Wat leren kinderen in groep 1?

De basisschool is voor elk kind een gigantische stap. Maar wat leert een kind nu in groep 1 op de basisschool? Dat is voor veel mensen onduidelijk omdat leren lezen en schrijven vaak pas start in groep 3. Toch leren kinderen in groep 1 van de basisschool best veel. In dit artikel zetten we één en ander op een rijtje.

Taal

Hoewel kinderen nog niet leren lezen in groep 1, is taal al wel een zeer belangrijk onderdeel van het leerproces. Zeer logisch ook natuurlijk, want taal is het fundament van de ontwikkeling van een kind. Het is dan ook van groot belang dat daar veel aandacht aan wordt besteed. Maar hoe wordt taal in de stof van kinderen uit groep 1 verwerkt? Hieronder een aantal voorbeelden. Deze lijst is echter niet uitputtend en elke basisschool gaat er weer op een andere manier mee om. Er zijn in de eerste groep nog niet heel veel vaste regels die later nog wel komen. De ene kleuter ontwikkelt zich dan ook veel sneller dan een andere kleuter.

• Verhaaltjes navertellen

Een goede manier voor kinderen om de taal te leren is om verhaaltjes na te vertellen. In groep 1 wordt hier dan ook regelmatig aandacht aan besteed. Dit kan bijvoorbeeld op de volgende wijze gebeuren: er wordt een verhaaltje voorgelezen, of de juf vertelt zelf een verhaaltje, en vervolgens moeten de leerlingen dan dit verhaal op hun eigen manier navertellen. Dit heeft op meerdere manieren positieve effecten op de ontwikkeling van een kind. Allereerst heeft dit een positief effect op de luistervaardigheden. Om een verhaaltje goed na te vertellen moet je namelijk zeer goed luisteren. Bovendien ontwikkelt het ook de spraakvaardigheid van een kind. Is het kind verbaal sterk en kan hij of zij het verhaal op de juiste manier navertellen. Let wel: in de eerste klas zijn het zeer simpele verhaaltjes. Hierdoor kan de juffrouw of meester zien waar elk kind staat wat betreft zijn ontwikkeling. Het zijn geen lange verhaaltjes met meerdere hoofdpersonen en plotwendingen natuurlijk.

• Krabbelen

Kinderen in groep 1 leren natuurlijk nog niet echt fanatiek te schrijven, maar er wordt meestal in groep 1 al wel aandacht besteed aan krabbelen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat kinderen hun eigen naam moeten proberen te schrijven in groep 1. De meeste kinderen kunnen dit wel, maar dit is natuurlijk ook afhankelijk van de manier waarop de kinderen zich hebben ontwikkeld. Ook andere soorten krabbels kunnen voorkomen als lesstof in groep 1. Voor een juffrouw of meester is dit een goede manier om verschillende dingen na te gaan. Allereerst de motoriek van het kind. Kan het kind een beetje goed en netjes schrijven? Maar naast de motoriek van het kind kun je hier ook andere zaken mee bekijken. Je kunt bijvoorbeeld zien hoe vaardig het kind al is met het schrijven.

• Woordenschat uitbreiden

Een goede woordenschat is het fundament voor capabel zijn met de Nederlandse taal. Dit is ook erg logisch natuurlijk. Want een goede woordenschat betekent dat je voorzien bent van een breed vocabulaire. Dit kan in de toekomst dan ook in je voordeel werken. Je leert er bijvoorbeeld beter door schrijven. Bijvoorbeeld opstellen schrijven, maar ook boekverslagen en als je nog verder gaat studeren ook essays en dergelijke. Maar niet alleen schriftelijk kun je jezelf dan beter uiten, maar ook verbaal. Natuurlijk kun je daar ook veel profijt van hebben. Kinderen die verbaal sterk zijn kunnen zich beter verweren. Het betekent bovendien ook dat je gemakkelijk spreekbeurten en presentaties kan geven. Daarom is het voor een kind dus erg belangrijk om voorzien te zijn van een uitstekende woordenschat. Daar in groep 1 mee te beginnen is dus ook zeer aan te raden.

Maar op welke manier leren kinderen hun woordenschat dan uitbreiden? Kinderen leren in principe veel door imitatie. Als juffrouw of meester is het dan ook van belang om vaak verhaaltjes te vertellen. Soms ook verhaaltjes die iets moeilijker zijn. Op die manier kan de woordenschat van kinderen worden uitgebreid. Maar ook bijvoorbeeld door zelf verhaaltjes te vertellen en dergelijke. Of bijvoorbeeld bepaalde woorden te laten zien. Alles werkt en je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen. Zeker op jonge leeftijd leren kinderen namelijk heel snel.

