Afwijkende hoofdliggingen tijdens de zwangerschap

Het ligt voor de hand dat je als aanstaande moeder het liefste hebt dat je baby rond het beëindigen van de zwangerschap in de meest comfortabele hoofdligging zich bevindt, voor dat de geboorte gaat plaatsvinden. De achterhoofdsligging is de meest comfortabele positie. Maar wat gebeurt er als je boreling in een andere hoofdligging ligt. In de blog ‘Afwijkende hoofdliggingen tijdens de zwangerschap’ lees je er alles over.

Wat is de meest gunstige ligging voor een baby?

De achterhoofdsligging is zonder twijfel de meest gunstige positie. Het hoofd van de baby is beneden in je bekken gelegen en het achterhoofd richt zich naar de buik. Het hoofd wijst dus naar onder met de kin op borsthoogte. Tijdens de zevende maand van de zwangerschap positioneren de meeste foetussen zich op deze manier aan de achterkant van de baarmoeder omdat de ruimte groter is. Op deze wijze past het ook beter in het bekken.

95 procent van de bevallingen verloopt met de ideale hoofdligging

Uit cijfers blijkt dat in 95 procent van de bevallingen de babypositie op een natuurlijke manier probleemloos verloopt. Moeder natuur zorgt er voor dat de achterhoofdligging ook de beste positie is voor de baby. Tot de achttiende week wurmt je baby nog vrolijk en vrij rond in de baarmoeder, maar wanneer de foetus gestaag begint te groeien wordt die ruimte om te spelen in de buik steeds maar kleiner. Ongeveer rond de zevende maand van je draagtijd ligt je nakomeling met het hoofd in de buurt van je ribben en met de voeten naar beneden. Maar op een bepaald ogenblik wordt het hoofd steeds maar zwaarder en zwaarder. De baby neemt dan de beslissing om met het hoofd naar beneden te gaan liggen. In de meeste gevallen houdt de baby deze opstelling aan tot aan de bevalling.

Wat te doen bij een afwijkende hoofdligging tijdens de zwangerschap?

Hoewel je zou verwachten dat moeder natuur alles netjes heeft geregeld om een bevalling vlekkeloos te laten verlopen, bestaat de kans dat de baby niet in de juiste houding gaat liggen binnen de baarmoeder. Wat zijn de gevolgen hiervan voor jou?

Veel hangt af van verschillende factoren welke positie je baby als hoofdligging heeft gekozen, de grootte van je baby en je individuele situatie. Denk maar hoe vaak je al bent bevallen bijvoorbeeld. Hoe waren de ervaringen tijdens de bevallingen in het verleden en ook hoe de gezondheidstoestand van jou is, op het ogenblik van de zwangerschap. Al deze parameters spelen mee in de beoordeling om vaginaal je baby op de wereld te brengen of uiteindelijk te kiezen voor een keizersnede. In bepaalde hoofdliggingen die afwijkend zijn, kan je geen keuze maken en biedt de keizersnede de enige uitweg.

Welke afwijkende hoofdliggingen bestaan er?

Er zijn verschillende afwijkende posities die een ‘normale’ bevalling onmogelijk maken. Langs deze weg zetten wij alle mogelijkheden op een rijtje:

De achterhoofdsligging

Bij een achterhoofdsligging is het hoofd wel naar beneden gericht, maar is het gezicht naar de buik van de aanstaande moeder gedraaid in plaats van naar de rug toe. Twintig procent van de foetussen neemt deze houding aan bij de start van de bevalling. Tijdens de bevalling draaien de foetussen zich met het achterhoofd naar voor. Plus minus twee procent wordt geboren op deze manier. Na een bevalling via de traditionele manier kan het voorkomen dat het babygezicht een tikkeltje gezwollen is. Maar maak je hierover geen zorgen. Binnen de kortste keren verdwijnen deze symptomen.

De afwijkende voorhoofdsligging

Bij deze afwijkende ligging is de foetus net als de achtergezichtsligging, met het hoofd achterover. Het enige grote verschil is dat het minder uitgesproken is. In de meeste gevallen kan de geboorte niet plaatsvinden via de natuurlijke en gebruikelijke gang van zaken. Maar in uitzonderlijke situaties kan de voorhoofdsligging tijdens het bevallen evolueren naar een achtergezichtsbevalling zodat een keizersnede kan worden vermeden.

Dwarsligging komt zelden voor

Een dwarsligging komt slechts in uitzonderlijke gevallen voor. Meestal tijdens een bevalling van meerlingen. De foetus ligt dan horizontaal op de rug of op de buik in de het baarmoedergedeelte met het hoofd dat opzij is gericht. Het nefaste gevolg is dat een gewone vaginale bevalling is uitgesloten. Soms kan een arts deze vervelende en ongewone situatie nog ombuigen en rechtzetten zodat een keizersnede op het laatste nippertje wordt vermeden.

Sterrenkijker ligging is pijnlijk

Wat verstaat men onder sterrenkijker-houding? De baby neemt dezelfde positie aan als bij een achterhoofdligging. Alleen kijkt de neus naar boven in plaats van naar beneden. De bevalling kan op de gewone wijze plaatsvinden, maar verloopt vaak heel pijnlijk en duurt ook veel langer. In uitzonderlijke gevallen beslist de arts de bevalling om bepaalde redenen te onderbreken en over te gaan naar een keizersnede.

De kruinligging en de grootte van de baby

In de medische wereld wordt gesproken over een kruinligging als de kruin naar beneden is gelegen in plaats van met het gebruikelijke achterhoofd. Door deze vreemde positie is de doorsnede van het hoofd iets groter. Dat heeft tot gevolg dat het moeilijker wordt om via een normale manier te bevallen. Keizersnedes worden onder deze omstandigheden heel vaak uitgevoerd.

Tweeling of meerlingen: altijd in ziekenhuis bevallen

Bij een bevalling van een tweeling of meerling zal het kraambed altijd in een ziekenhuis doorgaan. Bij de keuze of een tweeling via een gewone bevallingsprocedure wordt geboren, hangt af van verschillende aandachtspunten. Eerst wordt gecheckt of de baarmoeder vrij van littekens is en in welke positie de eerste boreling ligt in de baarmoeder. Als die zich in een dwarsligging bevindt, is een keizersnede de enige mogelijkheid. Bij een stuitligging zal alles moeten worden bekeken van individu tot individu en kan het op een natuurlijke wijze. Hetzelfde gebeurt bij een achterhoofdsligging. Na de bevalling van het eerste kind zal de arts de positie van het tweede kind in de gaten houden. Heel zelden wordt dit gevolgd door een keizersnede. De hoofdreden is dat de tijdsspanne tussen twee geboortes moet worden beperkt tot een maximum van dertig minuten.