Hoe vertel je je kind dat oma er binnenkort niet meer is?

Als een bom kwam het nieuws binnen op een gewone vrijdagmiddag: mijn schone moeder had kanker, het was al uitgezaaid en ze was niet te behandelen. Voor mij en mijn lief was het al niet te bevatten, maar hoe vertel je je kindjes dat oma er binnenkort niet meer zal zijn?

Dat moment!

Ik vergeet dat moment, die vrijdag, nooit meer. Na het telefoontje van mijn lief reed ik veel te hard naar huis (net of dat dan nog helpt), de kids zaten gelukkig nog op school. Mijn lief ging naar zijn ouders toe en ik haalde de kinderen met dikke ogen uit school. Zoals het echte mannen betaamt zagen beide heertjes niets aan me en zo draaiden we het gewoonlijke vrijdagprogramma af of er niets aan de hand was. Inmiddels hadden we afgesproken dat we de kinderen het nieuws de volgende dag zouden brengen. Nog één onbezorgde nacht voor onze mannetjes.

De volgende ochtend hebben we ze bij ons geroepen. Toen we met z’n vieren bij elkaar op de bank zaten dropten we de bom: oma is heel erg ziek en wordt niet meer beter. Oma gaat dood. Met z’n allen hebben we daarna zitten huilen. Nadat iedereen weer wat rustiger was zijn we naar oma gegaan. De kinderen waren vreemd genoeg een beetje gerust gesteld, want oma liep gewoon rond en zag er helemaal niet ziek uit.

Vertellen dat oma ziek is: ja of nee?

Hoe verwerk je zulk nieuws als 7- of 10-jarige? En waar doe je als ouder goed aan? Ik heb een aantal keren de vraag gekregen waarom we onze kinderen het nieuws verteld hebben. Maar hoe kon ik het ze niet vertellen? Ik vond niet dat ik een keus had, net of ze het niet merken als je het niet vertelt.

Mijn schoonmoeder is snel achteruit gegaan. De eerste 2 weken zijn de kindjes heel vaak bij haar geweest, gewoon om bij elkaar te zijn en de oudste heeft nog een keertje gelogeerd zoals hij vaak deed bij opa en oma. Mijn schone moeder was blij dat we er zo vaak waren, er is nog veel gepraat, gekroeld, gekust, gehuild maar ook gelachen.

Fijne laatste herinnering

Mijn jongste zag oma voor het laatst op vrijdagavond en toen hebben ze samen sushi gegeten. Zowel oma als hij zijn daar gek op, alhoewel hij alleen met komkommer wil en oma alle soorten behalve komkommer. Bij het afscheid kreeg ze een dikke kroel van hem. De oudste ging de volgende ochtend met zijn vader langs. Hij had een leuke ochtend en oma had het ook goed naar haar zin. Ook daar een kus en een knuffel en een vrolijk “doei oma!”

Die middag kwam een verontrustend telefoontje, het ging opeens heel slecht met mijn schone moeder. Ze heeft het nog een week volgehouden, maar het was een zware week. We hebben dat de kinderen bespaard, zij hebben haar niet meer gezien na die bewuste zaterdag. We wilden dat ze een fijne herinnering zouden hebben aan de laatste keer dat ze oma zagen, het was goed zo. Gek genoeg hebben ze ook niet meer naar haar gevraagd, alsof ze wisten dat het antwoord niet positief zou zijn. Volgens mij voelden ze dat gewoon.

Stropdas en batmantrui

Een week later overleed ze ’s avonds laat, de kinderen sliepen al. De volgende ochtend hebben we ze verteld dat oma overleden was. Alle vier waren we enorm verdrietig, maar er kwamen ook verhalen en vragen boven. De jongste wilde wel eens weten waar je alvleesklier zit en wat die dan doet en trok zijn anatomieboek tevoorschijn, de oudste was vooral bezorgd om opa.

In één van de dagen voorafgaand aan de uitvaart kreeg ik ’s ochtends aan de ontbijttafel de vraag van mijn jongste waar oma begraven zou worden. Ik antwoordde dat oma niet begraven werd, waarop de oudste heel verontwaardigd riep: “Wat?! Wordt ze dan verbrand?!” Een fijn gesprek om voor je eerste kop koffie te voeren, maar dat doe je gewoon…

De uitvaart zelf was mooi, er waren diverse sprekers, muziek en veel foto’s. De kinderen waren er bij, de oudste in zijn zelf gekozen overhemd met stropdas en de jongste in zijn batman-trui (deze mam, die is zwart!). De oudste vond het wel jammer dat hij niet wist dat je wat kon zeggen tegen de aanwezige mensen, want dan had hij ook wel wat willen zeggen. Alle twee waren ze tijdens de dienst erg verdrietig, samen hebben we ons er doorheen geslagen. Bij het verlaten van de ruimte gaf mijn oudste een handkus op de kist en zei “dag lieve oma”. Ik kan je vertellen dat dat wat doet met een moederhart.

Mooi plekje

Ik ben blij dat we open zijn geweest naar de kinderen en dat ze bij de uitvaart zijn geweest, zij zijn ook onderdeel van dit gezin. Als een van hen had gezegd dat hij niet wilde had ik dat overigens ook prima gevonden, maar het kwam niet in ze op. Ik ben er ook heilig van overtuigd dat het hen heeft geholpen bij de verwerking van de hele situatie.

Nu, ruim twee maanden later, lijken de kinderen het een plek te hebben gegeven, waar dat bij mij nog zeker niet het geval is. Beiden hebben een voorwerp van oma wat ze koesteren en wat ze in hun eigen kamer bewaren. De oudste blijft wel steevast roepen: ‘we gaan naar opa en oma’ waar dat nu natuurlijk alleen opa zou moeten zijn en als ik een bepaald geurtje op heb ruikt hij zijn oma. De jongste vond ik een paar weken geleden in zijn bed biddend dat God oma een mooi plekje zou geven in de hemel. Ik ben niet gelovig, maar hoopte op dat moment vurig dat Hij naar mijn kind luisterde…

Lees ook: Is opa nu een sterretje?