Omgaan met hoofdluizen is iets waar de meeste scholen en sommige ouders vertrouwd mee zijn. Maar als je kind voor het eerst luizen heeft, stel je je mogelijk enkele vragen. Je kunt je bijvoorbeeld afvragen hoe je kind hoofdluizen krijgt en hoe ze er ook weer vanaf geraken. Of misschien vraag je je af of de gezinshond het risico loopt ze ook te krijgen? Een infectie van hoofdluis wordt pediculosis genoemd en hoeft geen drama te zijn. Alles over hoofdluis bestrijden, vertellen we je hier in dit artikel.

Wat zijn hoofdluizen en hoe krijg je ze?

Hoofdluis komt niet uit de lucht of uit de grond. Het zijn menselijke parasieten en zijn hier waarschijnlijk al sinds het begin der tijden. Uitgedroogde hoofdluizen en hun eieren (neten) zijn gevonden op het haar en de hoofdhuid van Egyptische mummies. Luizen zijn insecten die zich voeden met het bloed in de hoofdhuid van de mens. Ze zijn zeer besmettelijk en veroorzaken jeuk en ongemak. Hoewel sommige soorten elders op het lichaam kunnen leven, leeft de meest voorkomende soort in het haar op het hoofd. Iedereen kan luizen in het haar krijgen, maar ze komen voornamelijk voor bij jonge kinderen in de kleuterschool of basisschool. Het krijgen van luizen heeft ook niks te maken met een slechte hygiëne. Luizen kunnen zich gemakkelijk verspreiden door fysiek contact. Ook al kunnen ze niet vliegen of springen, omdat ze geen vleugels of achterpoten hebben, ze kunnen van het ene hoofd naar het andere kruipen als bijvoorbeeld de haren van mensen elkaar ontmoeten tijdens nauw contact. Luizen kunnen ook meereizen op voorwerpen die het hoofd hebben geraakt van iemand die luizen heeft, bijvoorbeeld mutsen, kussen, petten of handdoeken.

Kun je hoofdluis krijgen door het uitwisselen van een hoofdtelefoon

Nu we in een digitaal tijdperk leven en meer en meer jonge kinderen gewend raken aan tablets, ipads en smartphones is het niet onbelangrijk om te weten of hoofdluis kan doorgegeven worden via hoofdtelefoons. De mate waarin hoofdluis via een hoofdtelefoon naar anderen wordt doorgegeven, is onbekend. Idealiter kan het risico van overdracht worden geëlimineerd door ervoor te zorgen dat kinderen hun eigen apparatuur hebben. Als dit niet mogelijk is, kun je het item eerst schoonmaken met een vochtige doek. Een extra maatregel om de hoofdtelefoon te beschermen tegen luizen is het dragen van een pet.

De levenscyclus van een hoofdluis

De levenscyclus van de hoofdluis bestaat uit drie stadia: ei, nimf en volwassen hoofdluis.

Eieren of neten

Neten zijn de eieren van de hoofdluis. Ze zijn moeilijk te zien en worden vaak verward met roos- of haarspraydruppeltjes. Neten worden gelegd door het volwassen vrouwtje en zijn gecementeerd aan de basis van de haarschacht die zich het dichtst bij de hoofdhuid bevindt. Ze zijn 0,8 mm bij 0,3 mm, ovaal en meestal geel tot wit. Het duurt ongeveer zes tot negen dagen voor de nimf om uit te komen. Levensvatbare eieren bevinden zich meestal binnen 6 mm van de hoofdhuid.

Nimfen

Het ei komt uit om een __nimf vrij te geven. Het getal 2. De eischelp wordt dan een meer zichtbaar dofgeel overblijfsel en blijft vastzitten aan de haarschacht. De nimf ziet eruit als een volwassen hoofdluis, maar heeft ongeveer de grootte van een speldenkop. Nimfen zijn volwassen hoofdluizen na drie vervellingen en dit allemaal in een tijdspanne van zeven dagen na het uitkomen.

Volwassen hoofdluis

De volwassen luis heeft ongeveer de grootte van een sesamzaad, heeft 6 poten (met aan elke poot klauwen) en is bruin- tot grijsachtig wit. Bij personen met donker haar zal de volwassen luis donkerder lijken. Vrouwtjes zijn meestal groter dan mannelijke hoofdluis en kunnen tot acht eieren per dag leggen. Volwassen luizen kunnen tot 30 dagen op het hoofd van een persoon leven. Om te leven, moeten volwassen luizen dagelijks meerdere keren bloed eten. Zonder bloedmaaltijden sterft de luis binnen 24 uur.

Kan mijn hond of kat de luizen overnemen?

Menselijke luizen hebben menselijk bloed nodig om te overleven. Hondenluizen hebben hondenbloed nodig, enz. Daarom, als je kind thuiskomt van school met hoofdluizen, lopen je hond, kat of andere huisdieren in het huishouden geen risico om de luizen of broedeieren op te vangen. Omgekeerd zijn de luizen die op honden en katten leven niet in staat om op mensen te leven.

