Kinderen vroeg leren hoe ze de handen moeten wassen na het plassen, is belangrijk. Handen wassen voorkomt de verspreiding van ziekten die kinderen ziek maken. Wanneer kinderen van jongsaf aanleren om de handen te wassen als ze naar het toilet geweest zijn of gaan eten, dan wordt het wassen van de handen eerder een gewoonte die ze de rest van hun leven zullen uitvoeren.

Wanneer beginnen met handen wassen na het plassen?

De meeste kinderen ontwikkelen het vermogen om zonder hulp hun handen te wassen als ze ongeveer drie jaar oud zijn, wat niet wegneemt dat ze waarschijnlijk nog steeds een beetje hulp nodig hebben. Maar zelfs als ze weten hoe het moet, nemen kinderen niet altijd de tijd om hun handen te wassen. Ze hebben aanmoediging nodig, omdat ze het niet altijd leuk vinden om hun handen te wassen na het plassen. Dit komt omdat ze grotendeels meer tijd willen besteden aan spannende dingen zoals spelen. Dus de beste strategie is om manieren te vinden om het handen wassen een deel van alle leuke dingen in hun leven te maken, in plaats van een afleiding van hun favoriete activiteiten.

Zorg voor geschikte voorzieningen

Een goede plek om te beginnen is door ervoor te zorgen dat je over voorzieningen beschikt die geschikt zijn voor de leeftijd van je peuter. Als het bassin te hoog is voor hun handjes of het stuk zeep te groot, zal je peuter minder geneigd zijn de handen te wassen na het plassen. Misschien moet je een kruk bij de lavabo plaatsen zodat je kind het kan gebruiken. Het is ook belangrijk om na te denken over de voorzieningen buitenshuis. Als je een openluchtevenement houdt voor kinderen, zoals een verjaardagsfeest, moet je ervoor zorgen dat jonge kinderen buiten de handen kunnen wassen. Op alcohol gebaseerde zeep kan worden gebruikt op momenten dat zeep en water niet beschikbaar zijn voor het wassen van de handen. Bijvoorbeeld als je gaat wandelen in een park (dat mogelijk stromend water heeft maar geen zeep of handdroging heeft). Andere openbare plaatsen zoals winkelcentra en treinstations beschikken over toiletten waar de handen gewassen kunnen worden, maar ze verschillen waarschijnlijk heel erg van de badkamer bij je thuis (met allerlei uitdagingen voor je peuter die probeert de handen hygiënisch schoon te houden). De wasbakken kunnen bijvoorbeeld te hoog zijn voor je kind. Luchtdrogers die vaak worden aangetroffen in openbare toiletten, kunnen je peuter afschrikken. Al dat lawaai en hete lucht kan beangstigend zijn voor een jong kind dat niet begrijpt wat er aan de hand is.

Leer je peuter waarom handen wassen belangrijk is

Kinderen zullen hun handen sneller wassen na het plassen of vlak voor ze gaan eten als ze begrijpen waarom het zo belangrijk is. Omdat kinderen echter leren door hun zintuigen te gebruiken (door aanraken, zien, proeven, ruiken en horen), kan het moeilijk zijn om hen aan te leren de handen te wassen. De kiemen die van handen moeten worden gewassen, kunnen niet worden gezien, geroken of gehoord. Het is dan ook geen wonder dat jonge kinderen moeite hebben om te begrijpen waarom ze hun handen moeten wassen. Praat met je kind over handen wassen en leg uit waarom het belangrijk terwijl je je dagelijkse routine volgt. Op die manier zal je peuter handhygiëne kunnen relateren aan zijn of haar dagelijkse ervaringen. Als je peuter bijvoorbeeld helpt met koken, was je je handen voordat je begint en praat je met je kind over waarom het belangrijk is. Als ze tijdens het koken hun vingers likken of naar het toilet gaan, leg hem of haar dan uit waarom de handen opnieuw moeten gewassen worden. Je kunt je kind ook helpen of begeleiden bij het handen wassen. Het maakt het leren over handen wassen ook leuker en ontspannen.

Praat over ziektekiemen

Wanneer je je kind leert om de handen te wassen na het plassen of voor ze gaan eten, is het belangrijk om manieren te vinden om je kind te helpen begrijpen dat zelfs als hun handen schoon lijken, ze mogelijk ziektekiemen bevatten die hen ziek kunnen maken. Met hen praten is een strategie en je zou dingen kunnen bespreken als:

  • Ziektekiemen zijn overal aanwezig, ook al zijn ze onzichtbaar.
  • Ziektekiemen maken ons ziek als ze in ons lichaam terechtkomen, bijvoorbeeld door de neus of mond.
  • Zeep en water verwijderen kiemen tijdens het wassen van de handen.

