Gamen: Goed of slecht voor je kind?

In deze tijd lijken veel kinderen vooral bezig met hun online identiteit, die ze dikwijls ontlenen aan hun prestaties tijdens het gamen. Maar is gamen wel zo goed voor een opgroeiend kind, of juist slecht? En moet je als ouder alles maar loslaten op dit gebied om met je tijd mee te gaan, of kun je er beter paal en perk aan stellen? In dit stuk lees je meer over de voor- en nadelen van gamen en hoe je ermee omgaat als ouder.

Het verschil met het gamen van vroeger

Ten eerste moeten we niet doen of we roomser dan de paus zijn. In de jaren '80 bijvoorbeeld, was er altijd wel een klasgenoot, buurjongen of nichtje met een heuse Atari of Nintendo spelcomputer. Hoe bijzonder was dat! Games als Space Invaders en Pacman waren redelijk verslavend; als je niet oplette, kwam je veel te laat thuis voor het eten. In de jaren '90 kwamen er meer fabrikanten en games, maar het grote verschil met het gamen anno nu is het ontbreken van interactie met andere gamers online. Zaten we enkele decennia geleden nog gezellig met meerdere mensen naar één scherm te koekeloeren, tegenwoordig is het een solistische aangelegenheid: contact met tegenstanders is er online, en snel ook.

Maar is gamen nou goed of slecht voor mijn kind?

Daar is geen wetenschappelijke benadering voor. Er zijn wel pogingen gedaan om de voordelen in kaart te brengen, maar de vraag is door wie, en met welk doel. Zo zou gamen goed zijn voor een aantal factoren: de oog-handcoördinatie, het werkgeheugen, het doorzettings- en reactievermogen, het geduld, het probleemoplossend vermogen, samenwerking, de Engelse taal, het ruimtelijk inzicht en de creativiteit. Dat is een aardig lijstje, maar al deze vaardigheden en eigenschappen worden wel zittend opgedaan. Bovendien is de hele lijst ook toe te passen op een sport als tennis, waarbij het tennissen als winnaar uit de bus komt omdat het in de gezonde open lucht gebeurt en er aan de conditie gewerkt wordt. Dus ja, je kind kan eigenlijk beter gaan tennissen dan gamen. Gamen is niet per definitie slecht, maar er zijn nou eenmaal betere manieren om je tijd te besteden. Dat hangt er van af hoe je zelf, als ouder, in deze tijd staat.

Meeloopgedrag als gevolg van slimme marketing

Hoe sta je er als ouder in? Dat is een belangrijke vraag. Het gaat om jouw principes: hoe wil je je kind opvoeden? Daarbij heb je even niets te maken met trends en het daarmee gepaard gaande meeloopgedrag. De allerzwakste smoes is: 'als ik mijn kind niet laat gamen (of geen mobieltje geef), wordt hij of zij gepest en/of buitengesloten'. Dan geef je eigenlijk toe dat je kind maar beter achter de fanfare aan kan lopen, in plaats van zichzelf te ontplooien. De in de vorige alinea opgesomde voordelen van gamen zijn enigszins vergezocht: 'het bevordert de creativiteit'. Kom op, zeg. Moet dat met een gewelddadig spel, dat ook nog eens geld blijft kosten omdat het marketingtechnische slimmigheidjes zijn waar veel meer geld in gaat zitten dan een schildersezel? Natuurlijk is het gamen populair, maar laat je niet wijsmaken dat elke pasgeborene een potentiële schermplakker is. Dat is alleen maar zo gegroeid omdat de gameproducenten ware marketeers zijn, die in staat zijn om hun product aan de man te brengen zonder dat de consument er behoefte aan heeft. Zie ook je eigen smartphone, die je elk jaar moet vervangen.

Is gamen verslavend?

Ja, maar dat is het al sinds de eerste games op de markt kwamen. Misschien herinner je je nog die kleine computerspelletjes, die in de jaren '80 verschenen, zoals Donkey Kong. Ze hadden het formaat van een pakje sigaretten en er zaten niet veel mogelijkheden op, maar ze waren minstens zo verslavend. Als je naar de hedendaagse technologie kijkt, met het commerciële oogpunt van de gameproducenten in het achterhoofd, moet je concluderen dat de games van nu tien keer zo verslavend zijn. Het is allemaal oneindig veel interessanter voor een kind dan een hut bouwen of een potje voetballen. De verslavingsgevoeligheid van een kind speelt natuurlijk een rol, maar je überhaupt afvragen of gamen verslavend is, is naïef. Natuurlijk is het verslavend. Kijk naar de cijfers van de verslavingsklinieken.

Hoe ga ik als ouder met het gamen om?

Dat ligt ook geheel aan jouw eigen opvattingen. De veel gebezigde stoplap 'je moet een beetje met je tijd meegaan', is ook zo'n slap excuus om alles maar goed en leuk te vinden, en elk jaar weer allerlei electronica aan te schaffen die over een jaar weer in de kliko kan. Sommige mensen hebben niet zo veel met gamen en die moeten ook vooral niet krampachtig geïnteresseerd willen zijn in dat gamen. Nogmaals, die games zijn niet uitgevonden om bij te dragen aan de ontwikkeling van de oog-handcoördinatie, of wat voor nonsens dan ook. Ze zijn uitgevonden om knaken mee te verdienen. Je kunt de omzet van een game als Fortnite opzoeken: die loopt in de honderden miljoenen dollars. Dat geeft te denken. Maar om op je vraag terug te komen: denk logisch, gebruik je gezonde verstand en cijfer jezelf niet weg als een soort toeschouwer van de jeugd van je kind. Jij bent de opvoeder, dus jij bepaalt of, wanneer en hoe lang er gegamed gaat worden. Want al met al wordt het ons allemaal maar opgedrongen door anderen: de apps, de nieuwe modellen telefoons en de games. Het moment dat je een app installeert waarop je kunt zien waar je bezorgpizza zich bevindt: eigenlijk is dat al treurig genoeg. Denk zo ook na over de tijdsbesteding van je kind. Er is zo veel te doen!