Behandeling

De chemische middelen om hoofdluis en neten te bestrijden (shampoo), bevatten zowel “actieve” als “inerte” ingrediënten. Isopropylalcohol kan bijvoorbeeld een actief ingrediënt in sommige producten zijn, in andere producten wordt het echter als oplosmiddel gebruikt en als een inert ingrediënt beschouwd. Oplosmiddelen zijn materialen waarin pesticiden worden opgelost of geabsorbeerd. Ze worden door fabrikanten geselecteerd om stabiliteit van de actieve ingrediënten te bereiken, het gemak te bevorderen, het hanteren en de toepassing te vergemakkelijken en maximale dodingkracht te bieden. Hoewel de potentiële risico's van actieve ingrediënten worden aanvaard, mogen de inerte ingrediënten niet over het hoofd worden gezien. Veel consumenten worden misleid door de term “inert”, omdat ze geloven dat dit onschuldig is. Er mag nooit worden aangenomen dat inerte ingrediënten niet-toxisch zijn. De bezorgdheid over inerte ingrediënten en oplosmiddelen is van toepassing op alle behandelingsproducten om hoofdluis te bestrijden. Het is dus aangeraden om hen met voorzichtigheid te gebruiken.

Alternatieve en natuurlijke middelen

Indien mogelijk hebben niet-toxische geneesmiddelen een voorkeur boven pesticiden. Dit betekent echter niet dat alles dat wordt aangeprezen als 'natuurlijk', over de hele linie veilig is. Welke remedie je ook probeert – het haar in plastic of een douchekap inpakken en de kinderen naar bed brengen is een slecht idee. Effectieve screening en kammen is de ultieme aanvulling op om het even welke handeling die je kiest. Het is onmogelijk om onafhankelijke wetenschappelijke gegevens te verkrijgen over de effectiviteit en veiligheid van veel van de verschillende ideeën die worden verspreid over 'natuurlijke' remedies. Uiteindelijk zal het altijd de “ouderlijke macht” achter de inspanning zijn die het verschil maakt.

Preventie en controle

Hoofdluis wordt meestal verspreid door direct contact van hoofd tot hoofd (van haar tot haar). Ze worden echter veel minder vaak verspreid door het delen van kleding of bezittingen waarop luizen zijn gekropen of neten zijn bevestigd (afgevallen haren). Het risico om besmet te raken door een luis dat op een tapijt of meubilair is gevallen, is erg klein maar niet uitgesloten. Hoofdluizen overleven minder dan 24 uur als ze van een persoon vallen en zichzelf niet kunnen voeden. Neten op afgevallen haar kunnen niet uitkomen en sterven meestal binnen een week als ze niet op dezelfde temperatuur worden gehouden als de temperatuur in de buurt van de hoofdhuid. Hieronder volgen stappen die kunnen worden genomen om de verspreiding van hoofdluis te helpen voorkomen en onder controle te houden:

  • Vermijd nauw contact met het haar of hoofd van iemand die besmet is tijdens het spelen en andere activiteiten thuis, op school en elders (sportactiviteiten, speeltuin, slaapfeestjes, kamperen).
  • Deel geen kleding zoals mutsen, sjaals, jassen, sportuniformen, haarlinten of haarspeldjes.
  • Deel geen kammen, borstels of handdoeken. Desinfecteer kammen en borstels die worden gebruikt door een besmet persoon door ze gedurende vijf tot tien minuten in warm water te weken.
  • Lig niet op bedden, banken, kussens, tapijten of opgezette dieren die onlangs in contact zijn geweest met het hoofd van een besmet persoon.
  • Was en droog kleding, beddengoed en andere artikelen die een geïnfecteerd persoon droeg of gebruikt heeft tijdens de twee dagen vóór de behandeling met gebruik van warm water en hoge temperaturen voor het drogen. Kleding en items die niet wasbaar zijn, kunnen chemisch worden gereinigd of verzegeld in een plastic zak en gedurende twee weken worden bewaard.
  • Stofzuig de vloer en meubilair, vooral waar de geïnfecteerde persoon zat of lag. Veel geld uitgeven aan huishoudelijke schoonmaakmiddelen is echter niet nodig om herbesmetting door luizen of neten te voorkomen die mogelijk van het hoofd zijn gevallen of op meubels of kleding zijn gekropen.
  • Gebruik geen ontsmettingsspray. Deze zijn niet nodig om luizen onder controle te houden en kunnen giftig zijn als ze worden ingeademd of via de huid worden opgenomen.
  • Om een __uitbraak van hoofdluis in een gemeenschap, school of op kamp te voorkomen, kunnen kinderen geleerd worden handelingen te vermijden die hoofdluizen kunnen verspreiden.