduitslag die voor de buitenwereld er rood en roos uitziet. Vooral kinderen hebben er in de jeugdjaren mee te maken. Een paar decennia geleden was het een niet te onderschatten kinderziekte, maar tegenwoordig heeft antibiotica roodvonk minder levensbedreigend gemaakt. In dit artikel ‘Roodvonk bij je kindje: kan het kwaad’ een overzicht welke stappen je moet ondernemen en welke symptomen optreden bij het ontdekken van roodvonk.

Wat is roodvonk?

Roodvonk is een uitgesproken kinderziekte die je als ouder kan vaststellen wanneer rode roze huiduitslag waar te nemen is bij je kind. De aandoening treft vooral kinderen. Deze ziekte mag niet worden onderschat en leidt soms tot verwikkelingen met ernstige symptomen wanneer je dit niet meteen behandelt. Enkele decennia geleden was roodvonk een bedreigende ziekte, maar antibiotica als geneesmiddel heeft de ziekte onder controle gekregen.

In sommige gevallen komen ernstige uitbraken nog incidenteel voor, maar zijn zelden. In tegenstelling tot vroeger kan roodvonk bij je kindje geen kwaad. Kinderen tussen de vijf en vijftien jaar vertonen bij roodvonk hogere koorts dan andere leeftijdgenoten. Plus minus 90 procent van de kinderen ontwikkelt de ziekte op een leeftijd onder de tien jaar.

Wat veroorzaakt nu de aandoening?

De grote boosdoener van roodvonk wordt teweeggebracht door de bacterie Streptococcus pyogenes die aan de basis ligt van een keelontsteking. Scarlatina wordt eveneens als medische term omschreven voor roodvonk. Nochtans verwijst men dan naar een minder acute aandoening. Verdere complicaties van de huiduitslag worden voorkomen door gepaste antibiotica.

De symptomen van roodvonk

De uiterlijke symptomen van roodvonk verschijnen meestal na de eerste en vierde dag van de opgelopen infectie. Volgende tekenen worden dan waargenomen:

• Een rode pijnlijke keel, vaak gepaard gaand met geelachtige of witte vlekken
• Vaak wordt koorts vastgesteld van 38,3 Celsius en hoger
• De kinderen hebben vaak last van koude rillingen

De huiduitslag vindt plaats 12 tot 48 uren na de besmetting met de bacterie. Kleine rode huiduitslag in de vorm van vlekken, tekenen zich af. Het ziet eruit alsof je te lang in de zon hebt gelegen met je huid. De uitstulping voelt ruw aan zoals schuurpapier. De huiduitslag deint in de meeste gevallen uit over het hele lichaam: aan de hals, beide oren, lies, dijen en ellebogen. Over het algemeen wordt het gezicht gevrijwaard van de vervelende huiduitslag, hoewel de wangen vaak dezelfde symptomen vertonen. De buurt van de mond straalt wit uit. Na een periode van zes dagen begint de huiduitslag af te nemen in de meeste gevallen. Volgende symptomen treden eveneens op:

• Tijdens het eten kan je moeilijk slikken
• Een grieperig loom gevoel overheerst
• Je hebt de hele tijd last van hoofdpijn
• Braken en misselijkheid
• Verminderde eetlust
• Lymfeklieren en nekklieren zijn opgezwollen
• Er vormt zich een opvallende witte laag op de tong

De huid van de handen en voeten van je kind zal na een zestal weken volledig verdwijnen van de uitslag en helemaal vervellen.

Hoe wordt de kinderziekte verspreid?

Roodvonk wordt overgebracht via vocht die uit de mond en neus komt. Bijvoorbeeld wanneer een persoon, die besmet is met roodvonk, niest of een hoestbui heeft. Hierdoor worden de bacteriën in druppels water in de lucht verspreid. Een persoon in de buurt vangt deze druppels op tijdens het ademen. Het kan ook op een andere manier wanneer een persoon de deurklink met zijn handen vastneemt en in aanraking komt met vochtige spatten die vervolgens in aanraking komen met de mond en neus. Wanneer je in aanraking komt met een persoon die een streptokokken besmetting opliep, kan dit leiden tot een infectie. Beddengoed, kledij, handdoeken verhogen het risico.

Soms nog besmettelijk na het verdwijnen van de symptomen

Een persoon die niet aan een behandeling wordt onderworpen, kan zelfs enkele weken de ziekte doorgeven zonder het zelf te weten en te beseffen. Ook al zijn de symptomen helemaal verdwenen. De hoofdreden? Sommige patiënten reageren helemaal niet op toxine. Met andere woorden, zij kunnen de infectie doorgeven zonder dat ze zelf symptomen van de ziekte vertonen. Alleen de kinderen die reageren op de toxine, kunnen de ziekte verspreiden. Dit maakt het aartsmoeilijk om er achter te komen of iemand is blootgesteld aan de aandoening of niet. De bacteriën kunnen zich makkelijk manifesteren in een klasruimte, op het werk of thuis.

Diagnose door een huisarts

In de meeste milde gevallen van de ziekte kan een huisarts de aandoening diagnosticeren door naar de huiduitslag. Een uitstrijkje in de keel kan meer specifiek bepalen welke bacteriën schuldig zijn bij de infectie. In uitzonderlijke gevallen wordt een bloedtest afgenomen.

Hoe wordt roodvonk behandeld?

Het overgrote deel van de milde gevallen lossen zichzelf binnen de zeven dagen op en is er geen verdere behandeling nodig. Een klassieke behandeling van roodvonk houdt een tiendaagse geneeswijze in met antibiotica die oraal wordt ingenomen, meestal in de vorm van penicilline. Het resultaat is dat binnen een etmaal na het doorslikken van antibiotica, de koorts bij je kind verdwijnt. Het verdere herstel neemt vier tot vijf dagen in beslag na het opstarten van de behandeling.

Hou in het achterhoofd dat de antibioticakuur niet mag worden onderbroken, ook al zijn de symptomen eerder verdwenen. Die periode is nodig om definitief van de infectie te worden verlost. Wanneer je kind binnen de 24 tot 48 uur nog steeds hinder ondervindt, is het contacteren van de huisarts aanbevolen. Je kind is niet besmettelijk meer na een etmaal wanneer de antibiotica is gestart, maar je kind zal van school moeten blijven totdat de volledige antibioticakuur is beëindigd als voorzorgsmaatregel om iemand anders niet te besmetten.

Het voorkomen van besmetting bij roodvonk

De beste manier om de besmetting van roodvonk te vermijden, zijn:

• Het wegblijven van andere mensen. Niet naar school gaan, hoort hierbij.
• Zakdoeken of papieren tissues meteen wassen of weggooien.
• De handen een paar keer per dag grondig wassen met zeep.
• Glazen of eten mogen niet worden gedeeld.
• Bij het niezen of kuchen de neus en mond bedekken.