Wat kost een kind?

Wanneer een kind geboren wordt, spendeer je heel wat tijd aan de opvoeding. Misschien ga je wel minder werken om zoveel mogelijk in te zetten op de opvoeding? Alhoewel kinderen ons leven verrijken, kost een kind ook al snel een kleine ton. Het begint al bij het kraambed en houdt eigenlijk lang niet op bij z'n achttiende verjaardag. Maar wat kost een kind nu net? De rekenoefening blijkt niet zo eenvoudig te zijn.

Op basis van het inkomen

Het Centraal Bureau voor de Statistiek maakte de berekening ook eerder al. Zij berekenden dat een kind ongeveer 17% van het besteedbaar inkomen kost. Het onderzoek vertelt niet wat de kosten per maand voor een kind zijn, aangezien gezinnen die meer verdienen ook meer uitgeven aan de opvoeding van hun kind.

Zo zal een gezin met een hoger netto inkomen veel meer uitgeven aan de woonlasten, de voeding, de kleding of de reizen. Gezinnen die minder verdienen zullen besparen op dergelijke uitgaven waardoor ook de kostprijs van het kind wordt gereduceerd. Een gezin dat netto ongeveer 3.000 euro per maand verdient, zal ongeveer 480 euro tot 590 euro per maand spenderen aan het kind. Wel haalt hetzelfde onderzoek ook aan dat de meerkost per extra kind kleiner is. Zo zullen twee kinderen gezamenlijk ongeveer 26% van het besteedbaar inkomen innemen, terwijl dat voor respectievelijk drie en vier kinderen 'zakt' tot 33% en 40%.

In ons voorbeeld zouden twee kinderen ongeveer elk 390 euro kosten, terwijl dat voor drie kinderen 330 euro per kind is en voor vier kinderen 300 euro per kind zal zijn. Dat is niet geheel onlogisch: we kunnen kinderspullen hergebruiken en kunnen ook genieten van allerhande schaalvoordelen. Na het derde kind neemt het effect daarvan dan weer af. Zo zullen we bijvoorbeeld een grotere wagen moeten aanschaffen en zal ook een grotere woonst zich opdringen. Toch is de kostprijs per kind ook bij vier kinderen een stuk kleiner.

Bovenstaande cijfers in de praktijk omgezet: een enkel kind zou voor dit gezin ruim 115.000 euro kosten tot z'n achttiende verjaardag. Bij een gezin met drie kinderen zou dat teruggedrongen worden tot 71.280 euro per kind.

Kinderen worden duurder naarmate ze ouder worden

Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting maakte de berekening dan weer in functie van de leeftijd. Zij kwamen tot de conclusie dat een kind duurder wordt naarmate het ouder wordt. Zo zou een kind tot aan z'n twaalfde verjaardag ongeveer 50.000 euro kosten (€ 4.167 per jaar). Van z'n twaalfde tot z'n achttiende verjaardag zou het nogmaals een 30.000 euro met zich meebrengen (€ 5.000 per jaar).

Vanaf z'n twaalfde verjaardag wordt een kind dus al snel duurder. Ook dat is logisch: grotere kinderen eten meer, verbruiken meer energie, krijgen zakgeld, vergen meer schoolkosten en willen ook alle technologische snufjes. In de praktijk wordt dat vaak opgevangen door hun toegenomen zelfstandigheid: we kunnen opnieuw extra werken om ons inkomen te verhogen.

Beide onderzoeken gecombineerd

Lezen we het onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek samen met die van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, zijn er enkele belangrijke conclusies die we trekken kunnen. Alhoewel het ene onderzoek een calculatiemethode gebruikt op basis van percentages en het andere zich beperkt tot vaste bedragen, liggen ze echter min of meer in dezelfde lijn.

Wel geeft het onderzoek van NIBUD aan dat de meeste gezinnen gedurende de eerste levensjaren van het kind zogenaamde anderhalfverdieners zijn: beide ouders samen presteren nog 150% van een voltijdse betrekking. Naarmate het kind ouder wordt, loopt dat uiteindelijk opnieuw verder op. Aangezien het onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek aangeeft dat de kosten van een kind evenredig verlopen met die van het inkomen, zal volgens hen ook de totale kostprijs daardoor sterker oplopen. Alhoewel we meer werken om de kosten te kunnen betalen, spenderen we ook extra: we boeken sneller een gezinsreisje om even 'uit te blazen', we laten kinderen sneller op kamp vertrekken of spenderen extra budget aan een wagen of kleding. Zomaar meer werken is met andere woorden geen goed idee: een budgetplan waarbij je de uitgaven blijft regelen, is dat dan weer wel.

Bovendien moeten we ook een belangrijke kanttekening brengen. Bovenstaande zienswijze vertrekt van een modaal gezin. Indien de ouders gescheiden leven, loopt de totale kostprijs van het kind verder op. Zo moeten beide ouders een kamer voorzien, kleding kopen, een gezinsuitstapje plannen. Alhoewel de totale kostprijs dan wel gedragen wordt door twee ouders, zal de som van die delen dus toch nog steeds hoger zijn. Ook houden deze onderzoeken geen rekening met de werkelijke kostprijs van het kind: vandaag de dag studeren steeds meer kinderen aan de universiteit en verblijven ze op een studentenkamer. Ook dat zal de totale kostprijs de hoogte instuwen.

Cijfers gedeeltelijk relativeren

Alhoewel een kind heel wat lijkt te kosten, moet je een en ander toch relativeren. Als je een kind hebt, open je immers ook het recht op een aantal tegemoetkomingen. Tot het achttiende levensjaar heb je bijvoorbeeld recht op kinderbijslag. Dat bedrag kan al snel oplopen tot meer dan 52.000 euro (cijfers: 2018) tot aan het achttiende levensjaar. Daar komen bovendien ook nog eens het kindgebonden budget, de kinderopvangtoeslag, de inkomensafhankelijke combinatiekorting, de zorgtoeslag en de gratis schoolboeken bovenop. Ook zal het kind misschien zelf werken tijdens de vakanties en zo een deel van zijn of haar kosten zelf betalen. Anderzijds houden de onderzoeken geen rekening met een eventuele werkvermindering: minder werken staat immers gelijk aan minder verdienen waardoor we ook dat als kostprijs kunnen aanzien.

Maar wat kost een kind nu?

Dat is moeilijk te zeggen. Het is afhankelijk van heel wat factoren. Niet alleen de uitgaven en de inkomsten spelen bijvoorbeeld een rol, ook het aantal kinderen en de gezinssituatie. Eventuele sociale tegemoetkomingen kunnen het effectieve kostenplaatje dan weer sterk verminderen. Maar dat de kostprijs van een kind niet stopt op de achttiende verjaardag, staat dan weer buiten kijf.