De kindertijd is het ontwikkelingsstadium waarin de meest uiteenlopende gevoelens en emoties beginnen te worden ervaren, wat tot uiting komt in gedrag dat een leven lang kan duren, zoals onzekerheid.

Een onveilig kind weerspiegelt een reeks motivaties en omstandigheden die in zijn of haar omgeving worden ervaren en die door het gedrag van het gezin kunnen worden vermeden.

Wat is kinderonzekerheid?

De onzekerheid die het kind voelt, bestaat uit een emotionele toestand die meestal wordt veroorzaakt door de perceptie van zijn of haar kwetsbaarheid of handicap in het licht van een bedreigende of alarmerende situatie. Bij een dergelijke stimulans is het onzekere kind van mening dat zijn of haar capaciteiten of middelen onvoldoende zijn om de eisen die de situatie stelt aan te kunnen, en voelt het zich niet in staat om deze aan te kunnen.

De factor die de onzekerheid bij het kind teweegbrengt, kan reëel of denkbeeldig zijn, wat leidt tot faalangst of verlies, meestal affectief. Onveiligheid bij kinderen uit zich meestal in angst, nervositeit, hogere niveaus van angst en psychomotorische onrust. Hoewel het een beschermend effect kan hebben – bijvoorbeeld in het inperken van risico’s en fouten – is het een negatieve toestand, die leidt tot gedrags- en sociale veranderingen.

Oorzaken van onveiligheid bij kinderen

Inzicht in de beweegredenen van de onzekerheid bij het kind stelt het gezin in staat om het kind te helpen zijn zelfvertrouwen te herstellen, waardoor het zich meer welkom en geliefd voelt binnen de sociale groepen waaraan het deelneemt. Er zijn verschillende oorzaken voor deze emotionele toestand, die in het algemeen verband houden met het type behandeling dat het kind krijgt en de opvoedingsstijl die de gezinsleden hebben aangenomen.

Attitude als onverschilligheid, minachting, afwijzing, verlating en gebrek aan genegenheid hebben een negatieve invloed op de vorming van het gevoel van eigenwaarde van het kind, waardoor het kind zich minder capabel en minder belangrijk voelt dan anderen.

Overbescherming is ook een relevante oorzaak, omdat het voor het kind moeilijk is om in zichzelf te geloven, om haar potentieel te zien en om op eigen kracht te handelen.

Onderwijsstrategieën die gebaseerd zijn op overdreven gezag en strengheid, hoge eisen, agressiviteit, gebrek aan vertrouwen en overdreven kritiek kunnen de ontwikkeling van de autonomie van het kind ruïneren.

Deze interventies hebben de neiging om te voorkomen dat het kind zijn of haar eigen beslissingen neemt en genereren na verloop van tijd een gevoel van inferioriteit, verlies van zelfvertrouwen en een constante angst om te falen.

Hoe identificeer je een onveilig kind?

Elk kind leert in zijn eigen tempo, maar het is heel belangrijk dat het gezin zich bewust is van de tekenen van een onveilig kind. Als het kind een overdreven angst voor mislukkingen en fouten toont. Als het kind weinig motivatie heeft om te spelen of betrokken te raken; als het kind geen enthousiasme of interesse in de lessen toont; als het kind kritiek of observaties zeer slecht accepteert en als de resultaten, ondanks pogingen om te studeren, niet bevredigend zijn, zijn dit duidelijke tekenen dat de onzekerheid het kind schaadt. Hoe eerder we erkennen dat een kind worstelt met onveiligheid, hoe gemakkelijker het zal zijn om het te observeren en zo zijn gedrag te herstellen.

Zichtbare tekenen van onveiligheid

Er zijn meer zichtbare tekenen die een onveilig kind onthullen:

  • Emotionele tekortkomingen: als men op school verlegenheid rond mensen waarneemt en zelfs een overmatige behoefte aan zorg en aandacht, kan dit een symptoom van onveiligheid zijn.
  • Verandering in persoonlijke hygiëne: als het kind voor zijn persoonlijke hygiëne te afhankelijk is van zijn ouders, kan het laten zien dat het zich onzeker voelt over de uitvoering van een bepaalde taak.
  • Verandering in slaap: Slapen, maar ook eten, zijn basisonderdelen van de ontwikkeling van elk kind. Het onzekere kind heeft problemen om in slaap te vallen, is van streek bij het slapen gaan, heeft constant nachtmerries.
  • Verandering in het eten: Een onzeker kind verliest zijn eetlust, braakt als het onder druk staat om te eten en is zelfs niet in staat om bestek te gebruiken. Dit is een van de duidelijkste aanwijzingen.
  • Vage gedragingen en slechte prestaties: Vage gedragingen, zoals radicale veranderingen in hun houding tijdens het ondernemen van groepsactiviteiten of het voelen van een zeer triest en gefrustreerd gevoel op school, waardoor hun schoolprestaties afnemen, kunnen een gemeenschappelijk patroon van onveilige kinderen laten zien.
  • Eenzaam sociaal gedrag: een kind dat liever alleen is, isoleert zich zowel in de gezinsomgeving als in de maatschappij, die niet graag communiceert, kan onzekerheid ontwikkelen.
  • Laag zelfbeeld: een onveilig kind vermijdt elke activiteit die zijn of haar capaciteiten in twijfel trekt. Hij heeft de neiging om voortdurend te zeggen dat hij geen speciale vaardigheden heeft.