Er zijn ook veel spellen en activiteiten die je kunt gebruiken om te leren hoe kiemen zich verspreiden en waarom mensen zich moeten wassen met water en zeep om de kiemen te verwijderen, bijvoorbeeld glitter-kiemen.

Wees een rolmodel voor je peuter

Je kinderen laten zien dat je je eigen handen wast, is een van de beste dingen die je kunt doen om ze te leren hoe belangrijk het is om hun eigen handen te wassen. Was je handen op belangrijke momenten van de dag (bijvoorbeeld na gebruik van het toilet) en als je je kind helpt de handen te wassen, geef hem of haar dan ook een scrub. Zorg ervoor dat het een goede scrub is, geen simpel doekje dat je kind aanleert dat een paar druppels water genoeg zijn om ziektekiemen weg te krijgen!

Moedig je peuter aan om de handen goed te wassen

Het aanmoedigen van kinderen en het nemen van de tijd die nodig is om het positieve wasgedrag van de handen te versterken, is een belangrijke stap in het ontwikkelen van de handwasvaardigheden van je peuter. Bespreek handwasregels, bijvoorbeeld dat ze zeep en stromend water moeten gebruiken.

Houd toezicht op je peuter bij het handen wassen

Als je kind nog jong is, moet je een actievere rol aannemen en de handen voor hem of haar wassen. Maar let op het gedrag van je kind. Ten slotte zul jij moeten beoordelen wanneer je peuter klaar is om het zelf te doen en hoeveel hulp je hem of haar moet geven.

Besteed aandacht aan wat je kind doet, niet wat je kind verkeerd doet

Wees niet teleurgesteld als je kind het handen wassen niet meteen onder de knie heeft. Zoals alle andere vaardigheden, kost het tijd om de handen goed te leren wassen. Zelfs als je kind de eerste keer zijn handen niet perfect wast, versterk dan wat hij of zij goed doet, bijvoorbeeld als ze zich op een belangrijk moment herinnerden hun handen te wassen (of als ze probeerden te wassen met zeep). Het is belangrijk dat je kind weet dat je hun inspanning hebt gemerkt.

Beloon je kind voor het wassen van de handen

Totdat handen wassen een gewoonte is voor je kind, is een beloning een geweldige manier om je kind te leren de handen goed te wassen. Je hoeft geen fortuin te spenderen aan schouderklopjes. Een eenvoudige sterrendoos waarin je kind een ster steekt, is alles wat je nodig hebt. Jonge kinderen zullen zich waarschijnlijk trots en tevreden voelen wetende dat ze voor zichzelf kunnen zorgen, dus hen gewoon feliciteren is misschien wel de enige beloning die ze nodig hebben.

Maak handen wassen na het plassen tot onderdeel van de dagelijkse routine

Door het handen wassen een deel van je dagelijkse routine te maken, zal je kind het belang ervan inzien en ervoor zorgen dat hij of zij het even goed doet. Maak tijd voor het wassen van de handen (bijvoorbeeld voor het eten, na toiletgebruik) gedurende de dag. Geef je kind ook voldoende tijd om zijn of haar handen goed te wassen op andere momenten, bijvoorbeeld na het spelen. Probeer je kind niet te overhaasten – vaardigheden voor het wassen van de handen ontwikkelen zich eerder als het op een ontspannen gebeurt.

Maak handen wassen leuk

Er zijn veel dingen die je kunt doen om het wassen van de handen leuk te maken voor je peuter. Je kunt bijvoorbeeld:

  • Je samen met je peuter wassen.
  • Zing liedjes terwijl je de handen wast. Dit is een goede strategie om te voorkomen dat je peuter het proces overhaast. De handen goed wassen duurt ongeveer even lang als het liedje 'Happy Birthday' twee keer zingen, dus gebruik dat als richtlijn. Maar je zou ook een speciaal handwaslied kunnen uitvinden.
  • Tel met je peuter als hij of zij de handen wast. Op die manier leer je je peuter zijn of haar wiskundige vaardigheden ontwikkelen en hoelang het duurt om de handen te wassen.
  • Gebruik een speciale kaart die je peuter kan markeren met een ster telkens hij of zij de handen heeft gewassen.
  • Speel in tussentijd een raadspel. Vraag je peuter bijvoorbeeld om te raden hoeveel keer hij of zij de handen kan wassen met de zeep die achterblijft in de dispenser.