Alle kinderen hebben in hun opgroeifase wel eens last van ups en downs. Periodes van humeurigheid, problemen met hun vriendjes of dipjes tijdens de schoolprestaties. Maar hoe kan je nu eigenlijk weten of je kind met iets ernstigs worstelt? En wanneer moet je professionele hulp zoeken? Hieronder lees je een kleine gebruiksaanwijzing: wanneer ga je naar een kinderpsycholoog? Enkele tips wanneer je beroep kan doen op een psycholoog voor kinderen tot achttien jaar.

Sommige problemen tijdens de jeugdjaren zijn normaal

Hol niet meteen naar een kinderpsycholoog bij het eerste het beste probleem die elk opgroeiend kind wel eens meemaakt. Schoolproblemen, veranderen van de gemoedsstemming of angst worden als normaal beschouwd bij het opgroeien van kinderen. Deze uitdagingen tijdens de ontwikkelingen van jouw kind zijn nu éénmaal de normaalste zaak van de wereld. Op die manier leert je kind nieuwe vaardigheden kennen. In de meeste gevallen – wanneer je ondersteuning en geduld biedt – kan je kind daar zelf wel achter komen. Wanneer deze dilemma's hardnekkig blijven opduiken, is het belangrijk dat je als ouder je opstelt als luisterend oor. Het is een normale reactie om als ouder te willen inspringen en problemen op te lossen, maar kinderen moeten gewoon weten dat ze worden gehoord en begrepen. Zo kan je wel persoonlijk aangeven dat je ziet dat je kind er de jongste tijd heel gestresseerd bij rond loopt. Je zal er versteld van staan hoe die empathische reactie van de ouder door je kind naar waarde wordt geschat. De kinderen zijn op die manier meer ontvankelijk om te praten over hoe ze in deze netelige situatie doorheen kunnen komen.

Welke signalen duiden er op dat je professionele psychologische hulp moet zoeken

Soms kan een gewoon alledaags probleem tijdens de jeugdjaren uitgroeien tot een groter struikelblok. Hieronder een kleine checklijst om aan te vinken en die een vingerwijzing kan geven wanneer er een ernstig probleem opduikt. En vooral waar je oog voor moet hebben:

  • Problemen in situaties binnen het gezin
  • De resultaten in de school zijn ondermaats
  • Vrijetijdsbesteding en vriendschappen zijn problematisch
  • Een laag zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen
  • Maakt zich grote zorgen over de toekomst
  • Straalt hopeloosheid uit
  • Trekt zich terug wanneer familie, kennissen of vrienden op bezoek komen
  • Slaapgewoonten veranderen regelmatig
  • Weinig of geen eetlust
  • Het vertonen van heel negatief gedrag
  • Het verwonden van zichzelf of poging tot zelfverminking
  • Praat heel vaak over zelfmoord
  • Zegt dat de ouders zich geen zorgen moeten maken wanneer hij of zij wegloopt

Heel belangrijk in deze omstandigheden is dat ouders op hun gevoel vertrouwen. Als ouder ken jij je kind het best. Als iets niet goed voelt, vertrouw dan dat instinct. Het is beter iets te laten controleren door een neutrale waarnemer zoals een kinderpsycholoog als je er niet zeker van bent.

Wanneer de hulp zoeken om naar een kinderpsycholoog te gaan

Wees niet bang om het onderwerp met je kind met open kaart aan te snijden. Ouders zijn vaak verrast door de bereidwilligheid van hun kinderen om extra hulp te krijgen. De kinderarts is vaak het eerste aanspreekpunt om advies te vragen. Zij kunnen je geruststellen of doorverwijzen naar een therapeut die goed past bij jouw kind en andere hulpmiddelen kan aanbevelen. Ouders gaan er vaak ten onrechte van uit dat een behandeling voor de geestelijke gezondheid zal leiden tot medicatie of ziekenhuisopname voor hun kind. Maar zelfs als de problemen niet ernstig zijn, kan therapie het kind en de familie helpen met verschillende strategieën om te gaan en problemen op te lossen. Mentale hulp zoeken kan het leven gemakkelijker maken voor iedereen.

