Avi lezen: wat is het en wanneer begint mijn kind ermee?

Op school en in de bibliotheek komt u regelmatig de term AVI tegen als het gaat om lezen. Het AVI systeem is in het leven geroepen om de ontwikkeling van het technisch leesniveau van een kind te volgen. Het is belangrijk dat kinderen technisch goed leren lezen, want dat is de basis om daarna begrijpend en studerend te leren lezen. Maar wat is AVI lezen nou precies en wanneer begint een kind daarmee?

Wat is AVI lezen?

AVI is de afkorting van Analyse van Individualiseringsnormen. Dat zegt natuurlijk nog niet zoveel. Het is iets simpeler gezegd het systeem waarmee de school het leesniveau van een kind volgt. De codes van het AVI systeem bestaan uit een letter en een nummer. De letter is een M of een E. Die letters staan voor 'midden' en 'eind'. Het cijfer staat voor de groep. M3 is het niveau dat een gemiddeld kind halverwege groep drie heeft. Dit niveau is bepaald door de leesontwikkeling van een hele grote groep kinderen te volgen. Het zegt dus niet per se iets over de leesontwikkeling van een individueel kind. Er zijn nog 2 uitzonderingen in de AVI codering, dat is AVI start en AVI plus. AVI start is het niveau van het begin van groep 3 en AVI plus is het niveau van groep 8. In totaal zijn er 12 niveaus. Zoals eerder gezegd geven die coderingen het gemiddelde niveau aan. Wil je weten wat het niveau van je eigen kind is, dan kan je dat het beste aan de leerkracht vragen.

Het huidige AVI systeem is ingevoerd in 2008. Voor 2008 waren er negen AVI niveaus, simpelweg met de codes AVI 1 t/m AVI 9. Er zijn tabellen te vinden om de oude codes te vertalen naar de nieuwe. Zo kan je ook van oudere boeken bepalen welk niveau geschikt is voor jouw kind.

Waarom is het AVI systeem ingevoerd?

Het is erg belangrijk dat kinderen technisch goed leren lezen. Dit vormt de basis om daarna teksten goed te leren begrijpen. Bij het technisch lezen gaat het erom dat een kind de letters die hij ziet om kan zetten in klanken. Daarmee gaat het om de leesvaardigheid, niet om het tekstbegrip. Voor het bepalen van het leesniveau zijn AVI-toetsen ontwikkeld. Zodra een kind leert lezen op school, beginnen ook de AVI-toetsen. Dat is dus in groep 3. Per jaar wordt ieder kind 2 keer getoetst, een keer halverwege het jaar en een keer aan het eind. In groep 8 is er geen eindtoets meer. Wanneer blijkt dat de leesvaardigheid van een kind onder het gewenste niveau is, kan de leerkracht de leerling extra ondersteunen om het niveau omhoog te krijgen. Het AVI systeem is dus echt bedoeld voor kinderen waarvan de leesvaardigheid nog in ontwikkeling is, dus voor kinderen op de basisschool.

Hoe wordt AVI lezen verder toegepast?

Om kinderen teksten aan te bieden die passen bij hun niveau wordt via het AVI systeem de moeilijkheidsgraad van een tekst bepaald. Om de moeilijkheidsgraad van een tekst te bepalen wordt er voornamelijk gekeken naar de gemiddelde lengte van een zin (het aantal woorden per zin) en de lengte van de woorden (het aantal lettergrepen per woord). Veel uitgeverijen van kinderboeken werken ook met het AVI systeem. In de boekwinkel of bibliotheek zijn de AVI-niveaus van de boeken duidelijk zichtbaar op de rug of op de kaft van het boek. Dit geldt alleen voor boeken waarbij het AVI niveau relevant is, dus voor leesboeken die bedoeld zijn voor kinderen op de basisschool.

Hoe kan ik mijn kind helpen zijn AVI niveau te verbeteren?

Over het algemeen is het zo dat het leesniveau stijgt wanneer er meer geoefend wordt met lezen. Het helpt daarbij als kinderen boeken lezen die ze leuk vinden. Als je kind een boek wil lezen van een lager AVI niveau, dan zakt zijn niveau daar echt niet van. Het is ook prima als je kind een keer een boek wil lezen van een hoger niveau. Over het algemeen geldt dat het kind meer zal gaan lezen als hij er plezier in heeft. Een keer een boekje van een hoger niveau aanbieden is prima, maar als je kind gefrustreerd raakt van een te hoog niveau, dan werkt het averechts. De algemene tip is om te focussen op het leesplezier en minder op het niveau.

Lezen is leuker als je kind het boek zelf heeft uitgezocht. Neem je kind dus gezellig mee naar de bibliotheek. Lidmaatschap van de bibliotheek is voor kinderen gratis en in de bibliotheek vind je boeken van elk niveau.

Het is ook erg belangrijk om je kind voor te blijven lezen, ook als hij al zelf kan lezen. Voorgelezen worden is goed voor de taalontwikkeling en de woordenschat van een kind en daarmee wordt ook het eigen leesbegrip weer verbeterd.

En lezen hoeft niet altijd uit een boek te zijn. Je kan je kind ook eens vragen wat er op een verkeersbord staat, of je kan samen een recept lezen als je kind helpt met koken. Zo zijn er talloze plekken waar je woorden en teksten tegenkomt die je je kind kan laten lezen.

AVI lezen en dyslexie

Voor kinderen met dyslexie werkt het lezen op AVI niveau hetzelfde. Er zijn geen aangepaste niveaus. Alleen zullen deze kinderen er wat langer over doen om een hoger niveau te bereiken. Je kind kan er dan wel tegenaan lopen dat door een lager AVI niveau dan bij de leeftijd past de boeken niet goed aansluiten bij de belevingswereld van je kind, waardoor lezen nog minder leuk wordt. Gelukkig worden er ook boeken speciaal voor kinderen met dyslexie uitgegeven. Er zijn zelfs topboeken van bekende schrijvers speciaal herschreven voor kinderen met dyslexie, zoals 'De Griezelbus' van Paul van Loon. Deze boeken zijn zo gemaakt dat ze aansluiten bij het leesniveau en de leeftijd. Ook zijn ze gedrukt in een lettertype dat beter geschikt is voor kinderen met dyslexie en is er meer witruimte tussen de regels. Zo wordt AVI lezen ook voor dyslechtische kinderen leuk gemaakt.