Ontsluiting

Tijdens de bevalling heet de eerste fase de ontsluitingsfase. Deze fase duurt over het algemeen het langst. Toch duurt hij niet bij iedereen even lang, bij de een kan het een paar uur duren en bij de ander soms wel een heel etmaal of langer. Tijdens de ontsluiting wordt de baarmoedermond door het samentrekken van spieren steeds verder opgerekt, totdat er een volledige ontsluiting is ontstaan van ongeveer 10 centimeter. Dit is nodig om de baby door het geboortekanaal naar buiten te kunnen laten komen.

Fases van de bevalling

De duur van de ontsluitingsfase is bij iedereen verschillend. Vaak duurt het langer bij vrouwen die nog nooit eerder bevallen zijn. Bij een eerste bevalling kan het wel 24 uur of meer duren, maar dat wil niet altijd zeggen dat je hier van het begin tot het eind van bewust bent. Ook de ontsluitingsfase kan namelijk opgedeeld worden in verschillende fases, namelijk de latente fase, de overgangsfase, de versnellingsfase en de deceleratiefase. Na de fase van de ontsluiting bestaat de bevalling uit nog drie andere fases: de uitdrijvingsfase, de nageboortefase en het natijdperk. De ontsluitingsfase en de uitdrijvingsfase hebben het doel om de baby geboren te laten worden.

De latente ontsluitingsfase

In eerste instantie begint je lichaam met het verweken en verstrijken van de baarmoedermond. Je hormonen, de weeën en de druk van het babyhoofdje zorgen dat die stugge baarmoedermond zacht en kort wordt. Hierna kan de baarmoedermond zich pas gaan openen. In deze periode van ontsluiting zijn de weeën vaak nog onregelmatig en misschien herken je ze niet eens als weeën. Er zijn genoeg vrouwen die gewoon doorgaan met hun bezigheden tijdens deze periode of gewoon lekker doorslapen. Hoe lang deze fase duurt, weet je nooit van tevoren. Het kan zomaar ineens snel gaan waardoor je in de actieve fase terecht komt. Het is verstandig om gewoon goed naar je lichaam te luisteren en bij twijfel de verloskundige te bellen.

Hoe kom je de ontsluitingsfase door?

Als je nog niet zo’n last hebt van de weeën tijdens de latente fase kun je het beste proberen te gaan slapen. Zeker als het in de avond of in de nacht begint. Waarschijnlijk heb je nog even te gaan en kun je alle energie die je opdoet tijdens het slapen straks goed gebruiken. Is het een ander tijdstip van de dag of kun je de rust niet vinden voor een dutje dan is een wandeling misschien een optie. Of ontspannende yogaoefeningen. Doordat je blijft bewegen kan het gebeuren dat de ontsluiting doorzet. Het is in ieder geval belangrijk dat je afleiding zoekt en probeert te ontspannen. Je hebt er niets aan om al te gaan stressen, dan ga je straks uitgeput de bevalling in. In de latente fase van de bevalling bereikt men meestal zo’n twee tot drie centimeter ontsluiting. Aan het eind van deze fase heb je af en toe een wee, soms maar één per twee uur die ongeveer een minuut duurt. Het kan ook gebeuren dat je deze contracties niet eens herkent omdat ze soms bijna niet voelbaar zijn. Deze weeën worden ook vaak verward met ‘harde buiken’.

De overgangsfase van de ontsluiting

In deze fase bereik je meestal de vier centimeter ontsluiting. Tijdens dit proces worden de weeën sterker en duidelijker herkenbaar, het baringsproces komt nu echt op gang.

De versnellingsfase van de ontsluiting

De weeën nemen nog meer toe in intensiteit, ze komen vaker en duren langer. Hierdoor kan de baarmoederhals nog meer ontsluiten.

De deceleratiefase van de ontsluiting

Dit is de fase waarin de tien centimeter wordt bereikt. Deze fase duurt vaak iets langer omdat de laatste centimeters meestal wat trager gaan. Zodra de tien centimeter is bereikt, is de uitdrijving de volgende stap.

Waarom worden de weeën steeds heftiger?

Aan het eind van de zwangerschap wordt er minder progesteron aangemaakt en wordt de baarmoeder gevoeliger voor oxytocine. Dit hormoon zorgt dat de bevalling ingezet wordt. Ook de druk van het babyhoofdje wat steeds meer indaalt en tegen de baarmoederhals aan gaat drukken zorgt dat het oxytocine toeneemt. Het hormoon zorgt er ook voor dat de baarmoeder gaat samentrekken en de weeën steeds krachtiger worden.

De weeën stoppen

Soms nemen gedurende de ontsluitingsfase de weeën ineens af of ze stoppen. Meestal komt dat omdat je uit je concentratie bent gehaald door bijvoorbeeld een rit naar het ziekenhuis. Of je lichaam bepaalt zelf dat er even rust nodig is. Ontspan en vertrouw erop dat het straks weer begint. Mocht het zo zijn dat de weeën stoppen omdat de baby niet optimaal ligt, dan wordt er minder oxytocine aangemaakt. Vaak kan een ander houding aannemen de oplossing zijn, de baby krijgt dan weer wat meer ruimte.