De kinderpsycholoog als redder in nood bij volgende vaak voorkomende situaties

Een traumatische ervaring kan leiden tot neerslachtigheid en angstgevoelens. Dergelijke symptomen kunnen opduiken wanneer ouders scheiden, één van de ouders ziek is of wanneer iemand in de familie is overleden. Er zijn talrijke redenen waarom je een kinderpsycholoog consulteert. Tegenwoordig wordt een kinderpsycholoog vaak ingeschakeld voor pesten op school. Lees enkele concrete voorbeelden wanneer je naar een kinderpsycholoog gaat en welke reddingsmiddelen worden toegepast:

Behandeling na pestgedrag

Een kinderpsycholoog raadplegen kan je doen voor verschillende zaken. De meest voorkomende case tegenwoordig is het pestgedrag op school. Het is een publiek geheim dat heel veel kinderen elkaar jennen op school. Om je meer weerbaar te kunnen opstellen, gaat de kinderpsycholoog in dat geval je sociale vaardigheden aanleren. Een eventuele training in verband met weerbaarheid kan eveneens op het programma staan met een doorgedreven assertiviteitstraining tijdens enkele sessies.

Wie vaak gepest wordt door andere leeftijdgenoten, kan na verloop van tijd onbewust worden getraumatiseerd. Het is de tand des tijds dat tegenwoordig in de school heel veel pestkoppen opdoemen of door aanwezigheid van sociale media. Kinderen geraken helemaal van slag en ontwikkelen een angstfobie. Gelukkig bestaat er een oplossing die in het medische wereldje wordt afgekort tot EMDR, dat staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Deze methode bekampt de onaangename ervaringen. Welke therapie de grootste voorkeur geniet, hangt ook af in welke mate je kind werd getreiterd en uitgedaagd.

Het zelfvertrouwen kreeg een fikse deuk

Sommige kinderen hebben een laag zelfbeeld. Ze vinden zichzelf lelijk wanneer ze in de spiegel kijken of andere mensen reageren afkerig tegenover mij. Die negatieve zelfreflectie wordt meestal te lijf gegaan door een cognitieve gedragstherapie. Deze behandelwijze is gebaseerd op irreële gedachten bij een zelfbeeld dat niet strookt met de werkelijkheid. Een schoolvoorbeeld is anorexia. Het kind voelt zich te dik en wil niet van die gedachte afwijken. Een kinderpsycholoog kan een duwtje in de rug geven om die 'waangedachte' uit het hoofd te zetten. Verwacht echter geen mirakeloplossingen.

Een ontwikkelingsstoornis laten vaststellen door een psycholoog

Indien je bepaalde gedragspatronen van je kind in vraag stelt, kan je best altijd een kinderpsycholoog inschakelen. In bepaalde omstandigheden vind je misschien dat je kind wereldvreemd reageert op bepaalde voor de hand liggende situaties. Een opvliegend karakter is één van die symptomen die wijzen op een stoornis van de mentale ontwikkeling van een kind. Het hoort tot één van de kerntaken van een kinderpsycholoog om uit te zoeken aan welke afwijking je kind lijdt. Typische ontwikkelingsstoornissen zijn autisme en ADHD. Misschien zit je zelf in de knoop over de opvoeding van je kind. Dergelijke dilemma's kunnen vakkundig worden besproken met een kinderpsycholoog.

Het begeleiden van een rouwproces door een kinderpsycholoog

Het verlies van een dierbare kan net zoals bij volwassenen diepe wonden slaan bij kinderen. Over het algemeen kunnen het merendeel van de kinderen na een tijdje dit rouwproces een plaatsje geven in hun leven. Voor sommigen haalt het emotionele de bovenhand bij de verwerking. Op welke manier kan een kinderpsycholoog die rouwverwerking bijsturen?

Speltherapie is één van de meest gebruikte vormen bij jonge kinderen om die droefenis bij rouwbetoon te behandelen. Veel hangt af van de leeftijd van de kinderen. Bij oudere kinderen kan rouwen van een dierbare overslaan op depressieve klachten. Cognitieve gedragstherapie biedt hierbij een mogelijke oplossing. De therapie met het spel wordt vooral bij jonge kinderen toegepast. Heel vaak wordt een afscheidsdoosje gemaakt waarbij het kind herinneringen heeft geschreven van de overledene. Er bestaan heel veel rouwtherapieën om kinderen te begeleiden, afhankelijk van de verschillende individuele situaties. Zo worden vaak de ouders of één van de ouders hierbij betrokken.