Lachgas als pijnbestrijding tijdens de bevalling

Als je zwanger bent, verheug je jezelf natuurlijk enorm op het moment dat de baby er eindelijk is. Maar voordat het zo ver is, staat er eerst nog een bevalling voor de deur. Misschien zie je er tegenop en misschien ook niet, maar het kan in ieder geval geen kwaad om erover na te denken wat de mogelijkheden zijn wat betreft pijnbestrijding indien nodig.

Een relatief nieuwe vorm van pijnbestrijding

Het is goed om te weten wat mogelijk is op dit gebied. Een relatief nieuwe vorm is lachgas als pijnbestrijding tijdens de bevalling. Het is een niet-ingrijpende vorm en een manier die veel gekozen wordt tegenwoordig. Voordat je hiervoor kiest, vind je het misschien prettig om te weten wat lachgas precies is en wat het met jou doet.

Wat is lachgas?

Iedereen heeft wel eens een film gezien waarin een verdovend middeltje op een doekje werd gedaan en waarmee iemand werd verdoofd. Deze persoon kon hierdoor bijvoorbeeld ontvoerd worden doordat ze dit doekje tegen hun neus gedrukt kregen en daarna het bewustzijn verloren. Men gebruikt hier een voorbeeld van zogenaamde dampvormige anesthetica, in dit geval chloroform. Ook het lachgas behoort tot deze dampvormige anesthetica familie. Het wordt ontwikkeld in een laboratorium en bestaat voor 50% uit zuurstof en de andere helft is distikstofoxide. Het gas is kleurloos en heeft een lichtzoete geur en smaak.

De pijn onderdrukken tijdens de bevalling

Het lachgas wat in het ziekenhuis wordt gebruikt is niet zo heftig. Het is juist een vriendelijk middel wat ingezet kan worden tijdens de bevalling. Dit lachgas wordt verdund en door het inademen daalt je bewustzijn maar je bent niet helemaal weg. Het lijkt er een beetje op alsof je flink aangeschoten bent en je alles een beetje van een afstand beleefd. Je wordt als het ware een beetje ‘high’ met als gevolg dat de scherpe randjes van de pijn worden afgehaald.

De eigenschappen van lachgas

Lachgas heeft verschillende eigenschappen waardoor de algehele pijnbeleving tijdens de bevalling afneemt, namelijk:

• Het stimuleert het lichaam om een eigen pijnstiller aan te maken, namelijk endorfine
• De afgifte en geleiding van pijnprikkels worden afgeremd
• Het werkt angstverminderend, waardoor de spieren ontspannen

Wanneer kan lachgas gebruikt worden?

Wanneer er sprake is van een normaal verlopende bevalling kan er lachgas worden gebruikt. Er moeten dus goede weeën zijn, de ontsluiting moet goed vorderen en er mogen geen complicaties zijn. Als de weeën opvangen of andere hulpmiddelen niet meer helpen om de pijn goed te verdragen, kan lachgas een optie zijn. Hierdoor kun je weer beter ontspannen en je voelt ook de scherpe pijnen niet meer. Waarschijnlijk kun je daarna de weeën ook weer beter opvangen.

Geen lachgas tijdens het persen

Zodra je gaat persen kun je geen lachgas meer gebruiken. Dit heeft te maken met het feit dat je bij het persen te veel lucht uitademt. Hierdoor zou er te veel lachgas in de omgevingslucht komen. Hulpverleners die om je heen staan zouden hierdoor ook het lachgas binnen kunnen krijgen en niet meer adequaat kunnen handelen . Je moet er toch niet aan denken dat de gynaecoloog lekker ‘high’ staat te zijn, terwijl hij eigenlijk moet ingrijpen. Daarbij is het ook belangrijk dat je zelf ook tijdens de uitdrijvingsfase redelijk helder bent zodat je jezelf op dit moment kunt concentreren.

Wie mag lachgas gebruiken?

De meeste vrouwen met een ongecompliceerde bevalling kunnen gebruik maken van het lachgas, maar er zijn een paar uitzonderingen. Bijvoorbeeld als je recent een operatie aan je oren of ogen hebt gehad waarbij de chirurg een gasinjectie heeft gebruikt. Het kan een toename van druk veroorzaken die het herstel van de wond kan beïnvloeden. Overleg na een dergelijke operatie altijd met de verloskundige of de gynaecoloog. Ook vrouwen die een te laag vitamine B12 gehalte hebben mogen geen lachgas gebruiken. Het kan namelijk nadelig zijn voor de foliumzuur- en vitamine B12 stofwisseling.

Hoe krijg je lachgas toegediend?

Lachgas krijg je toegediend via een speciaal masker wat uit twee delen bestaat. Je krijgt een maskertje wat je zelf kunt vasthouden. Iedere keer voordat de wee begint adem je via dit masker een beetje lachgas in. Het werkt al binnen 30 seconden en na een paar minuten is het weer uitgewerkt. Met een goede timing heb je dus een maximaal effect. Het tweede deel is een zogenaamd ‘kin-masker’ en dat zorgt ervoor dat de zorgverleners het uitgeademde lachgas niet binnen krijgen. Anders zouden zij bij iedere bevalling ook dit lachgas inademen.

De voordelen en nadelen van lachgas

Lachgas heeft zoals iedere pijnbestrijding een aantal voordelen en een aantal nadelen. Daarbij kan lachgas ook nog wat bijwerkingen hebben.

Voordelen

• Het werkt heel snel en het is eenvoudig in te zetten
• Je hebt het gebruik zelf in de hand. Je kunt zelf bepalen tijdens de bevalling wanneer je het lachgas neemt
• Het heeft geen effect op de baby. Er hoeven dus geen extra controles op de baby uitgevoerd te worden
• Het heeft ook geen effect op de weeën
• Het lachgas is ook heel effectief in combinatie met een bad

Nadelen

• Het kin-masker moet de hele tijd opgehouden worden, zelfs tot 20 minuten na de laatste keer dat je het lachgas hebt gebruikt. Dit is voor de veiligheid van de hulpverleners
• Het masker zit met een slang vast aan de lachgastank en hierdoor ben je beperkter in je bewegingen
• Het lachgas is nog niet overal beschikbaar en wordt ook nog niet door alle verzekeraars vergoed

Eventuele bijwerkingen

• Duizeligheid
• Misselijkheid
• Hoofdpijn
• Een jolige stemming

Het veilig gebruiken van lachgas

Vroeger werd lachgas al gebruikt tijdens bevallingen, maar in 2004 zijn ze hiermee gestopt. De reden hiervoor was het risico wat de hulpverleners liepen door een chronische blootstelling aan het lachgas. Het zou voor zwangere hulpverleners schadelijk voor hun baby’s kunnen zijn. Toch is bij onderzoek gebleken dat het lachgas veilig is toe te dienen, maar er moet tijdens het toedienen wel aan bepaalde voorwaarden worden voldaan om binnen de veilige marges te blijven:

• Het gebruik van de speciale maskers
• Een goede afzuiging
• Een verhoogde ventilatie in de ruimte