Huishoudelijke klusjes per leeftijd

Vroeger was het heel gewoon om kinderen te laten helpen bij huishoudelijke klusjes. Onder het motto 'Wat we samen vies maken, maken we samen ook weer schoon' kregen kinderen hun taakjes op maat van wat in hun mogelijkheden lag. En ook al bleven vrouwen vaker thuis om de huishouding te doen dan nu, toch werd de kroost ingezet om de boel draaiende te houden. Van kinderarbeid was nog helemaal geen sprake en gelukkig is er op dat vlak veel veranderd.

Het is een groot verschil of een kind positief gestimuleerd wordt om bepaalde taken op zich te nemen of het uitgebuit wordt. Dat laatste is uiteraard helemaal 'not done'. Maar er bestaat zoiets als een gulden middenweg en met dit artikel over huishoudelijke klusjes per leeftijd is het eenvoudig om goede compromissen te sluiten en je kind niet te overvragen of te ontzien van bepaalde verplichtingen. De bedoeling is nog altijd om hen verantwoordelijkheid bij te brengen en hun ontwikkeling te bevorderen

Vanaf wanneer kun je een kind taakjes opleggen

Uiteraard hangt veel af van de leeftijd maar ook van de persoonlijkheid van het kind zelf. Het ene kind ruimt met gemak vanaf de peutertijd zijn speelgoedjes makkelijk op, het andere kind zal voortdurend aangemoedigd moeten worden. Bij huishoudelijke klusjes is dat net zo en daarom is het heel belangrijk dat je van kleins af begint met de karweitjes die je van je kind verwacht op een speelse manier aan te brengen. Van een peuter van 18 maanden kun je bijvoorbeeld verlangen dat ze hun speelgoed opbergen. Kleurtjes en of vormpjes op dozen zullen jouw kleintje helpen om het speelgoed in de juiste doos te deponeren en als vanzelfsprekend kun je hem daarvoor belonen met een stevige pakkerd, een knuffel of een wat-ben-jij-toch-een-kanjer-dansje. Is jouw kind er nog niet klaar voor dan is het fijn om samen op te ruimen zodat hij kan kopiëren wat jij doet.

Tot drie jaar

Het voornaamste wat je in gedachten moet houden is dat wanneer je een peuter zijn taakje laat uitvoeren je twee dingen zeker nodig hebt; geduld en het weten dat het misschien niet gedaan wordt zoals het eigenlijk zou moeten. Sta er dan even bij stil dat jij ooit ook een peuter was en dat je, net als je eigen kleintje, ook alles hebt moeten leren. Zoals eerder aangehaald kun je een kind in deze leeftijdscategorie het speelgoed laten opruimen maar dat is lang niet het enige. Het wasgoed naar de wasmand brengen, boekjes terug op de boekenplank zetten, de tafel helpen dekken (al zijn het alleen maar de plastic drinkbekertjes om mee te beginnen), zelf een schone luier uit de lade halen en zelfs stoffen met een droog doek of je helpen met het aandragen van poetsgerief tijdens het schoonmaken zijn klusjes die jouw kind op deze leeftijd zeker aan kan.

Zorg er vooral voor dat je kindje het prettig vindt en trots is dat het 'mag' helpen. Wanneer je teveel kritiek geeft of te vaak laat voelen dat je niet blij bent met wat het doet gaat jouw kleintje een afkeer ontwikkelen voor alles wat met klusjes te maken heeft en dat kan nooit de bedoeling zijn.

Vier- en vijfjarigen

Kinderen in deze leeftijdscategorie kunnen al een aantal dingen meer dan voordien maar wat ze nog niét kunnen is initiatief nemen. Het hangt dus helemaal van jou af of je kind taakjes doet of niet. Ook de focus op waar ze mee bezig zijn is nog niet genoeg ontwikkeld zodat jij degene zal zijn die er op moet letten dat klusjes inderdaad ook tot een goed eind gebracht worden. Vraag hen daarom altijd om naar jou toe te komen wanneer ze klaar zijn zodat jullie samen op inspectie kunnen gaan. Besef wel dat een kind feedback nodig heeft, geen vermanende vinger.

Wanneer je huisdieren hebt kun je aan deze leeftijd je kleintje leren hoe ze hen moeten voeren. Leer hen waar bijvoorbeeld de kattenbrokjes staan, zet ze op een makkelijk bereikbare plaats en laat hen op deze manier leren dat een poes in huis niet alleen gezellig en leuk is maar dat ze ook verzorging nodig heeft. Betrek het ook tijdens de voorbereiding van een maaltijd want groenten wassen of de aardappelschillen naar de groencontainer brengen is iets wat zeker binnen hun mogelijkheden ligt. Ook de tafel schoonvegen, hun eigen bedje opdekken, hun eigen broodje smeren, helpen bij het leeghalen van de vaatwasser of afdrogen van de vaat zijn huishoudelijke klusjes die jouw kind aan kan.

Zes- tot negenjarigen

Heb je wel eens stilgestaan bij wat jij zelf aan deze leeftijd allemaal kon? Dan realiseer je je waarschijnlijk wel dat kinderen uit deze groep al heel wat kunnen. Het hoeven niet altijd grootse dingen te zijn zoals onkruid wieden of het hok van de cavia schoon te maken maar vele kleintjes zoals het vervangen van het lege wc rolletje, de postbus leegmaken of het sorteren van schone sokken maken ook een groot verschil. Wanneer je meerdere kinderen hebt kun je misschien een takenbord aan de keukenmuur hangen met daarop de taken, omgezet in icoontjes, bij elk kind.

Stofzuigen en dweilen is iets wat een kind van negen echt wel kan maar let wel op dat de huishoudelijke klusjes niet té repetitief worden. Afwisseling en samen de klusjes klaren werkt aanmoedigend en zorgt ervoor dat het kind niet het gevoel krijgt dat er teveel verantwoordelijkheid op hun schoudertjes komt. Ook is er een groot verschil in buitenkinderen en binnenkinderen. Een buitenkind kun je makkelijk de bladeren laten harken in de tuin of onkruid wieden maar je kunt het ook stimuleren om bijvoorbeeld in de keuken een lekkere salade te maken met groenten uit de tuin. Een binnenkind kun je dan weer stimuleren om buiten bezig te zijn door het terras te laten vegen of de plantjes water te geven.

Tien- tot twaalfjarigen

Het moet vanzelfsprekend zijn dat alle huishoudelijke klusjes per leeftijd die hierboven beschreven werden ook gelden voor deze groep. Waarom laat je niet je tiener de boodschappen weg schikken, het gras maaien of de garage vegen? Waarom leert papa niet zijn tiener zijn eigen fietsband plakken waarna hij apetrots is op zichzelf? Of de hond uitlaten? Zelfs een eitje bakken, pannenkoeken- of koekjesdeeg maken en daarna de keuken weer opruimen kunnen ze perfect. Laat hen ook hun eigen lunchpakket maken, zij weten beter dan wie ook wat ze lekker vinden of waar ze trek in hebben. Ook hun eigen kamer poetsen en op orde houden is voor hen zeker haalbaar.

Voor wat hoort wat

Een kind wat nooit moet of mag helpen zal later ongetwijfeld moeite hebben met het waarderen van wat voor hen gedaan wordt. Als ze nooit leren dat niets vanzelfsprekend is gaan ze alles als vanzelfsprekend beschouwen en dat moet je als ouder ten allen tijde vermijden. Ouders die zeggen dat hun kinderen niet willen helpen zijn vast en zeker te laat begonnen met het uitdelen van huishoudelijke klusjes maar weet dat het nooit te laat is om er mee te beginnen.