Een jetlag bij je kind

Als je bij lange vluchten door meerdere tijdzones vliegt, kun je bij aankomst last krijgen van een jetlag. Dat is niet echt een leuk begin van de vakantie, zeker niet als je kind ook zo’n jetlag heeft. In hoeverre kun je de schade van een jetlag bij je kind en bij jezelf eigenlijk beperken? In dit artikel lees je een paar handige tips.

Wat is een jetlag?

Een jetlag is een tijdelijke storing in je slaap-waakritme. Omdat je in korte tijd in een totaal andere tijdzone bent beland, is je biologische klok in de war.

Slaap-waakritme

Je lichaam is gewend aan een bepaald ritme, dit wordt ook wel de biologische klok genoemd en duurt ongeveer een etmaal. Deze innerlijke klok is een systeem dat aangeeft wanneer het tijd is om te gaan slapen, wakker te worden en te eten. Veel essentiële lichaamsfuncties werken bovendien volgens het ritme van deze biologische klok. Denk aan de stofwisseling, het slaap-waakritme en de hormoonspiegels. Maar de routine die in je lichaam is ingebouwd is niet precies 24 uur. Je innerlijke klok werkt dus niet zo nauwkeurig als bij een echte klok. Daarom corrigeert de biologische klok zichzelf aan de hand van bijvoorbeeld licht.

Ontregeling van de biologische klok

Door te reizen naar een compleet andere tijdzone raakt je ritme gedesoriënteerd. Hiermee wordt ook het proces van belangrijke lichaamsfuncties ontregeld. Dit zorgt voor klachten zoals vermoeidheid, slaapproblemen, hoofdpijn en desoriëntatie.

Tijdzones

Lange afstandsvluchten zijn op zichzelf niet de boosdoener van een jetlag. Het ligt aan de hoeveelheid tijdzones die je doorkruist. Wanneer je tijdens een vlucht meer dan vier tijdzones achter je laat, heb je flinke kans op een jetlag. Maar als je bijvoorbeeld naar Zuid-Afrika vliegt, zul je geen jetlag hebben. Je blijft immers in dezelfde tijdzone omdat je loodrecht naar het zuiden vliegt.

Jetlag bij oostelijke en westelijke richting

Een jetlag hakt er vooral in als je naar het oosten vliegt. Je lichaam heeft meer moeite met het verlengen van de dag dan een verkorting van de dag. Als je naar het westen vliegt, wordt de dag langer en heb je minder een jetlaggevoel. Uiteraard ben je ook dan moe van de reis en heb je wellicht de behoefte om vroeg je bed in te duiken.

Pas je slaapritme aan voor vertrek

Jammer genoeg kun je je biologische klok niet in een wip aanpassen. Maar er zijn wel manieren om een jetlag te beperken, zodat je interne klok binnen redelijk korte tijd aangepast is aan de lokale tijd. De NSWO, een vereniging voor slaap- en waakonderzoek, adviseert om al vier dagen voor vertrek van een langeafstandsvlucht eerder of later te gaan slapen. Als je naar het oosten vliegt, is het handig om een of twee uur eerder naar bed te gaan. Voor een vlucht naar het westen is het slim om een uur later het bed in te kruipen.

Ook kinderen kunnen last hebben van een jetlag. Zo kan het goed zijn dat je kind op de vakantiebestemming overdag wil slapen of midden in de nacht klaarwakker is en wil spelen. Ook de tijden waarop hij normaal gesproken eet, zijn gewijzigd. Dat kan behoorlijk lastig zijn, want hoe leg je een kind uit dat het ‘nu geen geschikt moment is’ om te eten of te slapen?

Ga mee in het nieuwe ritme

Probeer bij aankomst of reeds in het vliegtuig jezelf zo snel mogelijk aan te passen aan het ritme van het land van bestemming. Blijf wakker als het overdag is en ga slapen als het nacht is. Als je bij aankomst heel erg moe bent, slaap dan maximaal 45 minuten en probeer de rest van de dag zo goed als het gaat actief te blijven. Pas ook je eetritme aan op de nieuwe tijden, ook al is het voor je gevoel middernacht.

Breng je kind op normale tijden naar bed

Voor jezelf is dit misschien goed te doen, maar voor kinderen is het best een uitdaging. Je kunt op de vakantiebestemming het beste de tijden aanhouden die je kind thuis ook gewend is. Dus als je hem gewoonlijk om zeven uur naar bed brengt, leg hem dan ook in het vakantieland om zeven uur in bed. Als hij midden in de nacht wakker wordt, haal hem dan niet uit bed. Ook al kan hij niet goed slapen, hij pakt toch de nodige rust mee en went sneller aan het lokale ritme.

Voorkom rondhangen

Overdag is het goed dat je kind lekker actief gaat spelen. Veel buiten zijn geeft hem afleiding en zorgt ervoor dat hij minder vermoeid raakt. Laat hem wel iets doen waar hij blij van wordt en wat niet te veel energie kost. Actieve uitjes zoals een stad bezoeken, winkelen of een museumbezoek kun je na een lange vliegreis beter enkele dagen uitstellen.

Genoeg drinken

Zorg dat je kind tijdens de vliegreis genoeg vocht binnenkrijgt. De lucht in de cabine van het vliegtuig is namelijk erg droog. Voldoende drinken helpt je om hoofdpijn, uitdroging en vermoeidheid te voorkomen. Is je kind nog aan de borstvoeding, dan hoeft hij niet extra te drinken. Let er wel op dat je zelf voldoende drinkt. Sommige mensen willen tijdens de vlucht juist minder drinken omdat ze dan minder vaak naar de wc hoeven. Het is echter aan te raden om juist wel goed te blijven drinken.

Gezonde snacks

Als je kind last heeft van een jetlag, sta er dan niet van te kijken als hij op de meest ongewone tijden trek heeft in eten. Laat hem eten op tijden waarop jullie dat thuis gewend zijn. Heeft hij tussendoor extra trek, geef hem dan gezonde tussendoortjes. Een snelle maaltijd of een vette hap zal de jetlag alleen maar versterken.

Ga niet gelijk uitgebreid dineren

Doordat je lichaam zich moet aanpassen aan het nieuwe eetritme, vertraagt de spijsvertering. Eet daarom geen zware maaltijden als je net op de bestemming bent aangekomen.

Zorg voor een donkere slaapkamer

Een jetlag gevoel heeft alles te maken met licht, of gebrek aan licht. Als je laat in de middag het vliegtuig instapt en het is zeven uur later nog steeds licht, weet je lichaam daar even geen raad mee. Eigenlijk moet je slapen, maar door het daglicht maakt je lichaam minder melatonine aan (een stofje dat helpt om in slaap te vallen)

Als je een jetlag bij je kind wil beperken, zorg dan voor goede verduistering in de zijn kamer, zodat hij een goede nacht maakt.

Beweeg tijdens de vlucht

Zorg tijdens een langeafstandsvlucht voor voldoende beweging. Dit voorkomt niet alleen een trombose, je bent ook fitter als je aankomt op je bestemming. Voldoende beweging zorgt er bovendien voor dat je beter kunt slapen.

Heb je reisplannen maar heb je net pas een kindje gekregen? We hebben ook nog vijf tips voor het verzachten van een jetlag bij je baby.