Hoe om te gaan met een onveilig kind

Als we eenmaal de diagnose hebben gesteld en de onveiligheid bij een kind hebben opgespoord, is de tijd gekomen om hem te begrijpen, zodat hij zijn gedrag beetje bij beetje kan herstellen. Het eerste wat ouders moeten doen is kalm blijven. Kinderen krijgen een enorme hoeveelheid prikkels tijdens hun kindertijd en kunnen verschillende fases van onzekerheid doormaken. Het is belangrijk om in gedachten te houden dat hun fysieke en psychische capaciteiten in wording zijn. Empathie zal de grootste bondgenoot zijn als het gaat om het begrijpen van een onzeker kind.

Wanneer de communicatie tussen het kind en ouders in het gedrang komt, is het van grote waarde dat zij zorgzaam en meelevend zijn. Hun inspanningen moeten gericht zijn op het herstel van hun vertrouwen en eigenwaarde. Het is noodzakelijk dat ouders het kind helpen deze schadelijke gedachtegang te doorbreken. Ouders moeten hun eigenwaarde vergroten en laten zien hoe positief het is om zich op een actievere en meer participatieve manier te gedragen. Het is ten zeerste aan te bevelen om hen de juiste verantwoordelijkheden te geven voor hun leeftijd en capaciteiten. Ouders die geen activiteiten delegeren aan een onveilig kind, versterken hun overtuiging dat ze hen niet vertrouwen. Als ze echter te veel eisen stellen, zullen ze zich ook slecht voelen omdat ze hun imago als een persoon met een gebrek aan talent en vaardigheden zullen versterken.

Het is duidelijk dat we het gedrag van het kind in de gaten moeten houden. Het is belangrijk om op te sporen welke prikkels en situaties hun onveiligheid veroorzaken, thuis of op school. Op deze manier kan de situatie zo worden georiënteerd dat het kind een meer passende routine vindt.

Liefde als ondersteunend instrument

Genegenheid is erg belangrijk voor het onzekere kind. De wetenschap dat ze geliefd is en verzorgd wordt door de mensen om haar heen, dat die mensen haar begrijpen en haar het soort rustige, routinematige omgeving bieden die ze nodig heeft, is een onmisbaar onderdeel van haar herstel. Kinderen moeten zich geliefd en gewaardeerd voelen, vooral door hun familie. Echter, gezien de oorzaken en manifestaties van kinderonveiligheid, kan het zijn dat het kind al kenmerken van deze emotionele toestand heeft ontwikkeld, en het is noodzakelijk om er mee om te gaan en manieren te vinden om deze te verminderen.

In het algemeen zijn de dialoog met het kind, het type houding van de gezinsleden en de sociaal-emotionele versterking de manieren. Door met het kind te praten over zijn onzekerheden, (faal)angsten en gebrek aan zelfvertrouwen heeft het de neiging om hem te helpen bij het realiseren van zijn mogelijkheden. Daarnaast is het belangrijk dat het gezin handelt in de richting van de geleidelijke ontwikkeling van de autonomie van het kind, waarbij taken aan het kind worden gedelegeerd en het kind in staat wordt gesteld zijn of haar eigen onafhankelijkheid te creëren, door activiteiten uit te voeren zonder de directe tussenkomst van de gezinsleden.

Het gedragsmanagement van een onveilig kind gaat gepaard met affectiviteit. Daarom is het van fundamenteel belang voor het gezin om affectieve banden aan te gaan en te versterken om het kind te laten zien dat het geliefd en waardevol is, wat wordt gedaan door acties van genegenheid, gematigde bescherming, emotionele stabiliteit en verwelkoming. Om de onzekerheid van kinderen weg te nemen, is het nodig om de oorzaken ervan aan te pakken.

Tot slot zal een expert in kinderpsychologie een grote steun zijn in deze periode. Om met een onveilig kind om te gaan en te weten wat te doen. Zoals je kunt zien, hoeft het begrijpen van een kind dat lijdt aan onzekerheid niet onmogelijk te zijn. Je moet jezelf vullen met geduld, genegenheid en empathie en beginnen te werken om te voorkomen dat het probleem blijft bestaan en verergert.