Spelenderwijs ontwikkelen

Je zou het misschien niet denken, maar tijdens het eerste levensjaar leert een kind meer dan in welke andere periode van het leven. Meer nog, dit leren begint al in de buik van de mama. En na de geboorte gaat de ontwikkeling in sneltreinvaart vooruit. Tegen het eerste levensjaar verdubbelt het volume van de hersenen van de baby. Elke dag vormen zich duizenden nieuwe verbindingen. Alhoewel dit voor een groot stuk een biologisch gegeven is, is de interactie met de ouders ook bijzonder belangrijk. En het leuke is dat dit voor een groot stuk spelenderwijs kan gebeuren. Als ouder kun je de intelligentie van je kind stimuleren door samen te spelen, te zingen en gewoon te babbelen.

Voor een baby is elke ervaring een moment waarop het iets bijleert. Alle zintuigen komen hiervoor van pas. Door nieuwe geluidjes te horen of mooie dingen te zien krijgen de hersenen een enorme stimulans. Ook door te ruiken, of iets te proeven of te voelen leert het telkens opnieuw bij. In dit artikel leggen we uit hoe de ontwikkeling van je kind spelenderwijs tot stand komt en wat je als ouder hiervoor kunt doen.

Muziek is een hele waardevolle manier om de hersenen van je kind te stimuleren

Zingen is een natuurlijke combinatie woorden, ritme en muzikale klanken. Door liedjes te zingen stimuleer je dus op een natuurlijke manier de taalontwikkeling, maar ook de muzikale ontwikkeling en het gevoel voor ritme. Zelfs als je nog zwanger bent kun je hier al mee beginnen. En als je baby geboren is geniet het kindje van elk liedje. Het zal letten op de klanken, de bewegingen en je gezichtsuitdrukkingen.

Herhaling is de sleutel tot de ontwikkeling

Om de intelligentie van je kind te stimuleren komt het er vooral op aan om regelmatig dezelfde herkenbare liedjes te herhalen. Een kind leert immers vooral bij door de herhaling. In je handen klappen en bepaalde bewegingen maken helpen om woordjes te memoriseren en te herkennen.

Muziek helpt niet alleen voor de taalontwikkeling. Liedjes zingen is ook een leuke manier om samen te zijn en samen ervaringen te delen, terwijl je zingt kun je als ouder lachen en je kindje knuffelen of kriebelen. Niet voor niets bestaat er een groot aantal wiegeliedjes, met leuke rijmpjes en een traag ritme. Een rustig ritme doet denken aan de hartslag in de baarmoeder, wat een kalmerend effect heeft op baby's.

Ook je kindje kan zelf spelenderwijs muziek maken

En het blijft niet alleen bij luisteren bij muziek. Vanaf een maand of zeven ga je merken dat je baby echt een gevoel voor ritme krijgt en herhalende ritmische bewegingen gaat maken op de maat van muziek. Perfect om zich motorisch te ontwikkelen. Klappen in de handen of stampen met de voeten begint ongeveer als je kind één jaar is. Op één jaar tijd krijg je dus een ongelooflijke ontwikkeling op taalkundig en motorisch vlak te zien, enkel en alleen door liedjes te zingen of samen naar muziek te luisteren.

Ook gewoon samen spelen bevordert de ontwikkeling

Maar niet alleen muziek is ideaal om spelenderwijs de ontwikkeling van je kind aan te moedigen. Ook gewoon samen spelen stimuleert de ontwikkeling van je baby enorm.

Maar wat zijn dan enkele voorbeelden van leuke spelletjes om met de kleinsten te doen?

Je kunt je bijvoorbeeld samen op de buik op een tapijt leggen en een balletje heen en weer bewegen of rollen. Zo begint je kindje de kleuren en de vorm te observeren en spieren in de romp en hals te ontwikkelen. De buikspieren en de nek kun je zo samen oefenen. Een goede voorbereiding voor als je kind straks gaat kruipen! Let wel dat je steeds het eigen tempo van je kind volgt. Zaken zoals kruipen of lopen kun je nooit forceren en als de tijd rijp is begint je kindje er zeker zelf mee. En als je kindje wel snel gaat kruipen, dan moet je zorgen voor een veilige omgeving en ervoor zorgen dat je kind bijvoorbeeld niet van een trapje kan vallen.

Iedereen kent wel het spelletje “kiekeboe” waarbij je je gezicht weg stopt en dan daarna weer te voorschijn brengt. Dit is een hele positieve manier om de algemene ontwikkeling van je kindje te stimuleren. Je kind zal leren dat iets of iemand die verdwijnt ook weer terugkomt. In het eerste levensjaar kan je kindje zodoende leren verlatingsangst te overwinnen, wat een belangrijke vaardigheid is in het leven.

