Steek een kaarsje aan op Wereldlichtjesdag

Op Wereldlichtjesdag, dit jaar op zondag 10 december 2023, worden over de hele wereld kaarsjes aangestoken voor overleden kinderen. De dagen worden weer korter: het is sneller donker. Samen zoeken we de warmte op in onze huiskamers. In veel gezinnen gaat dit samen met het aansteken van kaarsjes. Vaak zijn kinderen betoverd door het flikkerende vlammetje, alsof ze ernaar moeten blijven kijken. Het heeft iets magisch voor ze. ‘Mama, mag ik nu een kaarsje aansteken?’

Ieder jaar op de tweede zondag in december krijgen veel kaarsjes die worden aangestoken een diepere betekenis. Want dan, op Wereldlichtjesdag, gaat het licht de wereld over voor overleden kinderen.

Lichtjes voor overleden kinderen

Wereldlichtjesdag (World wide candle lighting) is in 1997 ontstaan in Amerika. Tegenwoordig worden er over de hele wereld elk jaar op de tweede zondag in december gedurende 24 uur kaarsjes aangestoken voor overleden kinderen. Alle kinderen worden herdacht, ook ongeboren en volwassen kinderen.

Nederland herdenkt in de tijdzone van 19.00 tot 20.00 uur. Er worden op verschillende plekken in Nederland bijeenkomsten georganiseerd om in verbondenheid te herdenken en te herinneren. En natuurlijk kun je ook thuis, in je eigen gezin, aandacht besteden aan Wereldlichtjesdag. Gezinnen die een kindje verloren zijn, kinderen die een broertje of zusje moeten missen, of een vriendje of vriendinnetje in de klas.

Soms is verlies ineens heel dichtbij. Als ouder voelen we een intens beschermende rol naar onze kinderen; zeker als het gaat over moeilijke onderwerpen. Toch is het belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen om ze een ruimte te bieden waarin aandacht voor verlies en rouw er mag zijn.

Ruimte voor herinneringen

Vaak denken we dat we het perfecte antwoord moeten geven op de vragen over leven en dood die onze kinderen stellen. Het perfectionisme slaat dan genadeloos toe en dit kan zorgen voor een blokkade. Terwijl kinderen, de kleine filosofen in onze gezinnen, vaak het antwoord op hun eigen vragen hebben.

Jouw kracht is een manier vinden om het verlies te integreren in je gezin op een manier die bij je past. Een lastige taak, maar alleen al het feit dat je over nadenkt maakt je krachtig en een zorgende ouder.

Eén van de behoeftes van kinderen in verliessituaties is dat ruimte is voor herinneringen. Wereldlichtjesdag kan hiervoor een aanknopingspunt zijn. Door diegene die er niet meer is te herinneren in een soort ritueel, zorg je ervoor dat je kind ervaart dat diegene nog steeds bij het gezin hoort. Als ouder toon je gevoelens, kinderen leren op deze manier dat emoties er mogen zijn. Verhalen en herinneringen houden de overledene aanwezig en verbonden met het gezin.

Tips voor Wereldlichtjesdag thuis

Wanneer het je aanspreekt om op Wereldlichtjesdag samen met je gezin tussen 19:00 en 20:00 een kaarsje aan te steken, zijn er allerlei mogelijkheden om dit vorm te geven. Ik geef een aantal tips.

• Leg je kind uit wat Wereldlichtjesdag betekent: ‘over heel de wereld worden er kaarsjes aangestoken voor overleden kinderen. Als bij ons om 19:00 uur het licht aangaat, gaan de kaarsjes in andere landen uit. En om 20:00 uur gaan de kaarsjes bij ons uit en in een ander land weer aan. Zo gaat het licht de wereld over.’
• Benadruk de functie van het kaarsje op deze dag; ‘kaarsen geven licht in het donker en we steken ze ook aan om aan iemand te denken.’
• Maak van tevoren met je kind een mooi herinneringslichtje.
• Creëer een mooi plekje in huis of in de tuin voor het herinneringslichtje, waar het kaarsje in ieder geval van 19:00 uur tot 20:00 kan branden.
• Lees een verhaal, gedicht of herinnering voor.
• Luister naar het lied ‘ Precious child’ van Karen Taylor, dat speciaal geschreven werd voor Wereldlichtjesdag. Of kies andere muziek uit die je vindt passen. Een eigen gekozen nummer kan voor jullie een speciale betekenis hebben.
• Noem de naam van diegene die je herdenkt. Wanneer het gaat om een kind uit het gezin noem dan ook de relatie tot de andere kinderen. Bijvoorbeeld: ‘Dat is jouw zus’. Dit zorgt voor erkenning en verbondenheid.

Kijk voor meer informatie over Wereldlichtjesdag en de activiteiten die door het hele land worden georganiseerd op www.wereldlichtjesdag.nl

Dit blog is voor het eerst gepubliceerd op 9 december 2016, geüpdatet op 8 december 2023