Rekenen

Naast taal is natuurlijk rekenen ook een belangrijk onderdeel bij de ontwikkeling van een kind. Ook daar wordt dus in groep 1 al veel aandacht aan besteed. Dit zal in de latere groepen op de basisschool steeds belangrijker worden. Tegenwoordig besteden basisscholen veel aandacht aan rekenen. Juist omdat er veel mensen zijn, ook volwassenen, die niet goed kunnen hoofdrekenen. Ook op verschillende mbo-scholen wordt hier tegenwoordig veel meer aandacht aan besteed. Maar wat leer je zoal wat betreft rekenen in groep 1?

• Tellen

Een van de zaken waar aandacht aan wordt besteed in groep 1 is tellen. Natuurlijk kunnen kinderen op die leeftijd nog niet sommen uitrekenen en dergelijke. Tafels leren wordt pas in groep 3 en 4 gegeven, maar nog niet in groep 1. Wel wordt er dus aandacht besteed aan tellen. Bijvoorbeeld tot 10 tellen, maar dan op een ludieke manier. Dus niet letterlijk tellen, maar bijvoorbeeld verschillende blokken of knuffels tellen. Dit is een leuke manier voor kinderen om het te leren. Het ene kind zal verder kunnen tellen dan de ander. Dit komt omdat kleuters zich op hele andere manieren ontwikkelen. Hier kan veel verschil tussen zitten. En zeker met die leeftijd kan het zijn dat een paar maanden al cruciaal zijn in de ontwikkeling. Dus een kind dat bijvoorbeeld een half jaar ouder is dan een ander kind zal bijvoorbeeld al veel verder in de ontwikkeling kunnen zijn.

• Het herkennen van cijfers

Ook kan het zijn dat er veel aandacht wordt besteed aan het herkennen van cijfers. Het is voor kinderen in groep 1 nog te moeilijk om zaken bij elkaar op te tellen, maar meestal is het wel belangrijk dat ze al enige cijfers kunnen herkennen en deze ook kunnen benoemen. Dit moeten dan natuurlijk geen ingewikkelde cijfers zijn, maar juist de meer eenvoudige cijfers. De kans is groter dat deze herkend gaan worden. Je kunt daar op verschillende manieren mee aan de gang gaan. Elke basisschool doet dit op een geheel andere wijze.

• Begrippen besef

Bij rekenen komt veel kijken. Op de basisschool leren kinderen in groep 7 of 8 bijvoorbeeld al op een best wel geavanceerde manier te rekenen. Dit betekent dus dat ze leren om op te tellen, af trekken, maar ook delen en breuken en dergelijke. Dit is best ingewikkeld want veel volwassenen hebben hier zelfs moeite mee. Dit is wel duidelijk, want veel mensen die falen voor een rekentoets. Op de pabo is de rekentoets bijvoorbeeld een groot probleem. Veel mensen die de pabo-opleiding doen falen dan ook door deze rekentoets. In de eerste groep is het van belang dat kinderen al enigszins zaken herkennen. Ze moeten dus bewust raken van de verschillende begrippen die te maken hebben met rekenen. Ze moeten bijvoorbeeld leren wat meer is en juist wat minder is. Maar ook wat veel is en wat weinig is. Een goede methodiek is door bijvoorbeeld 2 stapels van blokken neer te zetten. De ene stapel heeft dan 8 blokken, terwijl de andere stapel 5 blokken heeft. Het kind in groep 1 moet dan aangeven welke stapel het grootst is. Dat is de methodiek die erachter schuilt.

Eindconclusie

Dit was slechts een overzicht van een aantal zaken waar aandacht aan wordt besteed in groep 1. Natuurlijk zijn er nog meer zaken waar aandacht aan wordt besteed, maar dit geef een goed en duidelijk inzicht. Natuurlijk moet er in groep 1 ook veel plezier gemaakt worden. Niet alleen de educatie speelt een grote rol, maar er moet natuurlijk ook plezier gemaakt worden met andere kinderen. Dit is ook goed voor de ontwikkeling van een kind. Niet alleen de intellectuele ontwikkeling, maar ook de sociale ontwikkeling. Je hebt immers niet alleen een IQ, maar ook een EQ. Tegenwoordig besteden scholen ook steeds meer aandacht aan het EQ. Deze testen weergeven niet enkel de slimheid, maar ook hoe empathisch je bent als mens. In principe moet het leren op de basisschool de ideale combinatie zijn tussen sociale ontwikkeling en educatieve ontwikkeling.