De actieve ontsluitingsfase

Als de latente ontsluitingsfase voorbij is, gaat het over in de actieve ontsluitingsfase en dit begint met de overgangsfase. De weeën komen regelmatiger en houden vaak wel een minuut aan. De kans is klein dat je nog steeds denkt dat je harde buiken hebt, zeker als de weeën op een gegeven moment om de drie tot vijf minuten komen. Het is tijd om je te gaan focussen op de weeën. Het samentrekken van de baarmoederspier is bedoeld om de baarmoedermond te openen en hoe snel dat gaat, is voor iedere vrouw verschillend. Soms gaat het ineens erg snel en heb je er een paar centimeter ontsluiting bij en dan ineens ligt het weer stil. Helaas gaan de weeën vaak wel door, ook al merk je dat niet in de centimeters van de ontsluiting. Maar het kan natuurlijk ook andersom, dat je in het begin niet zo hard gaat en dan ineens wel. In de actieve fase is het in ieder geval belangrijk dat je weet hoe je de weeën het beste op kunt vangen.

Ontspannen is het beste, hoe moeilijk dat soms ook is

Als je ontspannen bent, is het voor de baarmoeder makkelijker om samen te trekken. Hierdoor gaat hij sneller open. Natuurlijk is dat soms makkelijker gezegd dan gedaan. Zeker bij de eerste bevalling heb je er geen idee van wat je allemaal overkomt en alleen dat maakt je vaak al zenuwachtig. Toch moet je maar vertrouwen op je instinct en de wetenschap dat velen je zijn voorgegaan. Er zijn een aantal opties waardoor je misschien beter kunt ontspannen en waardoor je de ontsluitingsfase makkelijker doorkomt:

Puffen helpt

Als het goed is, heb je geleerd hoe je moet puffen. Deze speciale ademhalingstechniek kan zorgen dat je ademhaling rustig wordt en doordat je focust op de ademhaling leidt het ook nog eens af van de pijn.

Zorg dat je comfortabel ligt, staat of zit

Zoek een houding waarin je jezelf prettig voelt. Of dit nu liggend, staand, hurkend, dansend of wat dan ook is. Jij bent de enige die kan voelen hoe de weeën het beste opgevangen kunnen worden, dus jij bepaalt. Vaak weet je instinctief welke houding het beste voor jou is, maar ook voor het indalen van de baby.

Gewichtloos de weeën opvangen

Er zijn vrouwen die het prettig vinden om tijdens deze periode onder de douche te gaan of in bad. Het voordeel van een bad is het gewichtloos zijn door het water. Hierdoor kun je jezelf beter bewegen. Er zijn speciale baden om te bevallen, waar je ook een beetje de ruimte hebt. Daarnaast geeft het warme water ook nog wat extra ontspanning.

Let op je ademhaling

Wat je ook doet, let op je ademhaling. Ademhalen via je buik is het beste tijdens de weeën. Door je neus de adem tot in je buik laten komen en daarna zachtjes door je neus of mond weer uitblazen. Als het goed is, voel je je buik omhoogkomen tijdens het inademen en weer terugzakken tijdens het uitademen. Hierdoor krijg je meer zuurstof binnen wat goed is voor jou en je baby en je krijgt er ook energie van. Daarnaast voorkomt het paniek of hyperventileren.

Het eind is in zicht

Aan het eind van de ontsluitingsfase komen de weeën vaak sneller achter elkaar en worden ze steeds heftiger. Dit is niet de leukste fase. Aan de andere kant betekent dat ook dat je bijna aan het eind van deze fase bent. In deze fase zijn de hormonen én je lichaam echt heel hard aan het werk om zich klaar te maken voor de uitdrijvingsfase. Dit merk je aan je lichaam. Het is pittig. Soms worden vrouwen misselijk, raken oververmoeid en zien het niet meer zitten. Ze willen dat het stopt en roepen dit dan ook. Toch zijn er ook genoeg bevallingen waar dit niet zo ervaren wordt, het is echt voor iedereen verschillend.

Dan is het zo ver…

Eindelijk is het zo ver. De volledige tien centimeter ontsluiting zijn bereikt en het hoofdje van het kindje kan er zo meteen doorheen. De baarmoedermond staat nu ver genoeg open zodat het kindje naar beneden kan zakken. De pauzes tussen de weeën worden langer waardoor je weer een beetje op adem kunt komen. Doe wat je prettig vindt tussen de weeën door. Misschien even wat drinken of gewoon even tot rust komen en de hand van je partner vasthouden. Zodra de persweeën gaan beginnen, mag je actief mee gaan persen om je kindje het levenslicht te laten zien. Je voelt instinctief aan wanneer het zover is, de drang om mee te persen is ontzettend sterk.