Alles over Cito toetsen en kansengelijkheid

In het eerste half jaar van 2020 hebben alle basisschoolleerlingen 8 weken aan onderwijstijd gemist. Op de vraag; Wat leert mijn kind op de basisschool? is misschien wel een beter beeld ontstaan door het gedwongen thuisonderwijs. Tijdens deze 8 weken heeft Cito alles behalve stilgezeten. Ze komen vanaf 2021 met een nieuw product. Maak kennis met Cito toetsen en kansengelijkheid.

Het Cito kenniscentrum.

Naast de bekende centrale eindtoets (voorheen de Cito-toets), die elk jaar in groep 8 gemaakt wordt, zijn er misschien meer functies die je nog niet kent. Met de volgende onderwerpen houdt Cito zich voornamelijk bezig;.

• Het ontwikkelen van toetsen zoals de centrale eindtoets.
• Het ontwikkelen van een leerlingvolgsysteem.
• Certificering.
• Onderzoek om voorlichting en advies te kunnen geven.

Voor onder andere de centrale eindtoets heeft Cito een wettelijke opdracht gekregen vanuit de overheid. Het kenniscentrum is er dus voor de overheid en daarnaast zijn zij er voor het onderwijs en bedrijven.

Cito bestaat al meer dan 50 jaar en strijd voor het motto: kansengelijkheid. Dat betekend dat ieder kind passend onderwijs aangeboden wordt. Cito is ook duidelijk in de opvatting dat het werk nooit af is. Hierdoor blijven ze onderzoeken en ontdekken, waardoor ze kunnen innoveren en een verschil kunnen maken. De leerkracht heeft een begeleidende rol in de ontwikkeling van zijn of haar leerlingen en streeft ernaar om ze de beste versie van zichzelf te laten worden.

Het Cito leerlingvolgsysteem.

Bekend met het 10-minuten gesprek? Dan ben je misschien ook bekend met het Cito leerlingvolgsysteem, voortaan LVS. De volgende onderdelen kom je hierin tegen;

• Resultaten, van bijvoorbeeld methodetoetsen.
• Zorgdossier, hier zitten bijvoorbeeld verslagen in van gesprekken met een intern begeleider..
• Overdrachten, vanaf groep 1 wordt een overdracht geschreven voor de volgende leerkracht.
• Leerlingrapporten, hier worden bijvoorbeeld scores en het schooladvies in groep 8 bewaard.

“Verrassend nieuw, vertrouwd goed”, dat omschrijft, volgens Cito, het nieuwe vierde generatie LVS. Deze is voor leerkrachten zo ontwikkeld dat het als vertrouwd aanvoelt. Verrassend zijn het kunnen opnemen van de leergebiedoverstijgende vaardigheden zoals bijvoorbeeld die van het functioneren op sociaal-emotioneel vlak, in het LVS. Dit alles in een online omgeving voor het monitoren van de ontwikkeling per leerling. Daarbij wordt in dit nieuw LVS minder nadruk gelegd op ‘alleen’ cijfers. Uiteindelijk is het belangrijk dat de leerling centraal staat en er constant kritisch gekeken wordt naar het onderwijs en de ontwikkeling daarvan. Vanaf 2021 is het vierde generatie LVS beschikbaar voor groep 3 tot en met 8, in 2022 wordt deze voor groep 6 tot en met 8 verwacht.

De Cito toetsen.

Wanneer het vierde generatie LVS geïntroduceerd is, kun je ook gebruik maken van de vierde generatie toetsen. Omdat de (toets)vraag enorm belangrijk is wordt deze ontwikkeld door verschillende onderwijsprofessionals. Cito heeft bijvoorbeeld veel kritiek gekregen over de taligheid van de rekentoetsen. Samen met begrijpend lezen tellen deze het zwaarst mee voor het schooladvies. Omdat juist de vraag centraal staat zijn de rekenvragen minder talig en de teksten van begrijpend lezen ingekort. Cito geeft daarmee aan dat het gaat om de vraag. In de vierde generatie toetsen wordt er gewerkt met basistoetsen voor bijvoorbeeld rekenen. Deze digitale toets geeft de leerkracht ruimte om een passend onderwijsaanbod en verdiepende instrumenten te ontwikkelen op het niveau van zowel de leerling als de groep.

In groep 8 zijn er een aantal onderdelen die het jaar bijzonder maken, de centrale eindtoets is daar een van. De uitslag hiervan wordt als advies meegenomen in het schooladvies van de leerkracht. Cito is trots op deze adviesfunctie. Maak je de centrale eindtoets digitaal dan is deze toets adaptief. Een adaptieve toets past ‘tijdens’ het maken van de toets de vragen aan op het niveau van de leerling (bepaald door vragen per toetsgebied). De onderdelen taal en rekenen zijn verplicht en kunnen uitgebreid worden met onderdelen als; studievaardigheden, informatieverwerking en Engels. Een leerlingrapport, na aanleiding van de centrale eindtoets geeft de resultaten op leerling niveau en kan deze makkelijk vergelijken met andere resultaten. De referentieniveaus (in A-E en I-V) geven aan welk niveau hij of zij heeft bereikt per onderdeel. Daarnaast krijgt elke leerling een Cito score die tussen de 500 en 550 ligt. Een score van 545 staat bijvoorbeeld gelijk aan vwo niveau. In het reguliere en speciaal onderwijs werken meer dan 2000 leerkrachten samen om elk jaar toetsen te ontwikkelen passend bij de belevingswereld van de leerling.

Cito kleuter in beeld.

Als je denkt aan Cito, denk je misschien niet gelijk aan het toetsen van een kleuter (groep 1 en 2). Toch heeft Cito voor de allerkleinsten toetsen en observatielijsten ontwikkeld. Deze zijn niet ontwikkeld in opdracht van de overheid en dus zijn basisscholen niet verplicht ze af te nemen. De observatielijsten en toetsen kunnen ingezet worden als hulpmiddel om zicht te krijgen op de ontwikkeling van taal, rekenen, motoriek en sociaal-emotioneel functioneren van de kleuter.

Cito heeft veel kritiek gekregen over het afnemen van kleutertoetsen voor taal en rekenen. Het afnemen van taal en rekentoetsen past volgens deze critici niet bij de ontwikkeling van kleuters. De resultaten van deze toetsen zijn misschien nog wel meer een momentopname dan bij de centrale eindtoets.

Vanaf 2021 verandert er ook voor de kleuters het een en ander. In het vierde generatie LVS is geen kleutertoets taal of rekenen om af te nemen. Het LVS “kleuter in beeld” heeft nieuwe producten ontwikkeld zoals observatie instrumenten die een beter inzicht geven in de ontwikkeling van kleuters. Kleuters leren spelenderwijs en dus wil je hun ontwikkeling op speelse wijze volgen. Om ‘echt’ een goed beeld hiervan te krijgen is het belangrijk meerdere bronnen in te schakelen.

Het kenniscentrum Cito heeft als doel dat alle leerlingen zich maximaal kunnen ontwikkelen waardoor ze de beste versie van zichzelf kunnen worden. Ze zijn er voor scholen, de overheid en bedrijven en neemt verschillende rollen aan. Naast de centrale eindtoets hebben ze ook een leerlingvolgsysteem ontwikkeld. Met het ontwikkelen van het vierde generatie LVS met toetsen heb je minder tijd nodig om meer inzicht te krijgen. De kleutertoetsen van Cito hebben veel kritiek gehad. In het nieuwste LVS worden geen kleutertoetsen afgenomen.