Placenta praevia: Wat is het en hoe wordt het behandeld?

Je placenta is de energiebron voor je baby die hem voorziet van zuurstof en voedingsstoffen, en dus erg belangrijk. Maar soms nestelt deze zich niet op de juiste manier en kunnen er complicaties ontstaan. In dit artikel leggen we je precies uit wat placenta praevia is, en wat de gevolgen en behandeling zijn.

De placenta

De placenta (moederkoek) is een belangrijk orgaan. Het geeft je baby voeding en zuurstof, en het produceert de hormonen oestrogeen, progesteron, hCG en HPL. Oestrogeen stimuleert de groei van de baarmoeder, de ontwikkeling van de bloedvaten, en de groei van de melkklieren in de borsten. Zoals je ziet heeft de placenta dus een multifunctionele taak. De placenta kan zich op elke plaats in je baarmoeder nestelen. Het nestelt zich aan de buikzijde, rugzijde, boven in de baarmoeder, of wat verder naar onderen.

Wat is placenta praevia?

Een placenta praevia is een aandoening die uitzonderlijk voor kan komen tijdens de zwangerschap, en wordt ook wel een voorliggende placenta genoemd. Dit houdt in dat de placenta laag in de baarmoeder genesteld is, en daardoor de baarmoedermond, of een gedeelte daarvan, afsluit. De baarmoedermond vormt de overgang van de baarmoederholte naar de baarmoederhals. Als dit afgesloten raakt, kan dat voor complicaties zorgen in een later stadium van de zwangerschap.

Bij de eerste echo’s wordt er soms gezien dat de placenta te laag ligt, maar dit vormt dan verder nog geen probleem. Vaak is het namelijk zo dat de placenta uiteindelijk naar boven trekt als de baarmoeder groter wordt. Maar in uitzonderlijke gevallen blijft de placenta zodanig laag liggen, dat het voor (hevig) bloedverlies kan zorgen in de laatste weken van de zwangerschap.

Verschillen in placenta praevia

De placenta kan op meerdere manieren de baarmoedermond afsluiten die we hier bondig zullen bespreken:

• placenta praevia marginalis: de moederkoek reikt tot aan de inwendige opening van de baarmoedermond
• placenta praevia lateralis: de moederkoek ligt gedeeltelijk over de inwendige opening van de baarmoedermond
• placenta praevia totalis: de moederkoek ligt geheel over de inwendige opening van de baarmoedermond

Symptomen placenta praevia

In de eerste weken komt het vaak voor dat de placenta laag ligt. Mocht dit bij jou het geval zijn, dan hoef je je dus zeker nog geen zorgen te maken. Negen van de tien keer trekt de placenta zich vanzelf op doordat de baarmoeder groeit, en komt alles op z’n pootjes terecht. Mocht het zo zijn dat de placenta laag blijft liggen, dan geeft dit verder, vooral in de eerste 32 weken, weinig symptomen.

Wat je ervan kan merken is vaginaal bloedverlies, maar dit blijft beperkt. Na 32 weken neemt de kans op onverwacht hevig bloedverlies toe. Soms kan het bloedverlies gepaard gaan met harde buiken en/of buikpijn. Aan het einde van de zwangerschap is het mogelijk dat de baby niet indaalt omdat de placenta de uitgang van de baarmoeder blokkeert.

Wat zijn de risico’s van een placenta praevia?

Het grootste probleem wat de laagliggende placenta brengt is het risico op hevig bloedverlies. Je kan erg veel bloed verliezen, dus dit kan gevaarlijke situaties opleveren voor jou en je baby. Ook geeft de laagliggende placenta een groter risico op een vroeggeboorte. Dit omdat het bloedverlies de baarmoeder stimuleert om de weeën op te wekken.

Hoe weet je of je last hebt van een laagliggende placenta?

Je verloskundige controleert standaard hoe de placenta erbij ligt, en het zal dus ook meteen opvallen of je placenta laag ligt of niet. Als deze laag ligt zal er extra onderzoek gedaan worden door middel van een vaginale echo. Ook al ligt de placenta in deze periode laag, dan wil dat nog steeds niet zeggen dat het complicaties zal veroorzaken. Hij kan nog altijd optrekken.

Wel is het zo dat er bepaalde voorzorgsmaatregelen getroffen moeten worden om hevig bloedverlies te voorkomen. En mocht je toch veel bloed verliezen, dat je dan dichtbij het ziekenhuis bent zodat er snel gehandeld kan worden als je hevig bloedverlies zou krijgen.

Als je 32 weken zwanger bent zal je opnieuw een echo krijgen om te kijken of de placenta opgetrokken is door de groei van je baarmoeder. Als de placenta nog steeds laag ligt in deze periode zal er extra aandacht aan besteedt worden, en zal je verloskundige je dus doorsturen naar een gynaecoloog. Dit houdt in dat een eventuele droom van thuis bevallen voor je wegvalt. Het neemt namelijk teveel risico met zich mee om thuis te bevallen. Mocht er iets misgaan, dan kunnen ze in het ziekenhuis snel de beste zorg bieden die je nodig hebt.

Hoe wordt een placenta praevia behandeld?

Hoe een laagliggende placenta behandeld wordt ligt er maar net aan of de placenta de baarmoedermond volledig bedekt of niet. Maar in alle gevallen is rust erg belangrijk. Zware werkzaamheden, sport, lange afstanden lopen, en seksuele gemeenschap zijn allemaal factoren die het risico op hevig bloedverlies zullen vergroten.

Als de placenta de baarmoedermond niet volledig bedekt, kan de gynaecoloog beoordelen of je een normale bevalling kunt ondergaan zonder overmatig bloedverlies. Zelfs in deze situatie kan het voorkomen dat er voortijdig overmatig bloedverlies optreedt waardoor je een spoedkeizersnede zult moeten ondergaan.

Als de placenta de baarmoedermond in zijn geheel bedekt is een keizersnede onvermijdelijk, de placenta blokkeert namelijk de doorgang voor je baby. Over het algemeen wordt in zo’n situatie de keizersnede gepland. Deze zal je dan ondergaan als je 37 weken zwanger bent. De reden dat je de laatste weken niet kunt voltooien is om het risico op overmatig bloedverlies te beperken. Hoe meer druk er op de baarmoeder komt, hoe hoger de kans op hevig bloedverlies.

Mocht het zo zijn dat je vroeg in de zwangerschap veel bloed verliest, dan zullen ze er in het ziekenhuis alles aan doen om je baby nog even in jouw beschermde buik te laten door middel van weeënremmers en misschien een bloedtransfusie.