Wil je zwanger worden en ben je al een tijd bezig, maar lukt het niet? Dat hoeft niet meteen te betekenen dat je niet vruchtbaar bent. Indien een zwangerschap echter steeds maar uitblijft en je al een jaar of langer bezig bent, ligt het voor de hand op medisch onderzoek uit te gaan. Een verminderde vruchtbaarheid van een vrouw is ongeveer in 30% van de situaties, waarin er geen zwangerschap ontstaat van toepassing. Een vruchtbaarheidsonderzoek is dan een optie om de vruchtbaarheid te beoordelen.

Wat is verminderde vruchtbaarheid?

Als het als vrouw niet lukt om binnen een jaar zwanger te zijn, is er minder kans op vruchtbaarheid. De normale kans op een zwangerschap van vrouwen tussen 20 en 35 jaar is per cyclus ongeveer 20 tot 25%. Na een half jaar proberen is ongeveer de helft al in blijde verwachting. Over de periode van een jaar verwacht 85% van de vrouwen een kindje. Dat betekent dat er een percentage van 15% is dat na een jaar proberen nog niet zwanger is. In de loop van het tweede jaar is ongeveer de helft van deze groep alsnog spontaan zwanger. Bij een kleine groep vrouwen is er sprake van subfertiliteit. Dat houdt praktisch gezien in dat na een jaar proberen een zwangerschap ongewenst uitblijft. Subfertiliteit is een andere term die hetzelfde betekent als verminderde vruchtbaarheid. Bij onvruchtbaarheid is er sprake van infertiliteit. De oorzaak van het uitblijven van een zwangerschap is in ongeveer 30% toe te kennen aan de vrouw. Hetzelfde percentage is van toepassing als het gaat om een combinatie van beide partners. Het kan namelijk ook zowel aan de vrouw als aan de man liggen dat het niet lukt. Er zijn verschillende vruchtbaarheidsproblemen die tot een verminderde vruchtbaarheid bij de vrouw leiden. Als je zwanger wilt worden en het lukt steeds maar niet is dat keer op keer een teleurstelling. Je hoeft echter niet meteen de hoop op te geven. Er zijn namelijk verschillende opties beschikbaar om de oorzaak te achterhalen. Er hoeft overigens niet eens direct een aanwijsbare oorzaak voor te zijn. De cijfers laten zien dat in het tweede jaar alsnog een groot deel van de vrouwen zwanger is. Als jij je zorgen maakt en al langer dan een jaar bezig bent, is het wel tijd om stappen te nemen.

Hoe ontstaan vruchtbaarheidsproblemen bij een vrouw?

Er zijn diverse factoren aan te wijzen die voor vruchtbaarheidsproblemen bij vrouwen zorgen. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat er door een hormonale stoornis geen eicel rijpt of dat de eisprong achterwege blijft. Een andere optie is dat een eicel die bevrucht is niet of niet tijdig vanuit de eierstok in de baarmoeder komt. Een verstopte eileider of endometriose is hiervoor een oorzaak. Een innesteling die verstoord raakt, is bijvoorbeeld toe te wijzen aan een afwijking in de baarmoeder. Het is ook mogelijk dat je een fout in het afweersysteem hebt. Je lichaam maakt dan antistoffen aan en bestrijdt de spermacellen. Misschien heb je in het verleden met een soa te maken gehad. Als er bijvoorbeeld sprake is van niet goed behandelde chlamydia is een infectie van een eierstok of eileider wellicht de oorzaak. Indien er sprake is van vaginisme bemoeilijkt dat de penetratie en is het dus lastig om zwanger te worden. Na een leeftijd van 35 jaar vermindert bovendien de vruchtbaarheid van een vrouw.

  • Hormonale stoornis
  • Verstopte eileider of endometriose
  • Afwijking aan baarmoeder
  • Fout in afweersysteem
  • Infectie eierstok of eileider
  • Vaginisme
  • Leeftijd van de vrouw

Er zijn zoals je ziet meerdere redenen mogelijk die ervoor zorgen dat je niet zwanger raakt. Gelukkig zijn er ook oplossingen voorhanden die niet altijd even ingrijpend hoeven te zijn om alsnog zwanger te worden.

Wanneer naar de arts?