Je merkt het, veel van de spelletjes die je met je baby's kunt doen hebben te maken met het ontwikkelen van de zintuiglijke vaardigheden. Uiteraard kan je baby nog niet babbelen, maar door te luisteren, te voelen, te zien en te ruiken komt spelenderwijs een hele waaier vaardigheden tot stand. Het leuke is dat je in allerlei situaties spelletjes kunt doen. Je kunt bijvoorbeeld samen liedjes zingen als je je kindje in de draagzak draagt, of terwijl je je kindje een badje geeft.

Al spelend de ontwikkeling van je kind stimuleren? Hieronder zetten we nog eens een aantal zaken op een rijtje.

Praten is belangrijk. Beschrijf wat je doet in simpele woordjes. Gebruik verschillende toonhoogtes zodat je baby steeds geprikkeld wordt om te luisteren. Let er wel op dat je ook nu en dan stiltes laat vallen. Dit geeft de nodige tijd voor je baby om een en ander te assimileren.

Zoals we zeiden, is het ook leuk en leerzaam om te benoemen en te beschrijven wat je gaat doen. Zeg bijvoorbeeld dingen als “nu gaan we lekker in bad” of “tijd voor een nieuwe luier”. Kleren aantrekken is een praktische situatie waarin je spelenderwijs heel wat kunt doen. Sokjes aan, broekje aan… Voor je het weet maak je je eigen versjes. En als je baby al eens protesteert tegen het aantrekken van de kleertjes kan een versje of een liedje de situatie luchtiger maken.

Rituelen zijn belangrijk

Maak van het spelen een ritueel. Je kunt bepaalde zinnetjes of liedjes herhalen voor het bad, tijdens het aankleden, voor het slapengaan… Let er wel op dat je voor het slapengaan je kindje niet te veel overprikkelt. Dan moet je ritueel erop gericht zijn om een rustige, veilige omgeving te creëren.

Als ouder kun je liedjes zingen, maar niets belet je om je kind zelf muziek te laten spelen. Een babyxylofoon of een rammelaar zijn prima instrumenten. Het is een leuke manier voor je jonge kind om zijn fysieke energie kwijt te kunnen.

Rollen met een bal is zoals we zeiden een prachtig spelletje om de oogspieren van je kindje te stimuleren. Je kind beleeft er dolle pret aan om een bal met de ogen te volgen en het is nog goed voor de oogzenuwen en de gezichtsspieren ook.

Belangrijk om weten is dat dit alles dus spelenderwijs moet gebeuren.

Elk kind heeft zijn eigen tempo. Het heeft geen zin om bepaalde zaken te willen forceren. Als ouder komt het erop aan om je kind te leren kennen en door te observeren te weten wat er op een bepaald moment leuk is of niet. Je kunt bepaalde spelletjes aanbieden, maar geef je kind de vrijheid om er al dan niet op in te gaan. Tijdens periodes waarin je kind zich wél razendsnel ontwikkelt, moet je als ouder zorgen voor een veilige omgeving. Zorg ervoor dat het geen giftige stoffen kan eten of drinken of zich kan bezeren aan objecten in je huis.

Aanmoedigingen zijn heel belangrijk voor een kind. Speelt je kind een stukje muziek op de babyxylofoon of brabbelt het zijn eerste woordjes, geeft het dan zeker de nodige complimentjes en liefdevolle knuffels. Dergelijke positieve feedback werkt heel stimulerend voor het leerproces van een kind en het zelfvertrouwen krijgt een enorme boost.

Ontwikkeling gebeurt steeds stapsgewijs

De ene periode is de andere niet. Sommige weken kan je kind razendsnel nieuwe dingen leren, terwijl het de weken daarna minder zin heeft om iets te doen. Dit is normaal. De cognitieve ontwikkeling van een kind gebeurt niet in een constante lijn, maar veeleer in stappen. Voor een baby is het lachend gezicht van een ouder heel belangrijk, terwijl iets oudere baby's meer belang gaan hechten aan voorwerpen zoals knuffels of rammelaars.

Leren is meer dan alleen “slim worden”. Door te spelen kan je kind naast cognitieve vaardigheden ook emotionele of lichamelijke zaken leren.

Besluit

Je zwangerschap en het eerste levensjaar van je kind, dat is een periode waarin je kind zich snel ontwikkelt. Als ouder kun je de ontwikkeling stimuleren door op een speelse en liefdevolle manier om te gaan met je kind. Samen liedjes zingen, kiekeboe spelletjes spelen of gewoon vaak glimlachen naar je kind, dit alles zorgt ervoor dat je kind tijdens zijn eerste levensjaar een cognitieve en emotionele basis legt voor de rest van het leven. Geniet ervan!