Het is lastig om iedere maand weer een teleurstelling te moeten verkroppen. Je hoeft echter niet bij de pakken neer te zitten. Na een jaar proberen is het heel normaal om te achterhalen wat de oorzaak is van je verminderde vruchtbaarheid. Breng een bezoek aan de huisarts en laat je doorverwijzen naar een specialist. Dat is overigens in meerdere situaties aan te raden. Bijvoorbeeld als het nu al langer duurt dan een jaar en je nog niet zwanger bent ondanks regelmatige geslachtsgemeenschap. Heb je een hele korte of lange cyclus? In dat geval is het al eerder aan te raden om langs je arts te gaan. Er is sprake van een zeer korte cyclus als deze minder lang is dan 21 dagen. Een extra lange cyclus is van toepassing als deze meer dan 35 dagen duurt. Bij een hele korte cyclus is het misschien zo dat er helemaal geen eisprong plaatsvindt. Een eitje moet minimaal acht dagen rijpen in de eierstok. Bij een lange cyclus is het moment van de eisprong lastiger te bepalen. Ben je al wat ouder en heb je de leeftijd van 38 jaar bereikt? In dat geval is het van nature al moeilijker om in verwachting te raken en is een doorverwijzing naar een gynaecoloog de aangewezen stap. Een vruchtbaarheidsonderzoek wijst vaak uit wat de reden is. De huisarts stelt altijd een aantal vragen. Bijvoorbeeld hoelang je al bezig bent. Of dat er eerdere zwangerschappen zijn geweest. Of dat je al vruchtbaarheidsbehandelingen hebt ondergaan. Het verloop van je cyclus is een ander onderwerp van gesprek net als de huisarts vraagt naar eventuele soa´s. Verder komt het gebruik van geneesmiddelen aan bod en krijg je vragen die betrekking hebben op een mogelijke hormoonstoornis en erfelijke ziekten. Aan de hand van de antwoorden en lichamelijk onderzoek vindt een beoordeling plaats en volgt er een verwijzing naar een specialist. Vervolgens zijn er afhankelijk van de verdere uitkomsten diverse mogelijkheden beschikbaar. Bijvoorbeeld het volgen van een hormoon therapie of het ondergaan van een IVF vruchtbaarheidsbehandeling.

Welke mogelijkheden als vrouw zijn er om zwanger te worden?

Er zijn meerdere mogelijkheden om zwanger te raken. Eerst volgt er uiteraard een beoordeling van jouw persoonlijke medische situatie. Aan de hand daarvan is het mogelijk om een behandeling te ondergaan. Dat varieert van een ICSI vruchtbaarheidsbehandeling tot een eiceldonatie. Het is voor niemand gemakkelijk om een dergelijke weg te behandelen, niet voor jou, maar ook niet voor je partner. Iedere behandeling brengt emoties met zich mee. Het komt zelfs regelmatig voor dat vrouwen met een verminderde vruchtbaarheid zich ook minder vrouw voelen. Simpelweg om de reden dat een zwangerschap via de natuurlijke weg niet lukt. Er mag alle ruimte zijn voor emoties, maar je hoeft je nooit in welk opzicht dan ook minder vrouw te voelen. De ene behandeling zal meer invloed hebben op je emoties dan een andere behandeling. Bij een vruchtbaarheidsbehandeling spelen de toediening van hormonen een grote rol. Die laten je in een achtbaan van emoties behandelen. Zolang je bewust bent dat de hormonen de oorzaak zijn, maakt dat het gemakkelijker om ermee om te gaan.

Hoe gaat het in zijn werk?

Bij een verwijzing naar een specialist is het belangrijk dat naast de vrouw ook de partner aanwezig is. Het is namelijk zo dat bij subfertiliteit er sprake is van een koppel dat samen een wens heeft om een kindje te krijgen. Het is niet enkel jouw probleem, maar ook van je partner en het behandelingstraject kent een lange weg. Op het moment dat er verminderde vruchtbaarheid bij de vrouw is vastgesteld door de huisarts begint het traject met een verwijzing naar de gynaecoloog. Een eerste afspraak is een kennismaking en er volgt een uitleg over de gang van zaken. Een inwendige echo is mogelijk een onderdeel van het eerste gesprek. Op deze manier is het mogelijk om te kijken of er een afwijking is. Het onderzoek neemt tien minuten tijd in beslag en bestaat uit het inbrengen van een dun staafje. De gynaecoloog ziet op deze manier de binnenkant van je baarmoeder op een beeldscherm. Er volgt een vruchtbaarheidsonderzoek als er geen afwijkingen zijn, maar het is ook mogelijk dat er een oriënterend fertiliteitsonderzoek plaatsvindt. Het onderzoek bestaat bijvoorbeeld uit een baarmoederfoto, bloedonderzoek en eisprongonderzoek. Als je eenmaal dit traject bent ingegaan, is het belangrijk geduld te hebben. Ja, helaas nog meer geduld, want het duurt wellicht enige maanden voordat je een advies van de gynaecoloog ontvangt. Er volgt bovendien een periode met verschillende onderzoeken in het ziekenhuis. Het is helaas niet voor alle vrouwen zo dat een vruchtbaarheidsonderzoek uitkomst biedt. Er is soms namelijk geen aanwijsbare oorzaak aanwezig om te verklaren waarom je niet zwanger wordt. Een spontane zwangerschap is dan altijd nog mogelijk, zodat je niet de hoop moet opgeven. Het is tijdens ieder traject of ook tijdens het niet volgen van een traject belangrijk dat je met je partner in gesprek blijft. In voorkomende situaties proberen stellen jaar na jaar zwanger te worden en dat heeft zijn weerslag op de relatie. In gesprek blijven met je partner is daarom altijd belangrijk.